De recente artikelen over gegevensuitwisseling met de Belastingdienst doen geen recht aan de praktijk, meent Gerard Bottemanne. Op zowel e-aangifte- als Xbrl-gebied is er wel degelijk belangstelling vanuit de zakelijke markt. Er lopen al projecten om dat mogelijk te maken en de inderdaad bestaande obstakels uit de weg te ruimen.
De afgelopen tijd is driemaal een artikel geplaatst over gegevensuitwisseling met de Belastingdienst, waaronder ‘Afwachtende houding bij ontwikkeling Xbrl’ (Computable, 13 juni 2003). Onder meer is de link gelegd naar Xbrl en de elektronische winstaangifte. Hoewel dat op zich interessante en actuele onderwerpen zijn, wil ik toch reageren.
In meerdere artikelen staat dat er weinig interesse is voor de invoering van de elektronische winstaangifte. Allereerst vraag ik me af waarom de auteur dit in alle artikelen herhaald. Het punt was al gemaakt in de eerste publicatie, en als ik het voor de derde maal lees, begin ik toch wat te twijfelen aan de zin daarvan.
Ruis
Daar komt bij dat gesproken wordt over ondernemers. Dit wekt de indruk dat alle ondernemers in Nederland zelf de winstaangifte indienen. Dat is geenszins het geval; meer dan 90 procent wordt ingediend via intermediairs (belastingadviseurs en accountantadministratiekantoren). Een groot deel van deze intermediairs heeft wel degelijk belangstelling voor het elektronisch uitwisselen van de winstaangifte (en niet alleen dat), maar dan moet dat wel beschikbaar zijn. Er zijn in Nederland zes leveranciers die software (gaan) leveren voor het doen van elektronische winstaangifte. Een deel van deze software is nog in ontwikkeling of zelfs gepland in een volgende versie.
De afgelopen jaren is er een proef geweest van de Belastingdienst, softwareleveranciers en accountantkantoren, en nu moet alles operationeel gemaakt worden. Een uitspraak op dit moment dat ondernemers geen interesse zouden hebben in de elektronische winstaangifte kan ik dan ook niet plaatsen. Ik denk dat dit soort opiniepeilingen volgend jaar beter op zijn plaats is en nu alleen overkomt als ruis in de markt.
Het laatste artikel, ‘Engelse Belastingdienst pioniert met Xbrl’ (Computable, 27 juni 2003) vind ik verder perfect en zeker een stimulans voor de situatie in Nederland, hoewel ook daar de praktijk iets anders is dan uit de artikelen in Computable blijkt.
Hobbels
Op dit moment wordt hard gewerkt aan het opzetten van een Nederlandse taxonomie met onder meer de Belastingdienst, CBS, Accountantsorganisaties en softwareleveranciers. Er wordt op uitvoerend niveau niet "apathisch naar elkaar gekeken", zoals stond in ‘Afwachtende houding bij ontwikkeling Xbrl’. Wel heb ik zelf even apathisch naar dit artikel gekeken. Ik kreeg even de indruk te maken te hebben met een roddelblad en niet een professioneel vakblad (maar de publicatie over de Engelse Belastingdienst maakte dat weer voor een deel goed). Op uitvoerend niveau kan een eerste taxonomie dit jaar al een feit zijn en lijken softwareleveranciers van harte bereid daar aan mee te werken.
Uiteindelijk leidt dit tot de volgende praktijksituatie: in boekhoudsoftware wordt een codering gemaakt in het rekeningschema conform de taxonomie (of liever: het schema). Het rekeningschema met codering en mutaties wordt aangeboden in het formaat van de nieuwe Auditfile (dit laatste is al operationeel bij diverse softwareleveranciers). Dit Auditfile-bestand wordt ingelezen in rapportagesoftware en de aangiftesoftware voor de winstaangifte. Via een aparte invoerfunctie zullen wellicht ontbrekende gegevens ingegeven moeten worden. Zo simpel is het werkelijk, als we even al die mooie afkortingen vergeten als Xbrl, XAF, WIA, Ifrs en WIA.
