Ondanks de hype die leveranciers zelf rond hun producten hebben gecreëerd is de afgelopen twee jaar gebleken dat de XML-server- en -databasetechnologie niet voldoende overredingskracht heeft om de markt te overtuigen. Waar doet XML-servertechnologie er dan nog toe? Bij ‘content management’ ofwel inhoudsbeheer.
Volgens een Gartner-rapport hebben de Software AG’s, Sellents, Ixiasofts en Tridions nooit overtuigend kunnen aantonen dat hun technologie kan uitgroeien tot een op zich staande productenklasse. Gartner stelt dat die technologie duurzaamheid en een duidelijke onderscheiding van andere technologieën mist. Dit geldt vooral voor de XML-databasetechnologie.
Gartner is dan ook pessimistisch over de XML-servermarkt. In 2007 verwacht dit marktanalysebureau nog slechts tien miljoen dollar aan opbrengsten. Daarmee heeft het niet gezegd dat XML als servermodel dezelfde weg opgaat. Oracle 9i ondersteunt XML-opslag en -schema’s. IBM levert DB2 v.8 gebundeld met XML Extender waardoor het XML-schema’s en -stylesheets ondersteunt. Gartner meent dat de zuivere XML-server op sterven na dood is, maar dat XML-servercapaciteiten een bloeiend leven tegemoet gaan.
Worstelen
Gartner ziet vooral Software AG worstelen om zijn – goede – Tamino-product in de markt te plaatsen en te houden. Een andere vooraanstaande XML-serverleverancier is al verdwenen: eXcelon werd overgenomen door Progress Software, wat resulteerde in twee Progress-producten die XML ondersteunen, maar die verder niet behoren tot de zuivere XML-serverproducten.
Tamino krijgt van Gartner, en Butler Group, tien op tien. Het werkt met XML Query (XQuery), dat gebruikmaakt van de Xpath-standaard. Xpath is niet bepaald bedoeld voor databaseondervragingen. De officiële definitie van het W3C (World Wide Web Consortium) luidt dat het een taal is die gedeelten van een XML-document adresseert en die bedoeld is voor gebruik bij omzettingen met behulp van Xslt (Extensible Stylesheet Language Transformations) en Xpointer. Voorlopig doet deze versie van XQuery het echter alles bij elkaar niet slecht.
Het zijn wel trucs van het soort dat Gartner doet besluiten dat XML-servers hun tijd hebben gehad, want een Oracle of DB2 hoeft zich niet te bekommeren om de taal waarmee de database zal worden ondervraagd: die is namelijk al vele jaren goed bekend bij zowel leveranciers als gebruikers.
Convergeren
Waar doet XML-servertechnologie er dan nog toe? Bij ‘content management’ ofwel inhoudsbeheer. Hoe kun je ervoor zorgen dat inhoud die bijvoorbeeld op een intranet staat of in Word-documenten is opgeslagen, en die op een extranet (en wellicht ook het web) niet zou misstaan, zonder al te veel moeite naar die verschillende media wordt uitgevoerd?
Ecm (enterprise content management), roept Butler Group, die in maart 2003 een rapport schreef over de convergentie van databeheer en inhoudsbeheer. Volgens het Britse analistenbureau beginnen gestructureerde en ongestructureerde informatie in elkaar over te lopen. Dit bureau, dat altijd probeert de grote lijnen te zien van technologische evoluties, stelt dat het feit dat bedrijven beginnen database-informatie uit te voeren naar portalen en daar ook ongestructureerde informatie aan toevoegen, een teken is dat beide convergeren. Het feit dat transactie-informatie idealiter ook valt op te volgen in een database versterkt deze mening. Alleen met convergentie van al die informatie kom je tot een ‘kennisbank’ waarmee een ‘kenniswerker’ iets kan – dat had Gartner ook al door.
Eén van Butlers stokpaardjes is eia (enterprise information architecture). Het vindt dat bedrijven eia zo gauw mogelijk moeten opzetten. Met XML-servers, beter gezegd XML-ondersteunende servers en -databases, kan dat. In tegenstelling tot Gartner denkt Butler dat XML-databases als Tamino nog wel een toekomst hebben als onderbouw van een systeem voor inhoudsbeheer. Als je kijkt naar Butlers drie specifieke uitdagingen voor databeheertoepassingen die zich concentreren op inhoud (verscheidene bronnen naadloos kunnen benaderen, real-time en met een uiterste schaalbaarheid) lijkt Tamino daar in ruime mate aan te voldoen. Toch verwijst ook Butler steevast naar DB2 met XML Extender en Oracle 9i als de oplossing met toekomstperspectieven.
Uitgeverijen
Inmiddels wordt Tamino gebruikt in verscheidene verticale markten, waaronder verzekeringen, banken en zelfs de nieuwsredactie van RTL Television (Duitsland). Eén van de problemen die het oplost voor RTL is de opslag van XML-data in een relationele database. De database moet immers – met of zonder XML-extensie – de XML-brokken uit de verschillende datacellen halen en opnieuw tot een document samensmelten. Bij Tamino hoeft dat niet.
