Geen enkele peetvader van de ict heeft zoveel metamorfoses ondergaan als Robert Metcalfe. De uitvinder van ethernet en oprichter van 3Com schrijft provocerende columns en fokt exotische schapen. Dankzij zijn technisch vernuft en charisma is ethernet dé netwerkstandaard geworden.
| Peetvaders van de IT Er lijkt een heuse wisseling van de wacht op gang te komen in de ict. Het zijn vaak de oprichters van smaakmakende bedrijven die langzaam maar zeker een stapje terug doen. Ze dragen met recht en eer de geuzennaam peetvaders van de it. Computable schildert de portretten van deze generatie it-avonturiers. Alle afleveringen: |
Zijn flair heeft Robert Melancton Metcalfe altijd al gehad. Wanneer hij als scholier van de Bay Shore High School op Long Island een samenvatting moet schrijven, rukt hij lukraak een boek van een MIT-professor over elektrotechniek uit zijn vaders boekenkast. Hij begrijpt er geen snars van. Toch maakt hij een verslag dat hij besluit met de verrassende conclusie dat hij zelf elektrotechniek wil gaan studeren aan het MIT (Massachusetts Institute of Technology). "Ik dacht dat het verslag op die manier beter in de smaak zou vallen bij de leraar", zegt hij in een interview in Wired. Hij begrijpt hoe je een idee moet verkopen.Slechteriken
In 1965 arriveert Metcalfe inderdaad bij het MIT om elektrotechniek te studeren. Het is het begin van een briljante carrière, die hem naast succes en geld ook flink wat vijanden oplevert. Succes en geld verovert hij door zijn niet aflatende inspanningen om van ethernet dé netwerkstandaard van zijn tijd te maken. Hij manifesteert zich daartoe achtereenvolgens als uitvinder, profeet, ondernemer, professor, columnist, uitgever, durfkapitalist en fokker van exotische schapen; het stereotype van de contactgestoorde, monomane techneut is op hem absoluut niet van toepassing.
Metcalfe deelt de wereld op in ‘good guys’ en ‘bad guys’. Bovenaan zijn lijst van slechteriken staan heren als Microsofts Bill Gates, Novells Ray Noorda en zijn voormalige professoren van Harvard. Zijn ‘as van het kwaad’ wordt gevormd door de telco’s die onder leiding van telefoongigant AT&T innovatie in de kiem smoren. Als de kwaliteiten van een man af te lezen zijn aan het formaat van zijn vijanden, scoort Metcalfe hoog. Nummer één op het lijstje van ‘de goeden’ is waarschijnlijk Metcalfe zelf.
Metcalfe’s antipathie jegens AT&T, en alle andere ondernemingen die zich bezighouden met het uitbaten van circuitgeschakelde netwerken, dateert van 1972. Op een conferentie over het Arpanet mag de doctoraalstudent van Harvard aan een tiental bovenbazen van AT&T een demonstratie geven van een pakketgeschakeld netwerk. Tijdens de demonstratie crasht het netwerk. De gefrustreerde Metcalfe ziet tot zijn verbijstering niets dan tevreden grijnzen op de AT&T-tronies. "Ik realiseerde me toen dat er altijd mensen zijn die zich met hand en tand tegen innovatie verzetten", zegt hij later. Hij beweert dat deze ervaring bepalend is geweest voor de rest van zijn leven.
Wraak
Metcalfe neemt sportieve wraak op AT&T wanneer hij in 1973 samen met David Boggs ethernet ontwikkelt, een technologie om data via een coaxkabel in pakketjes door een netwerk van computers te sturen. Voor de buitenwereld lijkt het vooral een mooie oplossing op zoek naar een probleem. De pc is immers nog niet uitgevonden. Wanneer IBM zeven jaar later met zijn eerste ‘personal computers’ op de markt komt, denkt vrijwel niemand eraan dat het zin heeft deze apparaten met elkaar te verbinden. ‘Personal’ staat immers juist voor persoonlijk, individueel en ongebonden.
