In het afgelopen halve jaar heeft IBM veel aankondigingen gedaan als voorbode van een nieuwe vorm van computergebruik: verwerking op afroep (on demand computing). "Binnenkort zal er niet meer over grids geschreven worden. Het zal de nieuwe manier van werken zijn", aldus Dan Powers, grid-specialist bij IBM in een interview.
IBM heeft recentelijk talrijke aankondigingen gedaan als stukjes van een legpuzzel die voluit heet: ‘e-business on demand’. Irving Wladawsky-Berger, de topman die dit initiatief leidt, zei in een webcast dat er behoefte is aan een nieuwe technologie om de huidige ict-platformen te integreren via een netwerk of het Web. De technologie van grids en diensten wordt ontwikkeld om meer functionaliteit tegen lagere kosten te kunnen bieden, en gaat veel verder dan ‘front end’-integratie door middel van web-diensten.
Volgens Irving moet verwerking op afroep (on demand computing) het voor een bedrijf of instelling mogelijk maken om volledig flexibel in te spelen op snelle veranderingen in de markt, op vragen van klanten en andere externe factoren, doordat alle bedrijfsprocessen volledig geïntegreerd zijn. Wat betekent dit in detail?
We vroegen het Dan Powers, vice-president grid computing strategy and business development bij IBM.
Powers: "In de eerste plaats moeten alle ‘schoorstenen’, toepassingen, platformen en webdiensten geïntegreerd worden: ‘enterprise application integration’ (eai). Verder moeten alle hulpbronnen (resources) in het netwerk gevirtualiseerd worden, zodat er voor iedereen één enkel systeembeeld (single system image) van alle elementen ontstaat, voor gebruikers, ict-afdeling én klanten. Dit omvat ook de integratie van alle informatie die is opgeslagen in databases en opslagmedia. Vervolgens moet de oplossing gebaseerd zijn op open normen en werken voor alle platformen (mits die hiervoor aangepast zijn). En om de kosten te verlagen, moet de technologie autonoom werken, met een minimum aan menselijke inmenging."
Autonome verwerking
Dat klinkt erg ambitieus. Powers vertelt dat het idee achter autonome verwerking (autonomic computing) is dat computersystemen veel zelf kunnen regelen. Het wordt ook wel nutsverwerking (utility computing) genoemd. Computers moeten werken net zoals de elektriciteit uit een stopcontact: tot een maximum kun je zo veel, maar ook zo weinig gebruiken als je wilt. Technisch gezien betekent het dat je naar behoefte servers aan en uit kunt zetten. Servers gaan op software lijken: het zit op je systeem, maar je betaalt alleen voor de tijd dat je ze gebruikt. Als ze kapot zijn, wordt dat gemeld en moeten ze door een mens vervangen worden.
Maar hoe wordt zo’n systeem geconfigureerd en hoe worden er veranderingen in aangebracht? Het antwoord: vrijwel automatisch. De functies voor dynamische ingebruikname (provisioning) zullen in de komende twee jaar beschikbaar komen. De vier aspecten van autonome verwerking zijn: zelfconfiguratie zodat je apparaten of software kunt toevoegen of verwijderen, zelfgenezend zodat kapotte elementen automatisch buiten werking gesteld en vervangen kunnen worden, zelfoptimaliserend zodat het systeem altijd dicht bij de beste kosten/prestatieverhouding zit, en zichzelf beschermend tegen het verlies van gegevens en pogingen tot inbraak.
Vervanging van mainframes?
Het lijkt op wat de mainframewereld biedt: ten koste van een aantal experts een groot systeem draaiend houden. Zal verwerking op afroep mainframes overbodig maken? Powers weet heel zeker van niet. Er wordt een laag over alle aanwezige platformen (inclusief mainframes) gelegd om alle hulpbronnen in een netwerk te virtualiseren. Als je een mainframe wilt blijven gebruiken voor de huidige toepassingen of als duizend virtuele Linux-servers, dan kun je dat doen. Virtualisering stelt zo’n hulpbron beschikbaar, net als alle andere.
Hoe zullen klanten overstappen naar verwerking op afroep? In één grote klap of geleidelijk? Powers zegt dat dit in vrijwel alle gevallen door evolutie zal zijn. Een bedrijf of instelling zal beginnen met een grote nieuwe toepassing op basis van grid computing, zoals webdiensten of iets anders. ‘Blade servers’ zijn erg goedkoop; er passen veertien servers in een standaardrek. Na enige tijd raken ze gewend aan de voordelen van verwerking op afroep en zullen ze andere toepassingen willen toevoegen. Zo’n evolutie verloopt zonder dat klanten hun toepassingen hoeven te veranderen – mits het platform aangepast is voor verwerking op afroep. Iets waarmee IBM nu druk bezig is voor de hele lijn.
