In het vakgebied ‘logistiek management en vervoer’ is behoefte aan platformen waar keten- en vervoermarktontwikkelingen ‘heet van de naald’ kunnen worden besproken. Op initiatief van professor doctor Hugo B. Roos is daarvoor aan de Rotterdamse Erasmus Universiteit een nieuw type masterclass gecreëerd. Deze bieden platformen voor het genereren van kennis voor het oplossen van nieuwe, actuele problemen. De deelnemers zijn betrokken bij de keten en hebben direct belang bij de probleemoplossing.
Binnen het programma zijn momenteel drie masterclasses benoemd en zeven andere gepland. “Dat is een ambitieus doel”, stelt Roos, “maar de eerste resultaten zijn positief. Vrijblijvende bijscholing vervangen door het genereren van nieuwe kennis waaraan instant behoefte is werkt motiverend en effectief.”
De doelen dienen zich rechtstreeks vanuit de samenleving aan. Een voorbeeld is de behoefte aan herinrichting van logistieke ketens door de nieuwe wetgeving op de veiligheid in de voedselketen. Deze wet, die 1 januari 2005 ingaat, eist dat bij het constateren van calamiteiten de verdachte goederenstroom binnen vier uur is getraceerd en geanalyseerd. Dat betekent dat van alle opeenvolgende processen de verbruiken, procescondities en opbrengsten van de maak-, verpakkings-, transport- en opslagprocessen bekend moeten zijn. Een masterclass heeft tot doel inzicht in en kennis van zo’n ketenprobleem te verwerven en oplossingen te genereren.
| Masterclasses Door het steeds mondialer worden van voedselketens neemt de politieke druk op de veiligheid daarvan snel toe. Nieuwe wetgeving dwingt tot integrale aanpak van de oplossing van die problemen. De masterclass ‘Management van voedselveiligheid en verpakken in de keten’ biedt deelnemers een forum waarin de laatste inzichten met betrekking tot voedselveiligheid en verpakking worden uitgewisseld. Doelgroep zijn medewerkers van vervoerders, fabrikanten van diervoeding, slachterijen, producenten van aardappelen, verse groenten en fruit, vleeswaren, kant-en-klaar maaltijden en kaas, verpakkings-, transport- en opslagbedrijven, detailhandel- en poolorganisaties, adviesbureaus en overheidsorganisaties. Een overkoepelende organisatie voor het activeren van de logistieke keten waarin de Betuwelijn een centrale rol speelt, ontbreekt. De masterclass ‘Modern railgoederenvervoer’ heeft tot doel om belanghebbenden (medewerkers van railvervoerders, expediteurs, infrastructuurplanning- en overheidsorganisaties, het havenbedrijf of havenschap en adviesbureaus) bij elkaar te brengen. Doel is kennis genereren en samen de weg te vinden om deze nieuwe spoorgoederenmarkt te exploiteren. De aanslag op de Twin Towers heeft de wereld veranderd. Beveiliging is een essentieel aspect van de samenleving geworden. Dit aspect speelt momenteel het meest in de luchtvrachtindustrie. Nergens zijn de eisen aan de veiligheid zo hoog als in dit deel van logistieke ketens. De masterclass ‘Beveiliging en risicomanagement voor de luchtvrachtindustrie’ brengt zowel de logistieke activiteiten als het managen van risico’s in de keten in kaart en stelt logistieke en technische oplossingen op basis van de huidige wetgeving aan de orde. In voorbereiding is de masterclass ‘Order fullfilment’. Het aantal media – televisie, internet – om bij de consument een koopbehoefte te genereren groeit. Aan dat proces is gecompliceerde logistiek verbonden. Kenmerk van die logistiek is een wispelturige vraag en een wet die de mogelijkheid biedt om bij spijt binnen een termijn van enkele dagen de koop ongedaan te maken. Dat laatste heeft dikke retourstromen tot gevolg, soms meer dan 30 procent. Het proces speelt zich af in een moeilijk zichtbaar veld. Er zijn speciale logistieke organisaties nodig om flexibel op die stromen te kunnen reageren, terwijl de kosten zorgvuldig onder controle moeten worden gehouden. http://www.erasmusplus.nl |
Calamiteiten
De op te lossen problemen zijn complex. Binnen de voedselveiligheid en -verpakking in de keten draait het om instandhouding van de kwaliteit door het logistieke proces. Verpakkingsmaterialen zelf moeten in een gecontroleerde omgeving worden verwerkt. De wetgeving wordt steeds strenger. De dynamiek in het proces is mede daardoor hoog. De eisen betreffen vooral het in- en exportproces. Product en verpakkingsmateriaal moeten bacterievrij zijn. Het gaat niet alleen om de realisatie van technische eisen, maar ook om de beveiliging tegen ongewenste manipulaties in de logistieke stroom.
