Fred van der Molen beschouwt en becommentarieert het ict nieuws van de afgelopen week. Met deze keer: Verloedert internet? Waar hebben softwarebedrijven patent op? Is stilstand achteruitgang?
Verloedert internet?
… ja, en het wordt tijd voor maatregelen. Ik heb vaak geschreven over de gevaren van virussen, wormen en spam. Toch heb ik deze verschijnselen lang meer als vervelend ongemak dan als een echte bedreiging ervaren. Maar – om het in epische termen te formuleren – de kwade krachten lijken in de virtuele wereld aan de winnende hand.
Het Amerikaanse Cert Coordination Center turfde het eerste halfjaar al een kleine tachtigduizend computeraanvallen, bijna een verdubbeling vergeleken met een jaar eerder. Dan is er de onafzienbare stroom spam die als een dikke drab de internetverbindingen besmeurt. Er lijkt geen houden aan. Een treurig dieptepunt is dat recent weer twee organisaties die zwarte lijsten van spammers (real time blockhole lists, ofwel rbl’s) bijhouden de handdoek in de ring hebben gegooid. Oorzaak: aanvallen van spammers in combinatie met een gebrek aan steun van overheden en internetaanbieders.
Er moet echt wat gebeuren. We moeten afscheid nemen van het anarchistische internet. Het was mooi maar het is voorbij. We moeten netiquettes inruilen voor strakke wet- en regelgeving; ook op internet ‘law and order’ en ‘zero tolerance’! Verplicht internetaanbieders aan mailviruscontrole te doen. Stel spam niet alleen strafbaar, maar vervolg ook de spammers. Achtervolg spammers wereldwijd met enorme schadeclaims.
Waar hebben softwarebedrijven patent op?
… schadeclaims indienen. Hoewel juridische disputen over patenten en auteursrechten al zo oud zijn als de software-industrie, lijkt de gang naar de rechter als bedrijfsmodel aan populariteit te winnen.
Als buitenstaander valt zelden te beoordelen of iemand snel zijn zakken probeert te vullen of dat hem werkelijk een oor is aangenaaid. Er zijn in ieder geval vele miljoenen dollars mee te verdienen. Het eenmansbedrijfje Eolas heeft nu Microsoft in problemen gebracht met een patentaanvraag uit 1994 voor een systeem om applicaties vanuit een browser te starten. Daar zit nu de hele software-industrie mee in zijn maag.
Het ingewikkelde en boeiende van softwareontwikkeling is dat ontwikkelaars permanent ideeën van elkaar overnemen en verbeteren. ‘Embrace and extend’ noemde Microsoft dat lang zonder enige schaamte. De grote vraag is wanneer een verbetering een patent waard is en wanneer sprake is van evolutie. De ontwikkeling van de grafische interface is er een typisch voorbeeld van. Ik kijk even naar mijn tekstverwerker Word en zeg uit mijn geheugen: het kwastje (opmaak kopiëren) komt uit Lotus Wordpro, het uitklaprooster om in Word tabellen te maken komt van Wordperfect en het concept van het tabblad zag ik het eerst bij Quattropro van Borland. Omgekeerd zaten Microsoft-vondsten ook snel in producten van andere bedrijven. Het zou dodelijk voor de innovatie zijn geweest als op elk tabblad, elke taakbalk, elke drukknop enzovoort een patent zou hebben gerust. Aan de andere kant: een uitvinder verdient een beloning, zelfs als hij programmeur is.
Is stilstand achteruitgang?
… dan doen Intel en IBM het helemaal niet zo goed. ‘Stilstand is achteruitgang’ luidt één van de dogma’s van de vrije markteconomie. Elke econoom beweert dat bedrijven moeten groeien om succesvol te zijn. Is dat wel zo? Ik bekeek eens de jaarverslagen van twee bedrijven die er tijdens de recente recessie nog een beetje de hoop in hielden: Intel en IBM. Beide staan bekend als succesvolle en buitengewoon stabiele bedrijven. Dat stabiel klopt zeker: in vijf jaar tijd bewogen beide it-grootmachten in financieel opzicht geen millimeter. De omzet van Intel was in het boekjaar 2002 zelfs iets kleiner dan in 1998 (26,3- tegen 26,8 miljard dollar). De omzet van Big Blue bleef hangen rond de 81 miljard dollar. Oud IBM-topman Gerstner liet bij het bureaucratische concern volgens eigen zeggen ‘de olifanten dansen’, maar hij vergat te vertellen dat ze geen stap opschoten. < BR>
Fred van der Molen beschouwt en becommentarieert het ict-nieuws van de afgelopen week.