De minzame Lew Platt behandelde de werknemers van Hewlett-Packard alsof het echte mensen waren en werd daarvoor gecompenseerd met hun noeste arbeid, creativiteit en loyaliteit. Zo was de ‘HP-way’. Maar toen zowel de hype als de inkomsten van de internet-‘boom’ aan HP voorbij dreigden te gaan, haalde Platt een opvolger binnen die in no-time afrekende met de zachte tradities van het bedrijf.
| Peetvaders van de IT Er lijkt een heuse wisseling van de wacht op gang te komen in de ict. Het zijn vaak de oprichters van smaakmakende bedrijven die langzaam maar zeker een stapje terug doen. Ze dragen met recht en eer de geuzennaam peetvaders van de it. Computable schildert de portretten van deze generatie it-avonturiers. Alle afleveringen: |
HP is altijd een bedrijf geweest van makers en doeners. De traditie van opgestroopte hemdsmouwen is er al in 1938, wanneer William Hewlett en David Packard in een garage in Palo Alto sleutelen aan hun eerste producten. Na het ontwerpen van een zelfspoelend urinaal en een ‘schudmachine’, die mensen moet helpen gewicht te verliezen door ze flink door elkaar te schudden, hebben de twee jonge ingenieurs succes met audio-oscillators, die ze verkopen aan de Walt Disney Studios. In de volgende zestig jaar groeit HP uit tot een onderneming met 135.000 werknemers die werken aan uiteenlopende producten als computers, printers en meetinstrumenten voor ziekenhuizen en laboratoria.Onder het bewind van William ‘Bill’ Hewlett en David ‘Dave’ Packard blijft de garagementaliteit intact. Tegelijk ontwikkelt het duo een managementfilosofie die nog steeds bekend staat als de ‘HP-way’ en die voor de werknemers van het bedrijf ongeveer net zo belangrijk is als de koran voor moslims. Packards mantra luidt: "Slimme mensen doen geweldige dingen als je ze de ruimte geeft". HP wordt een egalitair, gedecentraliseerd bedrijf waar iedereen zijn mond open mag doen, waar werknemers goed worden behandeld en waar het nemen van risico’s wordt gestimuleerd. Wanneer Lew Platt in 1992 ceo wordt, is hij de totale belichaming van de HP-way. Uiteraard heet de nieuwe ceo niet ‘Mr. Platt’, maar gewoon ‘Lew’.
Goed werk
Lewis E. Platt wordt op 11 april 1941 geboren in Johnson City in de staat New York. Het past bij het bescheiden ego van Platt dat er vrijwel niets over zijn jeugd is gepubliceerd. In een recent interview vertelt hij hoe zijn ouders een belangrijk stempel op zijn leven hebben gedrukt. "Mijn vader had een eigen bedrijfje en ik leerde van hem de relatie tussen hard werk en succes," aldus Platt. "Mijn ouders waren beide opgegroeid tijdens de grote depressie en waren daardoor uitermate voorzichtig met het uitgeven van geld, ze spaarden altijd voor de toekomst." Platt leert naar eigen zeggen ook van zijn ouders dat het belangrijk is om goed werk te doen voor de gemeenschap waarin je leeft.
Platt krijgt een ingenieursopleiding (mechanical engineering) aan de gerenommeerde Cornell University en behaalt vervolgens een MBA aan de Wharton Business School in Philadelphia. In de jaren zestig is de combinatie van een technische en een managementfunctie nog vrij zeldzaam. Platt vertrekt in 1966 richting Californië, waar hij met open armen wordt binnengehaald bij HP. Door zijn goede contactuele eigenschappen valt Platt in de smaak bij de clan rondom Bill en Dave en hij werkt zich in korte tijd op tot de topman van HP’s Chemical Analysis Group. Daarna krijgt hij de leiding over verschillende onderdelen van HP’s computerdivisie. Het leven in Californië lacht hem toe en Platt ontwikkelt zich tot een fijnproever op het gebied van de lokale wijnen.
Verdriet
Tussen 1966 en 1992 leert Platt het bedrijf van binnenuit kennen. Minstens zo belangrijk voor zijn vorming als mens en manager is echter het overlijden van zijn vrouw Susan in 1981. Platt staat plotseling alleen voor de opvoeding van twee dochters en merkt dan dat het niet meevalt een alleenstaande ouder te zijn. Hij leert de mensvriendelijke kant van de HP-Way kennen wanneer zijn superieuren hem alle tijd en ruimte geven om zijn verdriet te verwerken en zijn gezinsleven weer op poten te zetten. Hij ondervindt ook aan den lijve dat de mannen die zich zo loyaal inzetten voor HP allemaal op de schouders van vrouwen ‘staan’ die thuis het werk doen.
In 1992 wordt Platt ceo. HP is dan na IBM het grootste computerbedrijf van de wereld en de mentaliteit van werknemers wordt door een Amerikaans blad vergeleken met die van ‘padvinders op oorlogspad’. Wanneer in 1993 David Packard opstapt als voorzitter van de raad van bestuur, neemt Platt ook deze functie over. Hij continueert de werknemervriendelijke koers van zijn voorgangers en zet zich ook in om het bedrijf vrouwvriendelijker te maken. Platt wil voorkomen dat alle getalenteerde vrouwen HP verlaten omdat ze werk en gezin niet kunnen combineren. Dit leidt er uiteindelijk toe dat HP meer vrouwen in topfuncties heeft dan welk bedrijf in Silicon Valley ook.