In de praktijk zijn natuurlijk wel wat hobbels. De voorgaande artikelen over dit onderwerp wijzen daar terecht op. We hebben te maken met grote organisaties waar de ene unit vaak niet weet wat de andere doet. De interne communicatie lijkt niet optimaal bij deze grote organisaties als een CBS en het ministerie van Economische Zaken. Er wordt dan zelfs op verschillende plaatsen met verschillende petten op aan hetzelfde gewerkt en de coördinatie daarvan is dan ver te zoeken. Daar schuilt het gevaar dat het net zo afloopt als met de ‘Elektronische Heerediensten’ waar we een aantal jaren geleden nog zo vol over waren.
Mijn oplossing zal wel te simpel zijn: coördineer vanuit één punt en hef al die clubjes als ECP en ‘Nederland gaat digitaal’ snel op. Dat scheelt tijd en geld, en dan gaan we echt meters maken. De vraag is dan wel welke minister daarvoor zijn nek durft uit te steken.< BR>
Xbrl, winstaangifte en Auditfile:
http://www.softwarepakketten.nl
Naschrift Koen Stegeman:
De acceptatie en adoptie van Xbrl als standaard voor het rapporteren van financiële gegevens gaat minder snel dan Xbrl-Nederland had gehoopt. Als u de betreffende artikelen goed heeft gelezen, zult u ook tot die conclusie zijn gekomen. Xbrl-Nederland zou graag zien dat er een partij opstaat die het voortouw neemt, het liefst een organisatie die een bepaalde massa heeft als het gaat om het afhandelen van financiële informatie, zoals de Belastingdienst. De Belastingdienst heeft op strategisch niveau echter aangegeven eerst de ‘gewone’ elektronische winstaangifte geaccepteerd te willen krijgen, voordat er stappen worden ondernomen in de richting van Xbrl.
Over de animo binnen het bedrijfsleven voor de elektronische winstaangifte was de Belastingdienst nogal teleurgesteld. Het ging hier dus niet om een opiniepeiling zoals u aangeeft, maar om een constatering van de Belastingdienst zelf. In de betreffende artikelen heeft u ook kunnen lezen dat de Belastingdienst dezelfde teleurstelling uit in de richting van accountancykantoren (intermediairs) en softwareleveranciers, omdat die de elektronische winstaangifte niet hebben omarmd en het ondernemers dus moeilijk werd gemaakt om elektronisch aangifte te doen.
In de artikelen werd verder geconstateerd dat verschillende partijen, waaronder de Belastingdienst en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), apathisch naar elkaar kijken als het gaat om het trekken van de spreekwoordelijke Xbrl-kar. Uw opmerking dat er op uitvoerend niveau wel degelijk aan een taxonomie voor Xbrl wordt gewerkt, dus een set van regels voor het definiëren van Xbrl-labels in de financiële informatie, bergt gelijk het antwoord in zich. Op uitvoerend niveau worden vaak de prachtigste dingen bedacht, maar als het op strategisch niveau niet wordt overgenomen, verdwijnen zelfs de mooiste plannen in een bureaula. Zeker met nieuwe standaarden is dat het geval.
Overigens heeft het Ministerie van Financiën inmiddels aangegeven dat er wellicht schot komt in de ontwikkeling van een taxonomie, die noodzakelijk is voor de invoering van Xbrl. Ook op strategisch niveau wordt er nu dus gewerkt aan een mogelijke invoering van de financiële rapportagestandaard en dat is goed nieuws. Het plan van minister Zalm van een paar weken geleden, om elektronische aangifte voor bedrijven verplicht te stellen, heeft dat gehele proces versneld. Als er eenmaal wetgeving komt, volgt een brede invoering van elektronische aangifte vanzelf en wordt het dus voor de Belastingdienst interessant om het voortouw te nemen met Xbrl. Hierover na de zomer meer in Computable.
Koen Stegeman, freelance medewerker
Gerard Bottemanne, Voorhout
