De komende drie jaar zal meer data gecreëerd worden dan de afgelopen veertigduizend jaar. Dit gegeven wordt vaak aangehaald om de dramatische groei van informatie te illustreren. Een heleboel organisaties worstelen dagelijks met deze ontwikkeling: voor veel bedrijven verdubbelen de opslageisen elk jaar. In de opslagmarkt zien we nu een transitie van das naar nas en san, en een overgang van losstaande naar via ip-netwerken gekoppelde san’s.
| VRT ontsluit archief De Vlaamse Radio- en Televisieomroep wil elke dag zoveel mogelijk kijkers en luisteraars bereiken met een gevarieerd programma-aanbod. Ook moet de omroep een voortrekkersrol te spelen in de verdere digitalisering van radio en televisie. Daartoe steunt de VRT op een doordacht uitgebouwde informatica- en netwerkinfrastructuur. Deze infrastructuur maakt het mogelijk de uitzendplanning volledig te automatiseren en beeld- en geluidsmateriaal digitaal ter beschikking te stellen aan programmamakers, externe productiehuizen, kijkers en luisteraars. "We bouwen geen tweede glasvezelnet tussen onze opslagsystemen en het servernetwerk, maar nemen onze opslagomgeving voor beeld- en geluidsmateriaal op in het bestaande ip-datanetwerk", vertelt Luc Andries, ict-architect bij VRT. Gekozen is voor iscsi (internet small computer systems interface) en glasvezeltechnologie. Met het huidige aanbod op deze gebieden "kunnen we ons data- en opslagnetwerk samenbrengen". Via mds-opslagwitches kan het opslagnetwerk aangestuurd worden met opdrachten vanuit de ip-wereld. Dat vereenvoudigt het beheer. Omdat de VRT opnamemateriaal rechtstreeks vanuit de opslagomgeving op webservers wil plaatsen, is de afscherming van andere toepassingen van belang. De scheiding tussen iscsi en glasvezeltechnologie levert die beveiliging. Daardoor was de bouw van een secundair glasvezelnet niet nodig. Ook hoefden de vele servers niet te worden uitgerust met een ‘fiber channel’-netwerkkaart en zijn de ethernet-kaarten ervan te gebruiken om de verbinding naar de opslagomgeving te realiseren. Omdat het it-team één netwerk beheert blijven ook de kosten op de lange termijn beter onder controle. |
Impact internet
Volgens het Nederlandse onderzoeksbureau Heliview maakt opslag gemiddeld 33 procent uit van het volledige it-budget, wat neerkomt op zo’n vijfduizend euro per bedrijf op jaarbasis. Het gebruik van specifieke servers voor opslag komt bij 61 procent van de bedrijven in Nederland voor. Daarbij gaat het om ondernemingen met meer dan vijfhonderd geautomatiseerde werkplekken. Dit betekent dat 83 duizend bedrijfsvestigingen in Nederland met opslagvraagstukken geconfronteerd worden.
De bijna explosieve toename van data heeft verschillende oorzaken. Het aantal organisaties dat automatiseert groeit nog steeds. Ook de intensiteit waarmee die organisaties automatiseren, neemt volgens Heliview toe. Automatisering is daarbij niet langer meer een lokale zaak. Meer en meer vindt distributie van informatie plaats via het intranet of internet. De verbreiding van internet alleen al heeft een enorme impact gehad op de manier waarop bedrijven informatie uitwisselen. Naast informatie in de vorm van tekst worden multimediabestanden als afbeeldingen, geluid en videofragmenten langzamerhand gemeengoed.
Overal en altijd
Continue toegang tot bedrijfsapplicaties vereist dat je gegevens naar meerdere datacentra kan kopiëren. Gegevens moeten dan onmiddellijk toegankelijk zijn vanuit elk plaats in het netwerk. De behoefte om overal en altijd over alle informatie te beschikken, samen met de exponentieel klimmende gegevensgroei, heeft tot twee trends in de opslagmarkt geleid: de transitie van das (direct access storage) naar nas/san (network attached storage/storage area network) en de overgang van een op zichzelf staand san naar meerdere, onderling verbonden san’s.
San is vooral gewild bij grote ondernemingen met veel vestigingen. Het koppelt de verschillende, vaak maar voor de helft gebruikte opslagruimten in een netwerk. Deze koppeling maakt efficiënter gebruik van de aanwezige opslagcapaciteit mogelijk. Ook is benodigde opslagcapaciteit snel vrij te maken. Bovendien biedt het de mogelijkheid om los van het netwerk een backup te maken.
