In de begindagen van commerciële gegevensverwerking waren de meeste werknemers bang voor de technologie en konden de afdelingen die over elektronische gegevensverwerking (edp) gingen zo hun eigen kleine koninkrijkjes opstellen. Er ontwikkelde zich een golf van vijandigheid tussen de edp-afdeling en de gebruikers, die vandaag de dag nog steeds bestaat.
In de loop der jaren is dit probleem gegroeid, omdat kantoortoepassingen steeds vaker ingezet werden. Kantoormanagers zagen hun kans schoon om terug te slaan naar de arrogante edp-mensen, en bepaalden welke systemen en welke technologieën gebruikt moesten gaan worden. Achteraf gezien was dit natuurlijk de verkeerde keuze; de computerervaring van de edp-ers zou van onschatbare waarde zijn geweest en een aantal lelijke valkuilen zou zijn vermeden. Sommige computerbedrijven, met name IBM dat al vroeg te maken had met bedrijfssystemen, maakten tekstverwerkers, printers, ocr-apparatuur en andere intrigerende apparaten, maar Wang was de belangrijkste speler. Wang verkocht aan de office managers, waardoor ze de afdeling edp van zich vervreemdden. Later, toen die afdeling weer wat meer grip op de zaak kreeg, nu meestal onder de naam IT, werd dat de ondergang van Wang.
En toen kwam de pc. De oorspronkelijke pc was een monsterlijk geval, waarvoor IBM zich nog steeds zou moeten schamen. Het ging er eigenlijk van uit dat het apparaat niet voor massaproductie gebruikt zou worden, in de veronderstelling dat alleen geavanceerde gebruikers een eigen tekstverwerker wilden en dat de concurrentie voor de eigen specialistische tekstverwerkingsproducten alleen bestond uit Xerox. En dat heeft het geweten! Hier komt het huidige probleem uit voort. Iedere computerspecialist zou IBM verteld hebben dat de pc een goed idee was, zoals aangetoond door de eerdere producten van Wang, Future Technology Systems, enzovoort, en zou het direct naar de tekentafel hebben teruggestuurd om de machine correct te ontwerpen. In plaats daarvan negeerden gebruikers de bedrijfsstrategieën en kochten een pc uit andere potjes die niet gecontroleerd werden, waardoor genoeg vraag ontstond en er een kloonindustrie op gang kwam. Hierdoor kwam de innovatie jarenlang stil te liggen.
Na dat onfortuinlijke begin heeft de pc zich natuurlijk ontwikkeld tot de algemene desktop- en huiscomputer van nu. Maar de groei werd gestuurd door grootschalige advertenties die direct op de eindgebruikers waren gericht. En dus begon de pc zijn rol als desktop-client met de molensteen van een ‘single tasking’ besturingssysteem als DOS en Windows 3.x. Elke professional zou een negatief advies hebben gegeven tegen een dergelijke ernstige technische tekortkoming, maar de eindgebruikers hadden geen vertrouwen in het advies van de it-afdeling. Het resultaat was Netware en later Lan Manager, die als systemen voor enkele gebruikers prima waren voor het delen van opslagruimte en printers, maar totaal ongeschikt voor de serieuze meergebruikers- en samenwerkingssystemen die nodig waren voor het samenvoegen van kantoorsystemen en gegevensverwerking.
De situatie werd nog erger door een totaal gebrek aan standaarden, zodat de bedrijfskritische systemen zelf uiteenlopend en incompatibel werden. En nu moeten we wereldwijd zien te werken binnen het raamwerk van een onveilig netwerk – Internet – waarin professioneel, zakelijk gebruik wordt gecombineerd met gebruik door de enthousiaste amateur (en zijn minder vriendelijke trawanten).
Met de computers zijn we tegenwoordig wel een stuk beter af. Windows XP, een kopie van OS/2, verschaft de pc nu de gewenste mogelijkheden en Unix, Linux, z/OS, enzovoort, zijn geweldige serverproducten. Dankzij internet zijn we er ook qua standaarden een stuk op vooruitgegaan. Maar al deze apparatuur moet samenwerken, en daarbij zit het verleden in de weg. Tegelijkertijd ontwikkelen gebruikers nieuwe eisen, gevoed door de propaganda uit de pc-industrie die wanhopig probeert gebruikers naar nieuwe systemen te laten overschakelen.
Wat een bende, en toch is de uitdaging om de bestaande situatie te verbeteren zo groot dat de it een fascinerende tak is om in te werken, zelfs al schieten we behoorlijk tekort als we kijken naar wat we eigenlijk bereikt hadden moeten hebben.< BR>
Martin Healey, pionier ontwikkeling van op Intel gebaseerde computers en c/s-architectuur. Directeur van een aantal it-bedrijven en professor aan de Universiteit van Wales.
