KPN Planet Technologies brengt virtueel san tot het uiterste

Met virtualisatie van de opslag heeft KPN Planet Technologies al veel bespaard. Virtualisatie maakt het beheer een stuk eenvoudiger. Bovendien zorgt het ervoor dat schijven nuttiger worden gebruikt. Daardoor hoeft het bedrijf pas meer opslagruimte te kopen als deze echt nodig is.

Samensmelting KPN Planet Technologies is begin 2002 ontstaan na samensmelting van twee KPN-ondernemingen: de ict-afdelingen van Planet Media Group en Het Net. Sinds januari 2003 is het bedrijf onderdeel van KPN Operator Vaste Net. Er werken ongeveer 250 mensen. De firma levert internettechnologie voor de vaste en mobiele internetactiviteiten van klanten binnen en buiten KPN. De afdeling Operations is verantwoordelijk voor het instandhouden en beheren van servers, diensten en verbindingen Het onderdeel Engineering ontwerpt, ontwikkelt en implementeert grootschalige internetdiensten.

Internetaanbieder Het Net heeft een enorme hoeveelheid mailboxen. Dat legde een te groot beslag op de das (direct attached storage), die te duur werd in onderhoud, instabiel was en de gewenste prestaties niet kon leveren. Bovendien moest het bedrijf omzien naar een ander communicatieplatform, omdat Microsoft de ondersteuning van zijn Commercial Internet System per 31 december 2002 heeft stopgezet. Dit systeem is geïntegreerd in Exchange Server. Inmiddels zit Het Net op Exchange 2000.
Bij de zoektocht naar een nieuw platform zijn Herman Keijzer, system engineer bij KPN Planet Technologies, en Robert Stroomberg, manager opslagproducten bij HP, betrokken geweest. Twee jaar geleden is het vervangingsproject begonnen. Een nas (network attached storage) kwam niet in aanmerking, omdat de prestaties toen niet voldoende waren en omdat Microsoft geen nas ondersteunt, terwijl Het Net altijd een ‘Microsoft-tent’ geweest is.

Uitvoerig getest

Keijzer vertelt dat diverse systemen zijn vergeleken en dat de keus is gevallen op een san (storage area network) van Hewlett-Packard. Om precies te zijn: twee Storage Works Enterprise Virtual Array 5000 systemen met fibre channel HSV110-controllers, vier Storage Works fc-al-switches (fibre channel arbitrated loop), een Open View opslagbeheer-appliance, Proliant-servers in een cluster voor opslag, en servers voor de Exchange-omgeving en de factureringsoftware.
Keijzer is niet over een nacht ijs gegaan. Samen met de leveranciers is in Redmond de configuratie uitvoerig getest. Het systeem kon tegelijkertijd 995 pop3-berichten en 176 smtp in- en uitgaand verkeer per seconde verwerken. Juist deze invoer/uitvoer viel bij Keijzer in de smaak. “We hebben een systeem nodig dat hoge prestaties kan leveren en daarbij ook nog eens stabiel is. Inmiddels draait het hier als een zonnetje. We hebben geen ongeplande downtime en geen gekke voorvallen meer. Natuurlijk gebeurt het nog wel eens dat de prestaties enigszins teruglopen, maar dat komt ook wel doordat wij tegen de grenzen van het systeem aan werken. We willen er eigenlijk meer uit halen dan erin zit en dan moet het systeem wel eens slikken. Twee weken geleden is de nieuwe Virtual Controller-software uitgekomen. Dat is een enorme stap vooruit; daarmee kunnen we nog makkelijker het systeem beheren.”
Dit laatste punt vindt de system engineer belangrijk, want eenvoudig beheer was een van de redenen om naar een san met virtualisatietechnieken uit te kijken. “Vroeger moesten we, als we meer opslag nodig hadden, eerst een schijf alloceren, en die vervolgens koppelen aan lun’s (logical unit number) en toewijzen aan een machine. Dat hoeft nu niet meer. Als we meer schijven nodig hebben, kun je die er gewoon inhangen. We hoeven nu alleen nog maar een virtuele schijvengroep te maken en opslagruimte daaraan toe te kennen.”

Dode schijven

Over de effectiviteit van het systeem is Keijzer tevreden. “De ruimte wordt uitstekend benut. Zonder virtualisatie moet je op een schijf een uitvoerige index van waar de data staan wegschrijven. Daarmee creëer je dode schijven, want je kunt die ruimte niet voor opslag van data gebruiken. Dat probleem hebben we nu niet meer; geen weggegooid geld meer.”
Ook de stabiliteit van het systeem is een sterke troef. “Gegevens worden in blokken verspreid over verschillende schijven in plaats van in bestanden op een schijf. Als er dan een schijf uitvalt, heb je bij een virtueel san geen probleem, terwijl we dat vroeger wel hadden.”
Drie maanden na de installatie van het san voor de internetdiensten heeft KPN Planet Technologies een tweede san geïmplementeerd voor de afhandeling van de rekeningen van Het Net. De informatie ligt opgeslagen in een Microsoft SQL Server database van 500 GB. Hier prijst Keijzer de snapclone-technologie. Het verschil met een snapshot is dat de gekopieerde data niet gekoppeld is aan de moederschijf. Een snapclone begint als snapshot, maar alle data van de virtuele moederschijf worden gekopieerd en vormen een compleet nieuwe virtuele schijf. Als de kopie eenmaal is gemaakt, is hij niet meer verbonden aan dezelfde controller als de moederschijf. Zo kun je dus ook een snapclone maken in een andere schijvengroep. “We gebruiken de snapclone-technologie om backups te maken. Dat scheelt een boel tijd. Dit is belangrijk omdat de factureringapplicatie vierentwintig uur per dag in touw is voor berekeningen en zoekopdrachten.”

Uitbreiden

Planet Technologies is zo ingenomen met de nieuwe opslagarchitectuur dat het deze niet alleen voor Het Net en de factureringapplicatie gebruikt, maar inmiddels ook heeft ingezet voor i-mode (internetdiensten via een mobiele telefoon). “Dat is vanuit opslagoogpunt gewoon te beschouwen als een mailbox in Exchange.”
De volgende klus is de invoering van het HP-opslagplatform bij internetaanbieder Planet Internet, eveneens een dochter van KPN Telecom. “We gebruiken daar nu nog Sun One Messaging Server, maar we willen overgaan op Microsoft. Het is te kostbaar om twee verschillende platformen in de lucht te houden. Bovendien kun je onder water dan dezelfde tools en technieken gebruiken, waardoor de kans op problemen afneemt, omdat je daar meer mee vertrouwd bent. Verder proberen we door deze consolidatie de complexiteit van het platform terug te dringen, de beheerbaarheid te vergroten en organisatorische verbeteringen door te voeren.”
Het HP-platform blijkt in trek. “Op Europees niveau”, zegt Stroomberg, “hebben we reeds enige duizenden van deze systemen verkocht. De EVA’s worden nu bijna twee jaar geleverd. Wat het bij KPN zo interessant maakt, is dat het systeem echt tot het randje wordt gebruikt. De HP-engineering club voor opslag zit voor een deel in Wychen bij Nijmegen. Daar wordt ook een nieuw product ontwikkeld. Die jongens kijken met belangstelling naar de harde praktijk bij KPN.”< BR>