Als het om ‘open source software’ gaat, staat Linux in het middelpunt van de belangstelling. Maar er zijn meer belangrijke producten. Men kan rustig stellen dat de lagen serversoftware het belangrijkst zijn.
Alleen eenvoudige applicaties werken direct met het besturingssysteem, en zelfs die worden tegenwoordige geschreven in een hogere taal die de applicatieprogrammeur isoleert van details van het besturingssysteem. De doorsnee zakelijke applicatie heeft toegang tot de database of het bestandssysteem door een api (application programmming interface), die weer wordt ondersteund door de hogere taal, dat wil zeggen ingebedde SQL-statements. In webgeoriënteerde systemen worden de webserver en de applicatieservers direct gebruikt door de applicatieprogrammeurs, het besturingssysteem niet. Alleen de ontwikkelaars van deze belangrijke subsystemen moeten kunnen omgaan met de problemen die het besturingssysteem levert.
Momenteel zijn producten als de webservers (Apache), e-mail-servers (Send Mail) en databaseservers (My SQL) van groot belang voor het succes van oss in de commerciële wereld. Al deze producten zijn natuurlijk ontwikkeld op Linux, maar zijn ook beschikbaar voor Windows en sommige versies van Unix. Misschien komen ze ook beschikbaar op mainframes, dankzij de Linux-partitionering, waarmee IBM zo succesvol was.
De impact van deze bredere beschikbaarheid van oss-producten is groot. Het is erg aantrekkelijk voor een beginnend bedrijf dat applicaties ontwikkelt, om oss-ontwikkeltools op een Linux-platform te gebruiken en dan de applicatie op een Windows-systeem te kunnen aanbieden met relatief weinig extra ontwikkelwerk. Wanneer de ontwikkeling plaatsvindt op Windows, zal de applicatie alleen daarop draaien. Dit betekent dat een nieuwe generatie applicaties, zowel voor het bedrijfsleven, e-handel en zelfs kantoorsystemen, waarschijnlijk binnen een aantal jaren volwassen zal worden. Zulke producten zullen goedkoper zijn, en de it-industrie zal dientengevolge waarschijnlijk een nieuw businessmodel krijgen. De bestaande softwareleveranciers zijn groot geworden met een ander businessmodel en zullen het moeilijk vinden om in de nabije toekomst concurrerend te blijven. Er lijkt een nieuwe golf bedrijven te komen bij iedere belangrijke nieuwe vooruitgang; de groeiende dominantie van oss is zo’n verandering.
Een webserver is een relatief eenvoudig product, en Apache kan het winnen van commerciële producten als IIS. Applicatieservers, ontwikkeltools en databases zijn echter geavanceerder. Grote bedrijven als IBM (Websphere), Oracle en BEA maken gebruik van enkele oss-producten, en voegen allerlei toeters en bellen toe die nodig zijn om een volledig functionerend zakelijk systeem te creëren. Maar Apache en andere staan niet stil, en breiden de webserver uit tot een echte applicatieserver onder gebruikmaking van twee van de weinige standaarden in de it-industrie: Java en XML. Hoe lang kan men nog claimen dat de duurdere producten beter zijn?
De Europese oss-database, My SQL, is een bijzonder geval. Hij kost een fractie van de concurrenten Oracle, DB2 en SQL Server. In feite is hij niet zo goed als de commerciële producenten, maar toch! Met name de ondersteuning voor hogesnelheids transactieverwerking, zoals opgeslagen procedures, ontbreekt, maar die leemte wordt gevuld met de lancering van versie 5 later dit jaar. Zo wordt althans beloofd. In ieder geval zijn er tal van applicaties voor informatiesystemen die niet een hoge snelheid voor transactieverwerking vereisen. My SQL is momenteel een serieuze optie voor deze applicaties.
De prijsstelling van oss-systemen is niet zo eenvoudig als het lijkt. De meeste ‘open source software’ is gratis, maar moet wel ondersteund worden. Geen commercieel systeem zou gebaseerd moeten zijn op een versie van Linux die is gedownload van internet. Het zou een ondersteunde versie van Red Hat, SCO, Suse, enzovoort moeten zijn. Die bedrijven zullen advies, de installering, documentatie en dergelijke verkopen. Oss-systemen zijn goedkoper, maar niet gratis! Bij de aankoop van een applicatie moet men dus hetzelfde oog voor detail hebben als in het verleden. Let erop dat alle vereiste subsystemen zijn geïnstalleerd en betaald. Vaak moet er rekening gehouden worden met extra training en personeel.
Elke commerciële instelling zou momenteel een tamelijk belangrijke maar relatief recht-toe-recht-aan applicatie op een oss-platform moeten installeren. Daarbij moet zij echter de aandacht voor details niet verliezen, en met name controleren of softwarelicenties en databeveiliging in orde zijn. Deze systemen zullen voorlopig niet alle andere vervangen, en dus moeten ze worden behandeld als onderdeel van de totale it-omgeving. Er moet dezelfde aandacht aan wettigheid worden geschonken als bij elk ander systeem.
Martin Healey, pionier ontwikkeling van op Intel gebaseerde computers en c/s-architectuur. Directeur van een aantal it-bedrijven en professor aan de Universiteit van Wales.