Uit deze toepassing blijkt dat XML-servers wel nuttig zijn voor werk dat zuiver met inhoud te maken heeft. Ook Ixiasoft heeft dat goed begrepen. Deze onderneming kiest er resoluut voor om haar XML-oplossing aan te bieden aan een beperkt marktsegment: de uitgeverijen. Deze zijn erg te spreken over die oplossing. Het bijzondere aan Ixiasoft is de naadloze integratie van deze server met Adobe’s XMP (Extensible Markup Platform). In Tamino ontbreekt dit omdat het aangeboden wordt als algemene bedrijfsoplossing. Naast de tegenwoordig obligate consumentenprullaria maakt Adobe al jaren zware toepassingen voor fotografen, ontwerpers, webontwikkelaars en dergelijke creatieve beroepen.
De grafische industrie heeft een grote behoefte aan het kunnen opslaan van een veelheid aan informatie (‘assets’ als beeldmateriaal, videoclips en tekstblokken) en het snel en efficiënt kunnen terugvinden daarvan. Daarnaast heeft deze sector een enorme behoefte aan het kunnen beheren van intellectuele eigendommen (auteursrechten op foto’s, tekst, diagrammen, tekeningen, video- en audioclips enzovoort).
Niet lekker
Andere sectoren hebben dezelfde behoeften, maar daar moeten die behoeften worden opgenomen in een omvangrijker geheel van transacties, zakelijke processen, klantengegevens en leveranciersuitwisseling (scm, supply chain management). Die dingen bestaan in de uitgeverswereld ook wel, maar er is een grotere scheiding tussen bedrijfsprocessen en de processen die we associëren met het uitgeven zelf: het schrijven, fotograferen, tekenen en drukken.
In die, naar algemene bedrijfsnormen wat beperkte, omgeving is een XML-server vrijwel de enige oplossing. Ixiasofts naadloze integratie met Adobe’s XMP is een belangrijke troef, omdat het de uitgever in staat stelt op alle niveaus met dezelfde ’taal’ te werken, zodat conversies en dergelijke niet nodig zijn. Het Canadese Ixiasoft doet dan ook gouden zaken, maar alleen in de kranten- en tijdschriftuitgeverijmarkt.
Dat lijkt Gartner de fout te vinden van bedrijven als Software AG en Stellent. Zij profileren zich als een algemene database die toevallig werkt met XML. Dat biedt weinig meer dan wat Oracle ook doet, zij het dat de laatste XML ‘erbij stopt’, terwijl Tamino ‘native’ XML kent. Dat zo’n positionering ook technische gezien niet lekker werkt, bewijst één van Tamino’s concurrenten, Stellent Content Server. Die slaat gegevens als metadata, werkstroominformatie, auditsporen en systeemconfiguratie gewoon op in een relationele database die met Java werkt. Stellent is een inhoudssysteem dat zelfs Tamino ondersteunt via een ‘converter’, waarbij de inhoud eerst in XML wordt omgezet voor hij in de Tamino XML database belandt. Stellent is volgens Butler overigens een ecm-systeem (enterprise content management).
Dat zegt Butler ook van Tridion R5, dat Oracle, Microsoft SQL Server of IBM DB2 gebruikt voor gegevensopslag. Dit is dus weer geen ‘native’ XML-databaseserver. Inhoud wordt in die databases wel in XML opgeslagen, en het geheel maakt uitvoerig gebruik van XML/Soap, COM en Webdav. Het XML-gedeelte wordt echter ook hier alleen gebruikt om de data mee op te slaan, en niet om de database te ondervragen.Zo belanden we weer bij de vraag of XML-servers buiten nichemarkten zinvol zijn als de meeste leveranciers toch een beroep doen op een ‘gewone’ database om de XML-data op te slaan en terug te vinden.
Gesneden koek
Gartner maakt graag grafieken. Eén daarvan is de ‘hypecyclus’. Daarin verwerkt de analist zijn verwachtingen van bestaande en nieuwe technologieën. De hypecyclus voor XML-technologieën is ontluisterend.
Tamino, de enige échte XML-server, gebruikt XQuery om de database te ondervragen. XQuery combineert Xpath, Document Object Model, Structured Query Language en Xslt. XQuery verkeert echter nog in een ontwikkelfase geleid door het W3C. Gartner verwacht dat het nog twee tot vijf jaar zal duren voordat XQuery definitief als standaard tevoorschijn komt.
Van databasesystemen verwacht Gartner dat binnen twee tot vijf jaar de technologieën volwassen genoeg zullen zijn om XML-databases met succes voor algemene bedrijfstoepassingen in te zetten. Tegen die tijd zullen de meeste XML-databases echter geïntegreerd zijn in andere infrastructuur. Gartner noemt softwaresuites als een mogelijkheid.
Bemoedigend voor leveranciers als Software AG, Ixiasoft en Coherit is dat Gartner ook inhoudsbeheer binnen twee tot vijf jaar ziet evolueren. Dat biedt voldoende tijd en perspectief om het aanbod in die richting op te schuiven. Voor Gartner is het gesneden koek dat zoiets ook zal gebeuren. Als de evolutie bij Ixiasoft enig belang heeft als teken aan de wand, zit de analist er wellicht niet ver naast.< BR>