Manager van het jaar
In de eerste jaren van Platts bewind gaan de zaken uitermate goed. Gedreven door explosieve groei in de pc- en printermarkten weet het bedrijf kwartaal na kwartaal de winstverwachtingen van de analisten op Wall Street te overtreffen. Tussen 1992 en 1998 stijgt de omzet van 16,4 naar 47 miljard dollar! Platts belangrijkste zorg is het bij elkaar houden van een gedecentraliseerd bedrijf dat bestaat uit een groot aantal zeer zelfstandig opererende divisies en 130 productgroepen. De autonomie is zo groot dat de verkopers van verschillende productgroepen – bijvoorbeeld laserprinters en inkjetprinters – elkaar regelmatig beconcurreren bij het binnenhalen van nieuwe klanten en bestellingen. Platt zegt hierover in 1994: "Het is goed dat onze producten elkaar overlappen, de markt maakt wel uit welk product succesvol is."
Het kan verkeren. Wordt Platt in 1994 nog door het blad Industry Week gelauwerd als de manager van het jaar, vier jaar later is hij het symbool van alles wat er mis is met zijn bedrijf. De problemen zijn gedeeltelijk een kwestie van perceptie. HP kan de geweldige groeicijfers uit het begin van de jaren negentig niet volhouden en het aandeel HP maakt een wat kwakkelende indruk vergeleken met duizelingwekkende lanceringen van dotcombedrijven op Wall Street. Het ‘genie’ Platt lijkt in vergelijking met de snelle ‘dotcommers’ als Dell en Bezos plotseling een wat traditionele man van middelbare leeftijd met de verkeerde bril en te weinig haar. In de media worden bedrijven als IBM en HP gekarakteriseerd als dinosaurussen die ten onder zullen gaan in het geweld van veel flexibelere internetbedrijven.
Aziatische crisis
HP heeft naast perceptionele ook echte problemen. Het bedrijf lijdt door zijn grote buitenlandse investeringen meer dan anderen onder de Aziatische crisis die in 1998 onverhoeds toeslaat. Dell en Compaq, bedrijven die nauwelijks geld uitgeven aan r&d, terroriseren de pc-markt waardoor de winstmarges alsmaar dichter in de buurt van de nul komen. Ondanks grote investeringen in r&d heeft HP onder leiding van Platt geen technologische doorbraken gepresenteerd die ook hebben geleid tot succesvolle producten. Het grootste probleem is echter dat HP veel trager dan concurrenten als Sun en IBM, inspeelt op de mogelijkheden van e-handel en internet. Critici menen dat Platt een ‘status-quo manager’ is, die niet de flexibiliteit heeft om adequaat in te spelen op een technologische revolutie als internet.
Wanneer het minder goed gaat met HP, krijgt Platt vooral van buitenstaanders het verwijt dat zijn ‘zachte’ benadering niet de juiste is voor HP. Platt zou, in de traditie van de HP-way, te veel de nadruk leggen op het creëren van een mens- en vrouwvriendelijk bedrijfsklimaat en te weinig de zweep leggen over de zelfvoldane werknemers. Platt wijst deze kritiek resoluut van de hand. Hij zegt in 1999 in een interview in Business Week: "Deze zogenaamde zachte benadering is absoluut niet strijdig met het harde zakenklimaat waarin we opereren. Iedereen die deze zaken ‘zacht’ noemt, is zelf een doetje".
Lew Platt
|
In 1999 neemt Platt een aantal doortastende besluiten. De divisie die test- en meetapparatuur maakt – de voortzetting van het garagewerk van Bill en Dave – wordt afgestoten als een aparte onderneming. Er is volgens Platt te weinig synergie tussen deze divisie en de rest van het bedrijf en het zal gemakkelijker zijn een strategie te ontwikkelen die alleen gericht is op computers en communicatie. Ook besluit Platt dat de tijd rijp is om de leiding over te dragen aan een opvolger. Het is tijd voor een buitenstaander die HP een smoel kan geven die past bij de nieuwe tijden.
Portret
In 1999 begint Lew Platt een nieuwe carrière wanneer hij ceo wordt van Kendall-Jackson, een Californische wijnmakerij die een uitstekende chardonnay op de markt brengt. Carly Fiorina, die mede dankzij Platt de nieuwe ceo van HP is, heeft er dan al voor gezorgd dat zijn portret niet langer hangt naast dat van Bill en Dave in het oersaaie hoofdkantoor. Als een Mexicaanse president wil Fiorina het liefst dat het volk haar voorganger zo snel mogelijk vergeet en aan goede raad van haar voorganger heeft ze geen behoefte.
De behoedzame, vriendelijke teamspeler Platt wordt opgevolgd door de dynamische, keiharde individualist Carly Fiorina, die zich als een witte tornado een weg baant door de bedrijfscultuur van HP. Uit de spaarzame interviews blijkt dat Platt enigszins geschokt is door de manier waarop de nieuwe ceo HP naar haar hand zet. Wanneer Fiorina in 2002 aanstuurt op een fusie tussen HP en Compaq, spreekt Platt een motie van wantrouwen uit door zich openlijk te verzetten tegen het samengaan.
De erfenis van Platt bij HP is een contradictie. In de eerste plaats heeft hij als ceo vorm gegeven aan de perfectionering van de HP-way, een managementstijl die het beste uit werknemers haalt door ze medeverantwoordelijkheid te geven en ze goed te behandelen. Tegelijk heeft hij ook het einde van deze veel geroemde bedrijfscultuur ingeluid, door met Carly Fiorina een buitenstaander binnen te halen die geen boodschap heeft aan de HP-way. HP zal nooit meer zo zijn zoals het was onder hopman Platt.< BR>
