In Amsterdam fietsen sommige ambtenaren nu nog met een tape in de tas naar een andere gemeentelijke dienst om data uit te wisselen. De nieuwe infrastructuur E-net maakt een einde aan deze achterhaalde situatie.
De oude Gemeenschappelijke Datacommunicatie Infrastructuur Amsterdam (GDA) is een ongelooflijk star, besloten systeem, dat in de eerste plaats tot taak heeft de 60 hoofdlocaties met elkaar te verbinden. Communicatie binnen het netwerk is alleen mogelijk als er een speciale fysieke lijn wordt getrokken van A naar B. Het toevoegen van nieuwe systemen op nieuwe locaties is een hels karwei, waarbij het weken kan duren voordat iets echt lekker draait. E-net maakt de ict-infrastructuur van de gemeente flexibeler. Het is een wide area network (wan) voor data, voice, internettoegang en ‘housing & hosting’. Alle gemeentelijke diensten en stadsdeelraden zullen op het netwerk worden aangesloten.
Amsterdam hoopt met E-net een extra impuls te geven aan het begrip e-overheid en een betere basis te leggen voor echte interactieve dienstverlening, zoals het aanvragen van paspoorten via internet met behulp van een digitale handtekening en het opvragen van gegevens via internet uit het bevolkingsregister. Met het netwerk dat er nu ligt, zouden zulke diensten klinken als verre toekomstmuziek.
E-net wordt ook toegankelijker dan het bestaande netwerk. Het wordt bijvoorbeeld mogelijk om inbelvoorzieningen te geven aan ambtenaren. Ook niet-gemeentelijke organisaties kunnen straks gericht toegang krijgen tot het netwerk. Dat is goed nieuws voor bijvoorbeeld woningbouwverenigingen, die verplicht zijn om bepaalde gemeentelijke informatie te verwerken. In de nieuwe situatie kan de gemeente hen gericht toegang geven tot het netwerk om de gegevens op te halen.
Voor de gemeentelijke diensten zelf wordt de situatie eveneens flexibeler. Binnen het oude GDA is de grootst mogelijke bandbreedte bijvoorbeeld 2 Mb. De grote gemeentelijke organisaties zitten hiermee erg krap in hun jasje, terwijl de kleintjes het niet nodig hebben en het toch moeten afnemen. Binnen E-net kan bandbreedte op maat worden afgenomen.
Ook de beveiliging is ‘op maat’. Binnen E-net worden verschillende domeinen gecreëerd die verschillende beveiligingsniveaus kunnen krijgen. De oude situatie, waarin alles werd beveiligd volgens de eisen van het meest kritische systeem, is daarmee verleden tijd.
30 miljoen euro
E-net bestaat op dit moment nog voor een groot deel alleen op papier. De gemeente Amsterdam heeft het project de afgelopen tijd Europees aanbesteed, waarbij Pink Roccade en Colt Telecom als winnaars uit de bus zijn gekomen. Kenmerkend voor de aanbesteding is de specifieke vraag van de gemeente om diensten en niet om producten. Projectleider Marijke Oosterbroek: "Wij kiezen er nadrukkelijk voor om spullen niet in eigendom te hebben, omdat we niet het risico willen lopen om over een aantal jaren verouderde technologie te hebben. We willen onze handen vrijhouden om flexibel te bewegen met de stand van zaken in de technologie."
De gemeente heeft slechts voor een klein deel letterlijk aangegeven wat er gekocht gaat worden. Voor het overgrote deel is het een menulijst met zaken die de gemeente wil afnemen. Het is een mantelovereenkomst met daarin bepaalde serviceniveaus: de hoeveelheid bandbreedte, vertragingstijden, strafkortingen bij het niet nakomen van afspraken, van welke technologieën gebruik wordt gemaakt, et cetera. Vervolgens zullen er deelcontracten komen met daarin welke voorzieningen er concreet worden afgenomen. Hoewel de gemeente in de aanbesteding geen bedrag heeft genoemd, heeft leverancier Colt Telecom het project grofweg geschat op een waarde van tussen de 10 en 30 miljoen euro, voor een termijn van drie jaar.
Het blijft overigens niet bij deze twee leveranciers. In de toekomst zal de gemeente van meerdere partijen gebruik gaan maken. Oosterbroek: "Er zijn misschien andere bedrijven die beter zijn in bijvoorbeeld webtechnologie. Die mogelijkheid willen we openhouden."
Regie
De gemeente Amsterdam besteedt de dienstverlening uit, maar houdt zelf de regie in handen. Dat is nieuw. In de oude situatie werd de ict-infrastructuur van de gemeente Amsterdam niet centraal aangestuurd. Elke dienst deed zijn eigen ding. Er werd decentraal ingekocht en decentraal beheerd. Hierdoor ontstond een achterdeurenprobleem, met beveiligingsrisico’s voor het gemeenschappelijke netwerk. E-net maakt daar een einde aan. Het afgelopen jaar heeft projectmanager Oosterbroek een negenkoppige regieorganisatie opgetuigd, die de ontwikkeling van de nieuwe infrastructuur zal aansturen. "Wij zullen alleen de regie doen voor de gemeenschappelijke infrastructuur: de architectuur van het netwerk, wie koppel je aan elkaar en met welke bandbreedte, hoe beveilig je het geheel, en wat lever je voor diensten. De invulling van de lokale netwerken is een verantwoordelijkheid van de verschillende diensten zelf. Het betekent niet dat wij de deur dichttrekken als ze met vragen bij ons komen. Wij helpen wel om dingen bij deelnemers te organiseren."
De gemeente Amsterdam deed voorheen ook al zaken met Pinkroccade en Colt Telecom, maar verwacht meer waar voor haar geld te krijgen binnen het nieuwe raamcontract dat met de leveranciers is opgesteld. "We willen niet alleen betere prijzen, maar ook betere kwaliteit, omdat de organisatie wordt ingericht op service level management", aldus Oosterbroek. Een blik op het bestek dat de gemeente heeft opgesteld bij de aanbesteding, maakt duidelijk hoe de gemeente denkt de kwaliteit en prijs te beheersen. De gemeente houdt de prijs laag door te stellen: indien een andere aanbieder in een vergelijkbare situatie een lagere prijs voor een zelfde dienst vraagt, dan compenseert de aanbieder het prijsverschil. De kwaliteit van de technologie wordt ook voor de toekomst veiliggesteld door bijvoorbeeld te eisen dat nieuwe ontwikkelingen in de technologie en in de markt, zeker als het nieuwe standaarden betreft, door de aanbieder moeten worden opgenomen in de dienstverlening. < BR>
