Euronext is voor zijn nieuwe ict-infrastructuur deels overgestapt op Linux. Het open source besturingssysteem dient als platform voor de opslag en distributie van optie-quotes. Daarmee is de belasting van het fouttolerante Tandem-systeem verlicht, legt directeur Euronext Jaap Bosma uit.
"We hebben te maken met drie trends: voortdurend toenemende hoeveelheden data, een eveneens groeiende vraag van klanten en budgetbeperkingen." Het eerste is al langer een probleem, het derde een feit in de huidige economische malaise. Het tweede element introduceert nieuwe problemen. "Klanten willen vooral meer snelheid; de instelling van de nu-generatie. Volgens onderzoeksbureau Gartner is de realtime-enterprise geen doel meer, maar een must."
Toename dataverkeer
"De beursvloer is nu leeg, tenminste wat mensen betreft. De aandelenhandel is al enkele jaren geleden overgegaan naar schermen, maar nu is ook de optiehandel over." Bosma vertelt dat de verhandeling van opties al geruime tijd papierloos was en draadloze technologie combineerde met plaatsbepaling voor de diverse handelaren op de beursvloer. Daarnaast wordt veel met 'handelkamers' gewerkt. Die zorgen bij elkaar voor veel dataverkeer voor de beurs.
"Anno 1999 konden we de datatoename eigenlijk al niet bijbenen. Onze toenmalige installatie kon niet ver genoeg doorgroeien om de vermeerdering aan te kunnen. En al had het gekund, dan was dat meegroeien te duur geweest." Euronext verdient namelijk aan de werkelijk door zijn klanten gepleegde transacties. Indien de verhouding tussen het dataverkeer en de uiteindelijke transacties scheefgroeit, kan de beurs niet langer opereren. "De quotes, prijzen voor de verhandelde opties, zijn eigenlijk alleen advertenties en genereren relatief weinig. Ze piekten echter in de oude situatie naar zes miljoen stuks per dag, dat is veel dataverkeer."
Scheiding vluchtige data
"We hadden een Non-Stop Kernel (fouttolerante Tandem-server – red.) met zes processoren voor elke handels-'class'. We hebben momenteel zeventig classes." Bosma, uitvoerend vice-president voor producten en projecten van de beurzen van Atos Euronext, vertelt dat het Tandem-systeem richting overbelasting ging. "We besloten dus de kritische en niet-kritische gegevens van elkaar te scheiden. Hetzelfde deden we met de vaste en de vluchtige gegevens. Denk daarbij aan de quotes, die continue worden bijgewerkt. In die laatstgenoemde scheiding zat het grote verschil."
De beurs heeft na een evaluatie gekozen voor HP-servers met Intel-processoren en het open source besturingssysteem Linux. Die computers vervangen enkele H80 RS/6000-machines van IBM voor de verzorging van de vluchtige gegevens. "Daarmee hebben we 80 procent lagere it-kosten dan bij de Tandem- en H80-servers." De Linux-servers draaien de 9i RAC-uitvoering van Oracle's databanksoftware voor datapakhuizen. "De Non-Stop server dient nog gewoon voor de verwerking van transacties, orders en trades. Op Linux doen we de messaging van de quotes en de doorgifte van de prijzen naar de distributieservers voor handelaren."
Bosma vertelt dat de keuze voor Linux niet een doel op zich was. "De technische beslissing is pas later gevallen. Eerst moet je de bedrijfseisen formuleren. Toen bleek Linux daaraan te kunnen voldoen. De proof-of-concept-opstelling bewees dat ook. Linux is en was geen doel, maar een middel. Wij wilden een kosteneffectieve oplossing, vanwege de stijgende datavolumes."
Breed gekeken
De Euronext-it'er vertelt dat ook gekeken is naar nieuwere RS/6000-servers met IBM's Unix-variant AIX. Belangrijk was dat de grote belasting van de Tandem-machine werd overgeheveld naar een ander platform. De beurs heeft ook een proof-of-concept gedaan met Tru64-servers, de Unix-variant van Compaq, tegenwoordig HP. "Er was een lichte voorkeur bij ons team voor Tru64, vanwege de bekendheid. We hadden namelijk eind 2001 een quotes-server op Tru64 geïnstalleerd die half april vorig jaar in gebruik is genomen. Onze expertise is echter AIX. De conclusie was dat Tru64 een grote prestatieverbetering bood en bovendien een goede aansluiting op de Tandem-omgeving had." Toch wogen de kosten niet op tegen het alternatief: Linux.
Deze proeven zijn in oktober en november 2001 uitgevoerd. In datzelfde tijdsbestek besloot de directie dat de beursvloer geheel over moest naar schermen. Het ict-project, dat van oorsprong alleen was ingegeven door de datatoename, kreeg er een fors doel bij. De kosten van de it-infrastructuur zijn toen opnieuw onder de loep genomen. "We hebben vanuit de praktijksituatie gekeken; hoeveel mensen hebben nou echt interesse in quotes? Op de beursvloer waren dat maar een paar mensen, maar er bleek 'op scherm' veel meer interesse te zijn. We kwamen uit op driehonderd miljoen quotes per dag. Dat was een verrassing." Euronext kwam er zo achter meer quotes-servers nodig te hebben.
"Toen hebben we vier H80-servers gedistribueerd ingezet. Het doel was echter Intel, daar zit de grote besparing." Bosma verwijst niet alleen naar de goedkopere hardware in computers met Intel-processoren, maar ook naar de lagere kosten voor software. "Een Red Hat-cd-tje kost zestig dollar in plaats van duizenden dollars voor Unix." Overigens blijven de vier RS/6000-servers met elk vier processoren voor de korte termijn nog wel in gebruik, vanwege het beheer. De bulk van de belasting is echter overgeheveld, naar tweeëndertig gedistribueerde servers met elk twee Intel-processoren.
Niet over rozen
De nieuwe opstelling is drie maanden voor de streefdatum opgeleverd en draait sinds november vorig jaar. "Drie maanden voor het doel, plus absoluut binnen het budget." Toch heeft het it-team van Euronext, bijgestaan door Atos Kpmg Consulting, Atos Origin, HP en Oracle, ook problemen moeten overwinnen. "We hebben ons wel wat verkeken. De eerste stap, de implementatie van de distributieserver, viel mee. Het datapakhuis bleek moeilijker, dat omvatte namelijk veel meer nieuwe componenten in één keer." Bovendien bleek halverwege dat het oude systeem de toestroom berichten niet meer aankon, terwijl het nieuwe datapakhuis nog niet klaar was. "We hebben ons echt verkeken op die enorme datagroei."
Toch is het project succesvol, zelfs buiten verwachting, gebleken. Het geheim volgens Bosma: "Je moet niet bang zijn om je complete architectuur te herzien. Daarnaast hebben we zoveel mogelijk cot-technologie (commercial off-the shelf – red.) gebruikt; dat is betrouwbaar, zo blijkt. Tot slot hebben we aan strak projectmanagement gedaan. Immers, een structurele kostenreductie vereist een drastische benadering."
Sinds de oplevering is de totale waarde van de Amsterdamse beurs gehalveerd. Dit houdt echter niet in dat het migratieproject voor niets is geweest, aldus Bosma. "Het volume aan transacties groeit namelijk nog steeds." Hij stelt dan ook dat er sprake is van een voortdurende migratie: "Dit is niet het eindplaatje." Er worden bijvoorbeeld ook nieuwe fondsen in het beursportfolio opgenomen. Dat kan de Tandem volgens Bosma niet meer hebben.< BR>
