Breedband krijgt impuls

Als het aan het ministerie van Economische Zaken ligt krijgen de gemeentelijke initiatieven op glasvezelgebied op korte termijn een flinke steun in de rug van de rijksoverheid. Dit is een radicale wijziging van het huidige liberale telecombeleid.

De belangrijkste initiatiefnemers voor gemeentelijke glasnetten op een rij. V.l.n.r.: Herman van Voorst, Casanet Enschede, Jan Nooijen, Town Tilburg, Gerard Jansen, Almere Kennisstad. Helemaal rechts directeur-generaal Telecom Mark Frequin.

Vanuit de rijksoverheid heeft Herman van Voorst, directeur van de stichting Casanet, tot nu toe alleen maar tegenwind ondervonden bij de uitrol van een glasnet in Enschede. Dit bleek uit zijn betoog vorige week woensdag tijdens het door de Internet Society georganiseerde congres ‘Breedband voor beslissers’ in Zoetermeer. Casanet is een initiatief van een aantal grote Enschedese woningbouwcorporaties die door de aanleg van een glasnet in de wijken waarin zij actief zijn toegevoegde waardediensten voor hun bewoners willen ontwikkelen. “De vergrijzing slaat toe. Bewoners hebben behoefte aan beeld- en geluidsverbindingen voor bijvoorbeeld zorg op afstand, zodat dergelijke zaken in de toekomst betaalbaar blijven”, aldus Van Voorst.
Tegenwind ondervindt Casanet voornamelijk vanuit het ministerie van Vrom, dat erop hamert dat corporaties zich alleen mogen bezighouden met glasvezel tot aan de erfafscheiding, aldus Van Voorst. “Met zo’n opstelling beperkt minister Dekker de corporaties in het bedenken en leveren van vernieuwende diensten voor bewoners. Enschede zoekt de confrontatie in ieder geval op in de vorm van Casanet, dat een eigen glasnet heeft.” Ook de breedbandinitiatieven Wireless Leiden, stichting Town (een glasnet van Tilburgse instellingen) en Almere Kennisstad kwamen aan bod. Meerdere personen bevestigden het bestaan van een brief waarin Vrom corporaties met glasvezelplannen op de vingers tikt.

Steun in de rug

Gerard Jansen, projectleider Almere Kennisstad, riep de rijksoverheid op om ook het maatschappelijk belang van breedband te laten meewegen in de beslissing om glasvezel uit te rollen. Hiermee raakt hij het hart van het voorstel dat de Impulscommissie Breedband afgelopen maandag aan EZ-minister Brinkhorst overhandigde. Deze commissie, bestaande uit Wim Deetman, Roel Pieper, Wim Zegveld en Claudia Zuiderwijk, stelt dat een aantal belangrijke maatschappelijke vraagstukken rond zorg, onderwijs, veiligheid en verkeer met een glasvezelnetwerk en de bijbehorende elektronische diensten op te lossen zijn. Dit netwerk wint daardoor zo aan nationaal belang dat een investering van de overheid gerechtvaardigd is.
Brinkhorst, die zich afgelopen maandag bij de ontvangst van dit rapport positief uitliet over deze ideeën, moet dit onderwerp nog wel op kabinetsagenda zien te krijgen, inclusief de financiering van de plannen. De oprichting van het voorgestelde investeringsfonds kost de overheid 260 miljoen euro, uitgesmeerd over vijftien jaar. Dit zou 1,3 miljard euro aan investeringen uit de markt kunnen opleveren. Voor de ontwikkeling van diensten stelt de commissie voor om in vier jaar tachtig miljoen euro in een stimuleringsfonds te storten. In de rijksbegroting zou jaarlijks 38 miljoen euro vrijgemaakt moeten worden voor realisatie van beide fondsen.

Marktverstoring

Een ander bezwaar dat marktpartijen vaak maken is ongeoorloofde staatssteun voor de nieuwe glasnetten. De impulscommissie heeft die kritiek ondervangen door een apart rapport uit te brengen over de spelregels waar de overheid aan moet voldoen om marktverstoring te voorkomen. De aan de TU Delft verbonden professor Ernst ten Heuvelhof, die voorzitter was van de interdepartementale commissie marktordening, somde in Zoetermeer de belangrijkste voorwaarden op. Alleen als de markt de aanleg van glas weigert, mag de overheid dit zelf ter hand nemen. Overheden die deze stap nemen moeten kwantitatief aantonen dat het glasnet positieve externe effecten, zoals verbetering van de werkgelegenheid, oplevert. Daarnaast moeten overheidsinstellingen hard kunnen maken dat zij met glasvezel betere diensten zullen neerzetten.
Volgens de Haagse wethouder Wilbert Stolte is het onder de huidige moeilijke economische omstandigheden niet lastig om imperfecties in de markt aan te tonen. Zijn stad had de grootste twee netwerkeigenaren, KPN en Casema, vorig jaar uitgenodigd om mee te doen aan de uitrol van glasvezel. “Marktpartijen hebben hun medewerking aan dit plan geweigerd. Den Haag neemt nu zelf het initiatief. De enige beweging die ik tot nu toe bij kabelbedrijven heb gezien is een verhoging van het tempo waarin zij persberichten uitsturen. Het is tijd dat er een echte versnelling komt.”
Voor een ingreep uit Brussel zei Brinkhorst afgelopen maandag ondanks de huidige onderzoeken bij een aantal gemeentelijke glasvezelinitiatieven niet bang te zijn. “Mag glasvezel van Brussel? Door de vraag zo te stellen krijgt de Europese Commissie het imago van een boze oom. Ik denk dat hier eerder sprake is van het omgekeerde. De EU-richtlijn stelt open toegang als belangrijkste voorwaarde voor communicatienetwerken. De gemeentelijke glasnetten die tot nu toe voorgesteld zijn, hebben juist dit als belangrijkste adagium. Zolang de overheid op deze manier met de dobbelstenen gooit, zie ik andere partijen geen argumenten in handen hebben om hier iets tegen te doen.”

Financiering

De Impulscommissie Breedband komt met een aantal creatieve suggesties voor financiering van het garantiefonds en andere onderdelen van het plan. Naast het vrijmaken van geld op de rijksbegroting zou de rijksoverheid zijn aandelen in ‘oude’ telecom kunnen ruilen voor nieuwe telecom-stukken: de staat verkoopt een deel van het aandelenbezit in KPN en voedt daarmee de aanjaagfondsen. Daarnaast zou het restant van de nooit opgemaakte Kenniswijkgelden voor dit nieuwe plan gebruikt kunnen worden. Ook stelt de commissie voor om sectorspecifieke initiatieven te laten financieren uit de middelen van andere ministeries.< BR>