Ethernet komt in 1973 niet zomaar uit de lucht vallen. De wereld mag dan nog nooit gehoord hebben van pc’s, Xerox’ Parc (Palo Alto Research Center), waar de klok permanent tien jaar voorloopt, heeft al de Alto, de moeder aller pc’s. Parc haalt Metcalfe als kersverse netwerkdeskundige binnen om de Alto te laten communiceren met een andere uitvinding, de ‘scanned laser output terminal’; de eerste laserprinter. Metcalfe is nog woedend omdat de Harvard-professoren net besloten hebben dat zijn dissertatie over Arpanet, de voorloper van internet, niet theoretisch genoeg is om hem de doctorstitel te geven. "Ik haatte Harvard en Harvard haatte mij", zegt hij jaren later.
Hij bedenkt de grote lijnen van ethernet en Boggs, een student met een vakantiebaantje bij Xerox, voert de technische hoogstandjes uit die nodig zijn voor de realisatie ervan. Het idee om data als pakketjes te versturen is niet nieuw. Bij MIT heeft Metcalfe al gewerkt aan Arpanet. Zijn belangrijkste inspiratiebron is echter Alohanet, een draadloos computernetwerk dat op Hawaï is ontwikkeld door Norm Abramson, een ingenieur die in het midden van de Grote Oceaan is beland omdat hij verzot is op surfen. In 1972 is Metcalfe drie maanden bij Abramson te gast om de fijne kneepjes van een pakketgeschakeld netwerk te doorgronden.
Datapakketjes
Alohanet werkt vanuit de veronderstelling dat pakketjes die verstuurd worden over radiogolven onvermijdelijk met elkaar botsen of zoekraken. De Aloha-computers versturen daarom pakketjes opnieuw wanneer er binnen een bepaald tijdsbestek geen bevestiging van de ontvangst komt. Metcalfe gebruikt hetzelfde principe voor ethernet. Hij past het protocol zo aan dat, wanneer er veel verkeer is op het netwerk, de computers meer tijd krijgen voor het (her)zenden van data. Op 11 november 1973 verzendt een Alto datapakketjes met een snelheid van 3 mbps (megabit per seconde) naar andere Alto’s. Ethernet is geboren en Metcalfe’s financiële toekomst is verzekerd dankzij de vier patenten die hij verwerft op de technologie, zo blijkt later.
Ethernet zou nooit de netwerkstandaard geworden zijn die het anno 2003 is zonder de blijvende bemoeienissen van zijn uitvinder. Metcalfe is voor ethernet wat James Brown is voor de soulmuziek. Hij vindt het niet alleen uit maar presenteert het ook aan de hele wereld. In 1979 schrijft hij met Gordon Bell van Digital een brief aan Xerox met het dringende verzoek van ethernet, dat dan eigenlijk door niemand wordt gebruikt, een open standaard te maken. Tot beider verbazing stemt Xerox erin toe het beheer van de ethernet-standaard over te dragen aan het Ieee (Institute of Electrical and Electronic Engineers).
In 1979 start Metcalfe met 3Com Corporation (computers, communication en compatibility) een bedrijf dat ethernet-aansluitingen en een netwerkbesturingssysteem aan de man zal brengen. Binnen vier jaar haalt het bedrijf een omzet van 45 miljoen dollar, als de verkoop van pc’s als een raket de lucht inschiet. Een belangrijke factor in het succes is wel dat IBM’s netwerktechnologie, token ring, nog niet gereed is voor de markt. Metcalfe slaagt er echter niet in om ook IBM binnen het ethernet-kamp te krijgen.
