Vier jaar na de dramatisch verlopen veiling van umts-licenties in Nederland bieden de eerste twee telecombedrijven, Vodafone en KPN, diensten over het nieuwe netwerk aan. Opnieuw koesteren zij grote verwachtingen van de derde generatie mobiele telefonie.
“Bij de overstap van gprs naar umts zal het gebruik van mobiele datacommunicatie exploderen. Er gaan nu ettelijke miljoenen tekstberichten per dag over het gsm-netwerk. Je moet je voorstellen wat daarbij komt als je daar met 384 kbps beeld en geluid aan toevoegt.” Deze uitspraak van directeur KPN Mobile Nederland Cees van de Heijkant bij de presentatie van de umts-plannen geeft de verwachtingen van het concern ten aanzien van het nieuwe netwerk goed weer.
Vanaf volgende week biedt het concern bedrijven en consumenten de mogelijkheid om met een umts-insteekkaart voor de laptop internet of het bedrijfsnetwerk op te gaan. Het umts-net is nu beschikbaar in de Randstad en de regio rond Eindhoven, waarmee het bedrijf 30 procent van de bevolking zegt te bereiken. Eind dit jaar wordt dit percentage verhoogd tot 40 procent als er dekking rond Nijmegen, Apeldoorn, Enschede, Zwolle en Groningen bijkomt. Voor het Nederlandse umts-netwerk heeft het concern tweehonderd miljoen euro uitgetrokken. KPN komt pas in september met umts via een mobiele telefoon, omdat het concern vindt dat de huidige toestellen niet aan alle kwaliteitsnormen voldoen. “KPN wil niet de eerste maar de beste zijn. Het exemplaar dat ik zelf test valt eens in de twee dagen zomaar uit. Dat mag na de zomer niet meer gebeuren.”
Omschakeling
Vodafone, dat al sinds februari een umts-insteekkaart op de markt heeft en sinds juni een umts-telefoon aanbiedt, zegt de meeste kinderziektes overwonnen te hebben. Deze aanbieder zegt nu al 45 procent van de Nederlandse bevolking met umts te kunnen bereiken voornamelijk omdat het naast de Randstad nu al wat meer steden in de regio ontsloten heeft. “Problemen met een omschakeling van het gprs naar het umts-netwerk liggen nu vooral aan de applicatie en niet meer aan de toestellen of de insteekkaart. Als je een mailprogramma open hebt staan en je rijdt in de trein Groningen binnen, schakelt die applicatie niet automatisch over naar umts, terwijl de hardware in de laptop dat wel doet. Die zul je soms opnieuw moeten opstarten”, zegt Jeroen Hoencamp, hoofd zakelijke marketing bij Vodafone. Applicaties op het Live!-portaal van het belbedrijf ondersteunen zo’n omschakeling volgens hem wel.
Vodafone volgt de marketingstap van KPN om bij de introductie met een abonnement met een vaste prijs te komen vooralsnog niet. “Als je goed naar bedrijven luistert vinden zij zo’n vaste prijs alleen interessant omdat ze hun kosten willen beheersen. Er zijn ook andere alternatieven voor afrekenen per Mb. Vodafone kijkt op dit moment naast een vaste prijs ook serieus naar afrekening op tijd”, aldus Hoencamp. Naast te hoge kosten zijn veel bedrijven volgens Vodafone bezorgd over de beveiliging van hun netwerk. “Gsm is nooit gekraakt, ook al beweerden sommigen het tegengestelde. De encryptie van umts is nog moeilijker te ontcijferen”, zegt Jörg Palm, director marketing product management bij Vodafone. Daarnaast ondersteunt de insteekkaart veel gebruikte ’tunneling’ protocollen als ipsec en pptp. Via deze beveiligde verbinding met het bedrijfsnetwerk gaat de gebruiker internet op en komt de mail binnen.
Enthousiast
Vodafone zegt dat demonstratie van de umts-kaart meteen de scepsis bij kritische klanten wegnam. “De scepsis is omgeslagen in enthousiamse. De techniek is na de hype en de dramatisch verlopen verkoop van licenties zo lang de put ingepraat na de hype en de dramatisch verlopen verkoop van licenties. Het is een zalfje voor de ziel nu duidelijk wordt dat bedrijven het als een relevante technologie omarmen”, meent Palm. De door KPN geselecteerde bedrijven die de umts-datakaart mochten uitproberen zijn ook positief over de proef, al liepen zij wel tegen wat kinderziektes aan. Wim van Buuren, de projectleider die de proef bij het Loodswezen in Rotterdam begeleidde, zegt dat het umts-netwerk een betere dekking had dan in eerste instantie verwacht. “Een loods stapt zestig kilometer uit de kust aan boord van een schip. Tien kilometer dichter bij de kust kreeg zijn laptop al verbinding met het umts-netwerk; veel eerder dan was verwacht.”