Volgens Pricewaterhousecoopers verdwijnt het onderscheid tussen san en nas op termijn. Voor de nabije toekomst voorspelt men hybride systemen met bijvoorbeeld een san voor wereldwijde operaties en een nas voor lokale behoeften. Onderzoeksbureau Gartner Group schat dat de markt voor san-schakelaars tegen 2006 wereldwijd 4,3 miljard dollar bedraagt. Vorig jaar was dat 1,2 miljard.
Tot op heden domineren bedrijven als Brocade Communications en McData Corporation de opslagmarkt. Ondernemingen maken echter in toenemende mate gebruik van opslag binnen een ip-netwerk. Dit is kosteneffectiever en makkelijker in het beheer, dat centraal plaatsheeft. Daarnaast is het met een ip-netwerk eenvoudiger om applicaties aan elkaar te koppelen en voorkomen de open standaarden van het internetprotocol verassingen in de toekomst bij het bouwen van een architectuur in het heden. Alles bij elkaar zijn er diverse argumenten om het transport van spraak, data, video en opslag via één ip-netwerk te laten verlopen.
Scheiding
Opslag in een ip-netwerk past in de trend om infrastructuren samen te brengen. Veel bedrijven hebben aparte opslagnetwerken voor erp, personeelszaken, midrange en dergelijke. Die systemen kunnen niet met elkaar communiceren. Bij gebruik van een ip-netwerk kunnen ze dat wel, zodat je ‘intelligentere’ diensten kan leveren. Het verbetert de opslagservices en alle bijbehorende zaken, zoals beveiliging: die zijn eveneens ‘intelligenter’ te maken.
Binnen organisaties vind je sinds jaar en dag een scheiding tussen it en facilitair beheer. Onder it vallen opslag, netwerk, applicaties, databases enzovoort. Onder facilitair beheer vallen zaken als telefonie, klimaatbeheersing en fysieke beveiliging. Bij it is ip als transportprotocol al langer in zwang. Facilitair beheer zit nog vol met bedrijfseigen systemen met aparte infrastructuren voor telefonie, bewakingssystemen en toegangscontrole.
Stel dat je bijvoorbeeld op de website van Wehkamp kleding wilt bestellen. Als je daar vragen over hebt, kan je de klantenservice niet bellen via webtelefonie: je moet je traditionele vaste of je mobiele telefoon gebruiken. Kortom: de verschillende toepassingen zijn verzuild. Vanuit de netwerkgedachte kan je het transport van spraak, data, video en opslag beter via één ip-netwerk laten verlopen.
Naast de al genoemde voordelen maakt één ip-infrastructuur het mogelijk om nieuwe, praktische toepassingen te realiseren voor het verbeteren van productiviteit, effectiviteit en klantencontact. Dat zijn zaken die elke directie tegenwoordig op haar agenda heeft staan: roi (return on investment), kostencontrole, integratie en consolidatie, beveiliging en ’terug naar de klant’. Momenteel breekt ip door in facilitair beheer. Voor het eerst zijn vorig jaar minder traditionele telefooncentrales verkocht.
Koppelen
Met de nieuwe, op ip-opslag gebaseerde netwerkproducten kunnen organisaties hun op glasvezelverbindingen gebaseerde san’s koppelen aan later toegevoegde servers en applicaties. Hierdoor is het opslagnetwerk aan datacentra en andere afdelingen te koppelen via lan, metro of wan (local-, metropolitan- of wide area network). De producten zijn ontwikkeld om de verschillende hardware die gebruikmaakt van glasvezeltechnologie te verbinden op basis van iscsi (internet small computer systems interface) of fcip (fibre channel over ip). De Vlaamse Radio- en Televisieomroep (VRT) bijvoorbeeld gebruikt iscsi en glasvezeltechnologie voor zijn opslagnetwerken (zie kader). Daarmee heeft de openbare omroep zijn opslagomgeving voor beeld- en geluidsmateriaal opgenomen in het bestaande ip-datanetwerk. Met deze nieuwe opslagarchitecturen heeft VRT op een kostenbewuste manier een gemakkelijke toegang tot gearchiveerde gegevens gekregen.
