Een drama is overdreven, maar 2004 was zeker geen succesvol jaar voor de ict. Goed, er is dan weliswaar een voorzichtig herstel van de markt, maar voor hoelang nog? Blijft de ict het komende jaar kwakkelen, of overvalt opeens een vlaag van innovatie de markt. Kortom, welke trends en innovaties op ict-gebied kunnen we verwachten in 2005?
| Tien dagen tijd voor aanval Tot 2006 blijven organisaties die niet snel genoeg patchen het doelwit van digitale aanvallen. Gartner voorspelt dat aanvallen op lekken binnen tien tot twintig dagen plaatsvinden na de aankondiging van het lapmiddel. Het onderzoeksbureau verwacht dat na 2006 de aanvallen minder worden, omdat Microsoft en andere partijen dan software uitbrengen met standaard een betere beveiliging. |
Daarnaast concludeert het rapport dat Nederlandse ict-ondernemingen te weinig investeren in onderzoek en ontwikkeling. E&Y waarschuwt dat daardoor de ‘innovatieachterstand’ met buitenlandse ondernemingen groter kan worden.
IDC ziet geen sprankelende ict innovatie in 2005. “Er is innovatie, maar dat zal gericht zijn op reeds bestaande successen. Men is minder bereid om geld te steken in nieuwe oplossingen waarvan nog niet zeker is of het een succes wordt”, aldus Peter Vermeulen, onderzoeksmanager bij IDC
Het innoverend vermogen van de Nederlandse ict is de laatste tijd dan niet groot, het is wel verklaarbaar, volgens prof. dr. Theo Huibers, director Business Advisory Services bij Kpmg, “Ict dienstverleners zijn ‘lean and mean’. De bedrijven worden ‘gemanaged’ om voldoende roi (return on investment) op te leveren en op deze wijze krijg je binnen drie jaar geen innovatieve organisatie.” In 2005 verwacht Huibers dat bedrijven meer gaan samenwerken om te innoveren.
| Nerdisme in de huiskamer Forrester voorziet dat consumenten hun huis omtoveren tot een netwerk van entertainment, communicatie en applicaties. Onder ander videodistributie moet een ‘killer app’ worden. Het bureau denkt dat er een ‘explosie’ komt van functionaliteit, en dat heeft als nadeel grotere complexiteit. Ook Gartner meent dat de ‘consumerisation’ van it doorzet. Het ‘digitale huis’ (video downloaden, afstandsbediening om lichten te dimmen, et cetera) gaat een grotere rol spelen en verschuift van het domein van de geek naar de man op de straat. |
Spaceship One
Forrester ziet ook samenwerkingen ontstaan en noemt het innovatie netwerken. De oude manier, waarbij één enkel bedrijf een product uitvindt, het onderzoek financiert en het uiteindelijk in de markt zet werkt niet meer volgens het onderzoeksbureau. Innovatie netwerken zijn samenwerkingsverbanden tussen vier verschillende partijen: de uitvinder, de investeerder, degene die het in de markt zet en een soort makelaar die de eerste drie partijen bij elkaar brengt. “Je hoeft niet iets uit te vinden om innovatief te zijn, laat het netwerk dat doen”, meent Navi Radjou, vice president van Forrester. De man met het geld moet niet opeens als uitvinder werken, maar het geld beschikbaar stellen aan een briljante geest. Die laatste moet het niet in zijn hoofd halen om het in de markt te zetten, want dat gaat toch fout. Kortom: doe waar je goed in bent en wees niet bang om de uitvinding te delen: tegen betaling, uiteraard. “Kennis is geen macht, kennis vinden en delen, is macht. Wie je kent, of nog beter wie jou kent, is de sleutel tot een succesvol innovatie netwerk”, aldus Radjou.
Hij noemt het succes van Spaceship One een schoolvoorbeeld van innovatie netwerken. Spaceship One is het eerste particulier gefinancierde ruimteschip dat binnen een week twee keer een hoogte van honderd kilometer heeft gehaald. De uitvinder Burt Rutan, de financier Paul Allen en Richard Branson die het concept met Virgin Galactic in 2007 wil uitbuiten vormen een innovatief netwerk.
Zowel de visie van Kpmg als de innovatie netwerken van Forrester veegt denktank en onderzoeksbureau OTR van tafel. “Alleen als je geen ideeën hebt, zoek je strategische partners”, stelt managing director Colin Jackson. Hij zegt dat het geld voor innovatie er wel is, maar dat het ontbreekt aan goede ideeën.
| 2004: de terugkeer van de hoop Veel bedrijven hadden de hoop opgegeven, maar 2004 was het jaar waar het licht aan het eind van de tunnel in zicht kwam. “De tunnel is lang en donker geweest, maar er wordt weer wat geïnvesteerd. 2004 was het jaar van de terugkeer van de hoop”, meent Vermeulen van IDC. Het jaar 2004 viel volgens Huibers van Kpmg mee. “De winsten waren niet overweldigend, maar er zijn weer nieuwe ideeën. Ict wordt weer als ‘performance’ verbeteraar gezien. Ik heb jarenlang geen ict-businessplan gezien en na de zomer heb ik er al drie in handen gehad.” |
Banenwinst
Goed nieuws voor de werkeloze ict’er: de vacaturemarkt trekt aan. De bedrijven zoeken mensen die wel wat kunnen en zo ontstaat er volgens Huibers van Kpmg langzamerhand een tekort aan ict-specialisten. De specialist heeft de beste kans op een baan, maar schaarste op de markt betekent niet automatisch een hoog loon. “Daar hebben de bedrijven het geld niet meer voor.”