Op elk moment kan een klant dus beslissen om een toepassing naar een nieuwer platform over te brengen en onder de virtuele paraplu te zetten. Verwerking op afroep is een ‘overlay’, geen besturingssysteem.
Om van het netwerk de computer te maken? Powers zegt het in andere woorden: Het biedt één enkel systeembeeld van alle hulpbronnen in het netwerk.
Concurrentie
Microsoft werkt aan .Net, en Sun ontwikkelt zijn N1-platform. Ze zijn mogelijk nog niet zo ver als IBM, maar wat zijn de principiële verschillen? Powers: "Ik denk dat het grootste verschil is dat wij open normen zoals de Globus toolkit en die van Ogsa (Open Grid Standards Association) sterk benadrukken, en principieel álle platformen ondersteunen. We hebben onze lessen over eigen software geleerd." Veel klanten willen ‘open source software’ om niet afhankelijk te zijn van één leverancier. Omdat veel ontwikkelaars meedoen, wordt er snel vooruitgang geboekt. Hoewel IBM één van de bedrijven is die zich het meest heeft uitgesproken voor open normen, doen veel andere mee om ‘grid computing’ succesvol te maken. HP ondersteunt Ogsa-normen, evenals vele onafhankelijke leveranciers van grid-middleware zoals Partform Computing en Data Synapse.
Financieel model
Oliemaatschappijen kwamen in het nieuws doordat zij ‘grid computing’ van IBM gaan afnemen om piekbelastingen in hun computercentrum op te vangen. Gaat IBM terug naar het aloude servicebureauconcept voor het uitbesteden van diensten? Volgens Powers is dit al het geval. Een aantal Amerikaanse bedrijven, bijvoorbeeld American Express, besteedt al een deel van hun werk uit aan IBM. En veel grote klanten, bijvoorbeeld J.P. Morgan in de VS en Deutsche Bank in Europa, hebben onlangs megacontracten voor uitbesteding afgesloten met IBM.
IBM annonceerde verder dat het zich ook gaat richten op het mkb. Powers: "IBM zal diensten gaan ontwikkelen die klanten op afroep kunnen afnemen, in elke gewenste hoeveelheid. Die zullen niet alleen aantrekkelijk voor het mkb zijn, maar ook voor grote bedrijven die alles altijd zelf hebben gedaan."
Er is een trend richting het leasen van systemen. IBM of haar partners zullen de apparatuur kopen en leasecontracten voor enkele jaren sluiten. De software blijft in licentie, maar er wordt betaald op basis van verbruik. De software die dit gaat bijhouden, moet nog wel ontwikkeld worden.
Invoering
Hoewel de conversie naar verwerking op afroep eenvoudig voorgesteld wordt, zijn dergelijke grote veranderingen nooit zonder problemen. Powers beaamt dit en zegt dat er nog veel werk te verzetten is om alle voorzieningen en gereedschappen op orde te krijgen. Het bedrijf zal hiervoor IBM Global Services inschakelen, de adviesorganisatie die ontstond door het samengaan van IBM met Pricewaterhousecoopers. Die organisatie beschikt over veel ervaring en gereedschappen om klanten te ondersteunen. Bovendien kunnen zij terugvallen op de mensen van IBM Research die het concept ontwikkeld hebben.
Big Blue schakelt intern ook over op grids. Het beschikt op dit moment over diverse grids, onder andere voor het testen van nieuwe installaties, en het ontwerpen en analyseren van chips. Deze grids zijn nu intern gekoppeld tot één intragrid, het equivalent van een intranet. De ervaring bij IBM leert dat grids snel groeien, dat wil zeggen een grotere paraplufunctie krijgen. Ze zijn aantrekkelijk omdat het beheer op een eenvoudige manier te centraliseren is.
Hoe zien deze ontwikkelingen er over vijf jaar uit? Hoe ver zullen grids en nutsverwerking ingevoerd zijn? Powers: "Ik voorspel dat er niet meer over grids geschreven zal worden. Het zal de wijze zijn waarop computers gebruikt worden, omdat deze manier van werken veel aantrekkelijker is en de beheerkosten sterk verlaagt. We zijn een eind op weg, maar er valt nog het nodige te doen. Waarschijnlijk komt het meeste binnen de komende twee jaar beschikbaar. Maar omdat het een nieuw, ver reikend concept is, zullen er over vijf jaar nog wel de nodige verfijningen aangebracht worden.< BR>