Dit jaar belooft een goed jaar te worden voor de ip-opslagnetwerk-strategie. Belangrijke spelers als Cisco, EMC, HDS, HP en IBM tekenden een aantal overeenkomsten op dit gebied. De overeenkomsten stellen deze bedrijven in staat om nieuwe lijn fiber channel switches aan te bieden. EMC gaat software ontwikkelen die specifiek bestemd is voor die switches. Gezamenlijk willen deze bedrijven de standaarden promoten voor zulke opslagswitches. EMC beveelt het concept van een genetwerkte opslaginfrastructuur aan. Ook switchproducent Brocade heeft belangstelling voor de opslagniche, net als Network Appliance, Storagetek, McData en zelfs kleinere spelers als Inrange. Dat het op de markt momenteel wat minder gaat, werkt consolidatie in de hand; er is geen behoefte aan tientallen spelers. De onderzoeks- en ontwikkelkosten voor de opslagsector liggen vrij hoog, wat de drempel voor nieuwkomers groter maakt.
Met de jaarlijks snelgroeiende opslagbehoefte en het toenemende gebruik van spraak en video via het netwerk lijkt de tijd rijp voor nieuwe investeringen in opslagarchitectuur. Gezien de huidige krappe it-budgetten is een optimale, hyperefficiënte technologie noodzakelijker dan ooit. In dat kader kan het voor veel organisaties aantrekkelijk zijn om next generation storage-technologie te implementeren.
Van isolatie naar verbinding
De belangrijkste trends in de opslagmarkt zijn de transitie van das naar san en de overgang van geïsoleerde naar onderling verbonden san’s. In een netwerk heb je opslagruimte nodig: harde schijven, die je regelmatig moet backuppen. Je kunt deze voorzieningen allemaal rechtstreeks in, of aan, een pc hangen via das. Dit is de klassieke manier om harde schijven rechtstreeks op servers aan te sluiten. Een zwak punt van dit systeem komt aan het licht wanneer zo’n harde schijf vol raakt of kapotgaat. Om een schijf erbij te steken of te vervangen, moeten je de bestandsserver openschroeven, waardoor niemand de opslagvoorzieningen kan gebruiken. In veel organisaties kunnen netwerkbeheerders dat alleen ’s nachts doen.
Daardoor groeit de interesse voor nas of san. Voordelen van het verhuizen van de opslagruimte naar buiten de servers zijn onder meer bedrijfszekerheid, uitbreidbaarheid en flexibiliteit. Samenwerken, het delen van informatie, is met een san een fluitje van een cent. Verder is centraal beheer, wat bij san mogelijk is, goedkoper. De totale eigendomskosten (tco) kunnen volgens recente Amerikaanse studies teruglopen met meer dan 50 procent over een periode van drie jaar. Netwerkopslag is dan ook een van de snelst groeiende segmenten in de opslagmarkt is. Momenteel is de meeste opslagcapaciteit direct aan één apparaat gekoppeld. De verwachting is dat binnen drie jaar die capaciteit grotendeels via netwerkopslag beschikbaar is.
Een andere trend is de verschuiving van geïsoleerde naar gekoppelde san’s. Nu zijn veel op glasvezeltechnologie gebaseerde san’s in gebruik als losstaande silo’s, gescheiden door applicaties of organisaties. De huidige beperkingen van san’s, zoals weinig schaalbaar en moeilijk te beheersen en te beveiligen, maken het moeilijk, zo niet onmogelijk, om ze op grote schaal te bouwen. In veel organisaties is bedrijfscontinuïteit een keiharde voorwaarde – langdurig systeemherstel na storingen is uit den boze.
Samen met de steeds sneller groeiende vraag naar opslagbehoefte door de hele organisatie heen, wordt de behoefte aan san’s die op afstand zijn te benaderen groter. Om dit mogelijk te maken moet je de san-eilanden binnen een datacentrum op een betrouwbare, veilige manier aan elkaar knopen, ook als ze geografisch uit elkaar liggen. De introductie van opslagnetwerkproducten over meerdere netwerklagen, waarmee je intelligentie aan opslagsystemen kan toevoegen, ondersteunt deze nieuwe generatie voorzieningen. Schaalbaar, snel, veilig, beheersbaar en kosteneffectief: allemaal zaken die nodig zijn om opslagsystemen te promoveren van op zichzelf staande silo’s naar onderling verbonden, genetwerkte san’s.< BR>
Bart Gijsbers, manager product & solutions marketing Cisco Systems Nederland