Het Loodswezen kreeg tijdens de proef, die liep van april tot juni, toegang tot het walradarsysteem van het Havenbedrijf Rotterdam via het umts-netwerk. Loodsen konden hierdoor via hun laptop de positie van andere grote schepen in de haven volgen. “De proef beperkte zich tot schepen die zo groot zijn dat zij in de haven van Rotterdam en de geul daarnaartoe hooguit één tot twee meter water onder de kiel hebben staan. Om deze schepen goed naar hun ligplaats te loodsen heb je uitermate precieze informatie nodig. De informatie van het Havenbedrijf is vaak accurater dan de gegevens die grote schepen zelf uitsturen via hun AIS-transponder op 156 mHz, waar het Loodswezen normaliter gebruik van maakt”, zegt Van Buuren.
Kinderziektes
Het merendeel van de vijftig loodsen die bij de proef met de umts-laptop betrokken waren was zeer positief. “De drie loodsen die aangaven minder tevreden te zijn zeiden dat ze te veel informatie ontvingen. De rest zag er wel wat in om de laptop ook te kunnen gebruiken bij de begeleiding van kleinere schepen”, aldus Van Buuren. Ondanks tevreden gebruikers liep het Loodswezen wel tegen wat kinderziektes aan. Door blikseminslag werden bepaalde sites buiten werking gesteld. Deze sites bleven buiten het netwerk, omdat ze niet automatisch te herstarten waren. Daarnaast zijn er af en toe wat problemen geweest met apn-tunnels (access points networks), die het verkeer beveiligd door het umts-netwerk sluizen. De insteekkaart functioneerde goed, al hadden loodsen op pad wel last van het ‘ezelsoor’ langs het apparaat. Zij constateerden geen interferentie met navigatie-apparatuur en de portofoon die zij aan boord gebruiken.
| Bescheiden rol Volgens Telecom.paper is het gebruik van mobiele datacommunicatie nog steeds bescheiden, zeker als sms niet meetelt. Het onderzoeksbureau schat dat aanbieders in Nederland 553 miljoen euro verdienden aan mobiele datacommunicatie. Trek je daar sms vanaf, dan blijft daar 55 miljoen van over. De onderzoekers verwachten wel dat dit cijfer zal groeien door het stijgende aantal laptops met een draadloze netwerk- of telecomverbinding. Lucent Technologies, dat samen met Novatel Wireless de umts-datakaart voor KPN produceert, verwacht tien- tot twintigduizend kaarten aan KPN te slijten. In heel Europa moet dat op negentigduizend kaarten uitkomen. Vodafone koopt zijn umts-datakaart bij Option Wireless Technologies. Deze fabrikant heeft ook een kaart die naast umts- en gprs-netwerken ondersteuning voor wifi biedt. Vodafone introduceert na de zomer zo’n kaart. Lucent en Novatel hebben geen kaart die wlan ondersteunt in de maak. Zij mikken op laptops die zelf een wifi-chip aan boord hebben. |
Het Loodswezen gaat niet verder met umts, omdat het alleen gedurende de proef toegang kreeg tot het informatiesysteem van het Havenbedrijf. “Over de beveiliging van dit netwerk zijn nog geen vaste afspraken gemaakt met het Havenbedrijf. Daarnaast moet er een dienst ingericht worden die zorgt voor 24-uurs ondersteuning van deze toepassing. Verder zou een kleiner, compacter apparaat beter passen bij het loodswerk dan de nu gebruikte laptop met de uitstekende umts-kaart”, somt Van Buuren op.
Meer flexibiliteit
Energiebedrijf Eneco, dat ook door KPN was uitverkoren om het umts-netwerk te testen, gaat er wel gelijk mee aan de slag. Het concern stuurde van februari tot april tien buitendienstmedewerkers in Den Haag op pad met een laptop met umts-verbinding. Zij konden via deze verbinding bij hun onderhoudswerk aan het hoogspannings- of distributienetwerk kaarten met informatie over de installaties opvragen. “Deze mensen konden flexibeler werken doordat zij direct informatie over het gas- en het elektriciteitsnet konden opvragen. Voorheen moesten ze op kantoor de juiste kaarten meenemen. Dat scheelt bij een storing die binnen vier uur verholpen moet zijn”, aldus Carl Moesker, die de proef als projectleider begeleidde.
Volgens Moesker liep Eneco niet tegen noemenswaardige problemen op bij het gebruik van umts. “De batterijen van de laptop waren na anderhalf intensief gebruik van het netwerk leeg. Dat is niet genoeg voor een werkdag, dus moest er een adapter voor in de auto komen.” Het energiebedrijf had de bedrijfsapplicaties al via internet ontsloten omdat het bezig is zijn buitendienstmedewerkers van pda’s en draagbare computers te voorzien.< BR>