IDC ziet een groeiende behoefte aan hoog gekwalificeerd personeel met veel ervaring. Vermeulen: “De zij-instromers van de ict blijven thuis op de bank zitten. Je kunt het een kwaliteitsslag in de ict noemen. Uiteindelijk zal er een krapte op de arbeidsmarkt ontstaan en dat wordt alleen maar erger.”
Colin Jackson van OTR meent dat veel werkloze it’ers de hoop hebben opgegeven en ander soort werk doen. Nu blijkt dat de markt weer aantrekt, ontstaat er volgens hem ook een tekort aan vakkundige krachten.
Uitbesteding mythe
Uitbesteding ofwel outsourcing zet door, ook in 2005. Ernst & Young noteert in ‘Trends in ICT’ dat bij 16 procent van de ondervraagde it-managers er sprake is van offshore outsourcing binnen de organisatie en dat bij 8 procent de ict offshore is geplaatst. Van de bedrijven die nog niets aan outsourcing doen, verwacht 15 procent dit in de toekomst te gaan doen.
| Automatisering kost banen Outsourcing en offshoring krijgen tegenwoordig alle aandacht als het om mogelijk banenverlies gaat. Onterecht, meent Gartner. Niet alleen outsourcing, maar ook ‘utility computing’ zorgt voor behoorlijk banenverlies. Het automatiseren van taken zal in de komende tien jaar meer banen opeisen dan outsourcing, meent Gartner. |
Gartner meent dat discussies over outsourcing vaak emotioneel en politiek geladen zijn en dat meningen hierover vaak gebaseerd zijn op verkeerde informatie. Het bureau pleit ervoor mythe en realiteit goed uit elkaar te houden.
Outsourcing en offshoring ja, maar op kleine schaal, denkt Forrester. Weerstand van het management zal in 2005 grote ‘global outsourcing contracts’ beperken. Bedrijven richten zich meer op selectieve outsourcing om ervaring op te doen, denkt Forrester.
Investeringen
In 2005 is er weer ruimte voor investeringen en het begint volgens OTR bij het vervangen van de oude it-infrastructuur. “Machines die nog steeds NT4 draaien, worden geruimd. En als organisaties dat doen, breekt de dijk”. Volgens Jackson is die uitgave het duwtje in de rug dat organisaties nodig hebben om weer te investeren. “Bedrijven doen in 2005 meer dan alleen overleven.”
Huibers van Kpmg is het daar mee eens, maar hij voorspelt dat bedrijven investeren ‘met de handrem erop’. Volgens hem rolt het geld alleen als een andere partij mee doet of als de organisatie het gevoel krijgt dat ze wel moet.
| Open source 2005 belooft een goed jaar te worden voor open source software. Na een periode van testen zullen bedrijven meer een meer open source software gebruiken. |
Sneeuw
Forrester ziet dat de it-economie groeit, maar het is langzaam en aarzelend. Volgens het onderzoeksbureau staan er geen opvallende nieuwe technologieën in de gang die de it-wereld in 2005 veranderen. Wel ziet het bureau dat open source een grote rol gaat spelen in zakelijke omgevingen. Volgens Andrew Parker, onderzoeker bij Forrester, krijgen bedrijven die het afgelopen jaar flink moesten worstelen om te blijven drijven in 2005 niet opeens de wind mee. “Ik zie geen ommekeer van de it-economie, voor die bedrijven blijft het lastig.”
Huibers voorspelt voor 2005 een langzaam stijgende ict-conjunctuur. “Maar het is nog wel fragiel. ‘Spring is in the air’, maar als er een koude sneeuwlaag komt, sterven de knopjes. Het is dus hopen op goed weer en een zachte lente.”< BR>
Trends
Mobiele en draadloze oplossingen zullen volgens IDC door de werknemer de organisatie worden binnengebracht. “Een draadloos netwerk bijvoorbeeld sluipt een organisatie binnen en komt niet uit de it-strategie”, aldus Vermeulen. Op security gebied ziet IDC meer impact door officiële regelgeving, zoals Sarbanes Oxley. Bedrijven gaan hierdoor nadenken hoe ze met de beveiliging van hun informatie moeten omgaan.
Forrester ziet een volgende generatie it-architectuur. Volwassen webservices steunen de opmars van service oriented architecture (soa). X Internet is ook een thema waar it-managers volgens Forrester de komende tijd naar moeten kijken. Het extended internet is een combinatie van technologieën waarmee interne informatie systemen verbonden zijn met goederen, producten en apparaten. Met X Internet kunnen bedrijven de identiteit, locatie en status van hun spullen en mensen bijhouden; biometrische ID voor mensen en rfid voor goederen.
Gartner ziet soa en voip (voice over ip) als de trends voor 2005. Ook wordt het volgens het onderzoeksbureau moeilijk om een modern apparaat te kopen dat niet draadloos is.
OTR schat de kansen van Wimax als goedkope tegenhanger van 3g hoog in. Ook zij zien voip groot worden in 2005. “Skype zorgt ervoor dat voip bekend wordt bij de man op de straat.”, meent Jackson.