De eis dat de keten realtime te traceren valt om de oorsprong van calamiteiten binnen vier uur te kunnen opsporen stelt enorme eisen aan het informatiesysteem. In die vier uur moeten alle data over de route van het product, de procescondities waaronder het product tot stand is gekomen en de analyse van het proces op tafel komen. Gegevens over de goederenstroom moeten volledig worden ingevuld. Bij een ontbrekend gegeven stagneert de stroom onverbiddelijk. Een andere vraag is waar zowel fysiek als in de overkoepelende informatieketen zwakke plekken zijn voor het plegen van misdrijven. Wie is daar juridisch aansprakelijk voor en met welke technologie zijn misdrijven te voorkomen? Informatietechnologie gaat in de logistieke keten een steeds grotere rol spelen. Inbreng van techniek is een belangrijk aspect.
Door veelzijdige deskundigheid uit de keten zelf bij elkaar te brengen in masterclasses ontstaan kennisplatformen voor het leveren van bijdragen aan de oplossing van de gestelde problemen. Wanneer specifieke kennis blijkt te ontbreken kan die worden aangevuld, vanuit de universiteit, en ook door externe specialisten. De oplossingen zijn afhankelijk van de groep. Zet een nieuwe masterclass aan het werk en er komen andere oplossingen. De groepen werken in hoge mate zelfstandig. Sessievoorzitters komen uit de groep voort. Aan de sociale vaardigheid binnen de groep worden hoge eisen gesteld. Anticiperen en innoveren zijn sleutelwoorden. Er wordt gewerkt aan de oplossing van de processen van morgen. Definitief zijn die oplossingen niet. Zij dragen bij aan de ontwikkeling van nieuwe structuren, voor de dynamische balans in de keten, nieuwe software, aangepaste technologie en soms zelf aangepaste wetgeving. Er vinden terugkoppelingen plaats naar overheden en Europese commissies, en overheden vragen steeds meer adviezen.
Pragmatisch
Een structuur voor oplossing van de gestelde problemen is er niet. Ieder probleem ligt anders. NS bijvoorbeeld heeft door de opdeling in een aantal bedrijven niet alleen veel kennis van het integrale logistieke railproces verloren, maar ook elan om nieuwe vraagstukken integraal op te lossen.
| Erasmus Plus De maatschappij stelt voortdurend nieuwe eisen aan handel, industrie en dienstverlening. Binnen het kader van Erasmus Plus worden door de Erasmus Universiteit Postdoctorale kennis genererende Masterclasses georganiseerd voor nauwkeurig omschreven doelgroepen. Van de deelnemers uit de betrokken organisaties wordt verwacht dat zij bijdragen aan de oplossing van maatschappelijk relevante logistieke problemen. |
In het luchtvrachtproces komen nieuwe Amerikaanse eisen op ons af. Ze zijn zowel procedureel – hoe richt je de keten in, zodat het niet fout kan gaan – als technisch – welke voorzieningen zijn rond de luchthaven nodig. Het gehele proces draait om de tijdige beschikbaarheid van informatie voor vooral de Amerikaanse douane.
Masterclasses organiseren is veel werk, maar de resultaten zijn navenant. “Je bent pragmatisch aan het innoveren”, stelt Roos. “Dergelijke innovatieprocessen zijn belangrijk. We brengen wetenschap en maatschappelijke logistieke vragen zo dicht mogelijk bij elkaar. Betrouwbaarheid, veiligheid en ordening zijn in dit proces toonaangevend. We passen de logistiek aan nieuwe wetgeving en de liberalisering van de Europese markt aan. We lossen taalproblemen op. Door onze benadering is de doorlooptijd tussen het genereren van nieuwe kennis en het overdragen daarvan aan de gebruiker kort.”
Dit nieuwe proces van kennisgeneratie en -overdracht is ook dynamisch. Geen enkele masterclass heeft de wijsheid in pacht en ook elders ontstaat veel nieuwe kennis. Je leert met elkaar in de keten om te gaan, naar elkaar te luisteren, nieuwe kennis te genereren en deze te gebruiken. Management van masterclasses betekent sturen op interactie, op de kwaliteit van het proces. Inhoudelijk moeten de deelnemers zich zelf sturen. De nieuw gegenereerde kennis stroomt door naar zowel de keten als het universitaire onderwijs.
Opbouw
Ook voor de Erasmus Universiteit is deze ontwikkeling van veel betekenis. De universiteit is al lang een belangrijke schakel in de ontwikkeling van de Rotterdamse havenlogistiek. Nu beweegt zij zich ook in de nationale en Europese logistiek. De banden met de politiek ontwikkelen zich. Dat vraagt tijd. De vraag om adviezen is er. De functie van kennisinbreng in de politiek moet verder worden ontwikkeld. De resultaten van de masterclasses geven daar de aanleiding toe.
Daarnaast moet een organisatie worden uitgebouwd die het aanbod op de vraag kan afstemmen en die vervolgens door het aanbod nieuwe vraag weet te genereren. Daarvoor is bij de universiteit speciale kwaliteit en capaciteit nodig. Die is in opbouw. De veranderingsprocessen lopen, en de eerste resultaten zijn veelbelovend.< BR>