Interne coup
Binnen de Ieee woedt in het begin van de jaren tachtig een permanente veldslag over het beheer van de ethernet-standaard doordat Hewlett-Packard probeert een eigen versie door te drukken. De door Metcalfe bijeengebrachte DIX-coalitie, een verbond tussen Digital, Intel en Xerox, weet de snode plannen van HP te verhinderen. Belangrijke steun krijgt de DIX-coalitie wanneer Siemens erin slaagt de Xerox-versie van ethernet in Europa geadopteerd te krijgen door de Ecma (European Computers Manufacturers Association).
In de elf jaar die Metcalfe doorbrengt bij 3Com in Santa Clara vliegt hij als een bal door een flipperkast: ceo, voorzitter van de raad van bestuur, vice-president engineering, vice-president sales en marketing en cto (chief technical officer). Metcalfe reist stad en land af om ethernet te promoten. Het zijn niet altijd gemakkelijke tijden. Novell domineert in de jaren tachtig de markt voor netwerktechnologie met zijn Netware-besturingssysteem en is tegelijkertijd 3Com’s grootste klant en grootste concurrent. Op de Comdex van 1982 werkt Metcalfe Novell-ceo Noorda hoogstpersoonlijk de stand van 3Com uit omdat hij geen tijd heeft voor concurrenten. Een verbond met Microsoft kost 3Com veel geld en lanceert Gates naar de nummer één positie op Metcalfe’s lijstje van slechteriken.
Robert Metcalfe
|
Kruistocht
Niet lang na zijn vertrek bij 3Com verruilt Metcalfe zijn stek in Silicon Valley voor een boerderij in Maine en een huis in Boston in de buurt van zijn geliefde alma mater MIT. Op de boerderij legt hij zich samen met zijn vrouw Robyn toe op het fokken van exotische en bedreigde diersoorten als Cotswold schapen, Nigeriaanse dwerggeiten en Gloustershire Old Spots varkens. Buiten de boerderij ontwikkelt hij een stortvloed van activiteiten, waaronder ict-conferenties organiseren, lezingen en colleges geven, en columns schrijven in verschillende ict-bladen. De uitvinder en ondernemer stort zich vol overgave op de wereld van ideeën en debatten.
Via zijn columns in Infoworld heeft Metcalfe de mogelijkheid oude vijanden aan te vallen en nieuwe vijanden uit te dagen. Hij heeft ook een platform om ethernet en andere technologieën op te stoten in de vaart der volkeren en de ‘wet van Metcalfe’ te lanceren. Die zegt dat de waarde van een netwerk toeneemt volgens het kwadraat van het aantal gebruikers. Zijn belangrijkste kruistocht is die tegen AT&T en de andere telco’s, en vóór een complete deregulering van de telecommunicatie-industrie. Metcalfe houdt van aandacht en van drama. Wanneer in 1996 zijn voorspelling dat internet zal crashen niet uitkomt, slikt hij letterlijk zijn eigen woorden in door het opeten van zijn versnipperde column.
Metamorfoses
Ethernet heeft sinds 1973 minsten zoveel metamorfoses beleefd als zijn uitvinder. Dankzij bedrijven als Grand Junction, in 1995 opgeslokt door Cisco, en Granite Systems is ethernet steeds sneller geworden, terwijl het de eenvoudigste en goedkoopste manier is gebleven om veel apparaten met elkaar te verbinden. Waar de oorspronkelijke standaard goed was voor 3 mbps staan we nu aan de vooravond van ethernet-transmissies van 100 gbps. De populaire wifi-standaard is gebaseerd op ethernet en wordt daarom in de VS ook wel ‘wireless ethernet’ genoemd.
Ethernet is de dominerende standaard in netwerktechnologie geworden dankzij de niet aflatende inzet en het charisma van Metcalfe. Boggs deelt wel enigszins in de roem maar heeft financieel weinig vruchten geplukt van ethernet. In 1998 zegt Boggs in een interview dat het maar goed is dat Metcalfe de echte uitvinder is geweest van ethernet. "Als ik ethernet had uitgevonden, was het nooit wat geworden; het was gewoon leuke technologie voor een onderzoeks- en ontwikkelingslab gebleven."< BR>
