Kees Vendrik, ict-woordvoerder van Groen Links, heeft in de Tweede Kamer naam gemaakt door een motie in te dienen die de overheid verplicht te streven naar open standaarden. Deze motie is unaniem aangenomen. Nu een aantal maanden zijn verstreken is hij allerminst tevreden met het vervolg.
|
Olie
Zijn eigen ambitie reikt verder dan open standaarden. "Open source, daar wil ik het liefst naar toe. In Duitsland zie je dat massaal is ingetekend op het open source-programma van de overheid. Dat schiet op. Het begin ligt er, dat is goed. Ik heb het ook voor de Tweede Kamer zelf aan de orde gesteld. De Kamer gaat over op Windows 2000. Waarom niet op Open Office? Ze zouden het ook bij open source kunnen zoeken. Dat zou een mooi symbool zijn." Dat het dit keer lukt zit er niet in. "In de wandelgangen hoor ik dat mensen aarzelen, omdat ze denken dat er te weinig open source-pakketten zijn." Hij geeft de hoop echter niet op: "Zo niet nu, dan bij de volgende conversie."
"Software wordt steeds belangrijker in de samenleving. Het is onderhand een majeure kwestie, te vergelijken met wat vroeger olie was. Ik geloof niet dat gesloten software een vriend is van de open samenleving. De gemeenten hebben al een noodkreet geslaakt, zij zitten vast aan leveranciers, in de beroemde vendor lock-in. Zoiets staan we in de bouw ook niet toe, dat bedrijven de staat benadelen. De overheid is een grote speler, maar door de manier waarop we het nu doen worden nieuwe aanbieders voortdurend gefrustreerd. Met open source kunnen die nieuwe aanbieders er gemakkelijker bij."
Hij wijst op het veiligheidsaspect. "De tapkamer van de politie werkt met Israëlische software waarvan we niet weten wat ermee gebeurt. Als er onderhoudsmonteurs uit Israël komen moeten de vaste medewerkers die tapkamer verlaten. Er bestaat een verdenking dat die data worden doorgestuurd. Dat is misschien niet waar, maar we weten het niet omdat we de broncode niet kennen. Hier heb ik de minister onlangs op aangesproken."
Opgegeven
Contacten met de leveranciers van de door hem gewraakte softwareproducten heeft hij vrijwel niet. "Mijn missie, en mijn energie, richt ik op het publieke domein. Daar is veel aan de hand en worden veel initiatieven ontplooid. Partijgenoten proberen dat ook in den lande, daar leeft het bijvoorbeeld op gemeentelijk niveau sterk. Met de meeste zittende leveranciers ben ik niet in gesprek. Ze zijn welkom, maar ik denk dat ik door hen ben opgegeven."
Van Microsofts recente initiatieven om speciaal voor overheden de broncode wel vrij te geven is hij niet onder de indruk. "Het gaat om een combinatie van de broncode en de licentievoorwaarden. Ik denk niet dat Microsoft andere licentievoorwaarden voorstaat. We hebben hier te maken met de nieuwste economie, en tegelijkertijd met het oudste monopolie. Dat is absurd, en strijdig met de principes van een open samenleving. Je mag het de burger niet opdringen."
Vendrik zou in het kader van het Innovatieplatform graag zien dat de overheid ook innovatief aanbesteedt, om een eind te maken aan de huidige situatie waarbij de kleine aanbieders er bij een overheidsaanbesteding niet tussen komen. "Dit betekent dat er niet een dichtgetimmerd bestek gemaakt moet worden, maar een project waarvan de randvoorwaarden zijn gedefinieerd. Dat gebeurt te weinig. Als je een project tot op zekere hoogte vrij laat, benut je de creativiteit van de markt. Dat heeft een zekere mate van risico, maar de overheid kan zich dat veroorloven. Mijn taxatie is dat de overheid koudwatervrees heeft, en het daarom over de schutting gooit. Iedereen loopt achter de automatisering aan, en daar gaat het vaak mis. Kennelijk hebben we de neiging heel veel te accepteren."
"Misschien moet je juist overgaan naar een ander model: niet alles uitbesteden, maar een paar slimme mensen in dienst nemen. Niet één grote aanbieder in de arm nemen, maar in deelprojecten werken. Zo kan je sneller corrigeren en heb je meer zicht op een project. Nu is de overheid overgeleverd aan de grote partijen."
Leuke software
"Wat ik zelf merk is dat er leuke software wordt gemaakt door kleine ontwikkelaars. Er zit veel creativiteit aan de randen van de markt, maar dat wordt nooit te gelde gemaakt. Toch kan het gearriveerde bedrijfsleven daar een puntje aan zuigen." Waar het gaat om concreet oppakken van deze mogelijkheden zou Vendrik het al mooi vinden als het Innovatieplatform zou vaststellen hoe de inkoopmacht van de overheid te gebruiken valt. "Balkenende zal wel met grote projecten komen, zoals bio- of nanotech. Ik hoop echter dat het platform het in zich heeft om niet alleen publicitaire zaken aan te pakken."
"Het Innovatieplatform wil ik niet bij voorbaat afschieten. Ik vind het getuigen van een juiste visie op wat de minister-president moet doen. EZ heeft er de afgelopen jaren weinig van gebakken. Veel hangt af van de stuurmanskunst van Balkenende, van of hij de departementale machtsstrijd overwint. Het hangt ook van het gezelschap af. Je moet er mensen uit de samenleving bij betrekken, een combinatie van oudgedienden en jonge mensen, bijvoorbeeld hackers. Dat zijn echter nu eenmaal de hasjrokers uit de it; die zal Balkenende er niet in willen hebben."< BR>
