Alleen 'postkantoorfunctie' voor berichtenverkeer bij Duinwaterbedrijf

Stap voor stap, dan is de kans op struikelen klein. Dat typeert de eai-aanpak van het Duinwaterbedrijf Zuid-Holland (DZH). Dit nutsbedrijf begint een pilot om te bepalen of een eai-oplossing de broodnodige ict-vernieuwing kan stutten. DZH denkt op deze manier een grote erp-implementatie te kunnen ontlopen.

Velpon-it

Enterprise application integration (eai) lijkt het stadium van de hype inmiddels voorbij. Bedrijven met een spaghettivormige ict-infrastructuur hebben de eai-technologie thans op de weegschaal van de bruikbaarheid liggen. In een serie artikelen kijkt Computable over hun schouder mee.

Bij DZH loopt momenteel een eai-pilot rond Microsoft Bizz Talk Server. "Onze doelstelling is te kijken of de techniek werkt", zegt projectleider Ben van Tilborg. "Daarom hebben we gekozen voor een goedkope standaardoplossing. Voor de zomer bepalen we of we doorgaan met eai en, zo ja, met Bizz Talk of een geavanceerder pakket."
Met Bizz Talk wordt een interface gebouwd tussen de centrale AS/400-omgeving, waarbinnen FiLoPe draait (de software voor financiën, logistiek en personeelszaken) en een tiental decentraal ingerichte informatiesystemen bij de vier divisies van het waterbedrijf. In eerste instantie zal via Bizz Talk gegevensuitwisseling plaatsvinden tussen het projectenbeheersysteem van het facilitair bedrijf en de centrale AS/400-systemen. Via eai-technieken moet de administratieve informatie, zoals een projectnummer of een bestelnummer voor een nieuwe pomp beter toegankelijk worden. Medewerkers klagen nu geregeld over slechtlopende koppelingen tussen hun pc-software en de backoffice-systemen. "Mocht dit goed lopen, dan volgt de rest", vertelt it-adviseur Marjolijn Brasz. "We hebben bewust gekozen om niet alle tien systemen tegelijk te testen, maar één systeem. Wanneer de diensthoofden merken dat de interface goed werkt, stappen ze namelijk direct op ons af. Dat wordt te massaal."

Duinwaterbedrijf

DZH is ontstaan uit een fusie van vier waterbedrijven: die van Den Haag, de Rijn en Vliet-regio, Leiden en Monster. Er was even sprake van dat het duinwaterbedrijf (zie kader) zou samengaan met de twee andere bedrijven die in Nederland het duinwater regelen, die van Noord-Holland en Amsterdam. Twee jaar geleden is dat idee losgelaten. "Alle aandacht kon weer op ons eigen bedrijf worden gericht", zegt Van Tilborg, "zoals het zelfstandig op orde brengen van de ict. De investeringen in de ict-vernieuwingen werden namelijk door de fusiegesprekken steeds op de lange baan geschoven."

Ben Van Tilborg (links) en Marjolein Brasz: vóór de zomer besluit of DZH doorgaat met eai-pilot.

Het nutsbedrijf met hoofdzetel in Voorburg bedient 500.000 huishoudens. De organisatie bestaat uit vijf onderdelen. De bovenlaag wordt gevormd door de stafdiensten, waaronder een afdeling automatisering met elf beheerders en zes adviseurs. Daaronder staan vier kolommen: het productiebedrijf (zorgt voor aanvoer en zuivering duinwater), verkoopbedrijf (distribueert water en regelt de aansluitingen), facilitair bedrijf (voert projecten uit en is technische dienst) en milieubedrijf (beheert de duinen).
In de ict-omgeving van DZH blijkt naast de centrale AS/400-systemen iedere divisie te beschikken over tal van administratieve, bewakings- en onderhoudbeheersystemen. Die lopen zeer uiteen: van cad/cam-oplossingen met technische details over pompen, pijpen en ringetjes en geografische informatiesystemen tot aan projectregistratie software en klantinformatie toepassingen. DZH maakt bovendien gebruik van een gezamenlijk factureringssysteem voor alle waterschappen dat in beheer is bij Pinkroccade.

Verouderd

Diverse systemen zijn echter verouderd en staan een flexibel onderhoud en het bijbenen van ict-ontwikkelingen in de weg. Bovendien moeten er tegenwoordig nauwe koppelingen bestaan met het financiële systeem. De overheid eist prestatievergelijkingen met zusterbedrijven. Van Tilborg omschrijft dit als een beschaafde privatiseringsgolf. "Anders dan bij stroom wordt bij water niet alles vrijgegeven aan de markt. Maar waterbedrijven moeten wel doen alsof ze zelfstandig opereren en voldoende baten binnenhalen."
De ict-afdeling boog zich een aantal jaren geleden over de vraag hoe de modernisering van de ict-architectuur aan te pakken. "We stonden op een tweesprong", vertelt Marjolein Brasz. "Of de aanschaf van een erp-systeem of iets anders, maar wat, dat wisten we niet precies."
Van Tilborg noemt ict een interesting devil. "We besloten een erp-implementatie daarom maar te vermijden. We achten het gevaar te groot dat er een onbeheersbaar, veel te duur traject ontstaat. Je blijft optimaliseren en de organisatie wordt veel te afhankelijk van één leverancier."
De adviseurs richtten zich hun blik op internettechnologie. Zij constateerden dat internet ondanks alle problematiek toch blijft functioneren. Brasz: "Inloggen is overal mogelijk en via internet-talen zijn er koppelingen te leggen tussen diverse platforms. We hebben in het voorjaar van 2002 verkenningen uitgevoerd vanuit de gedachte dat we kunnen meeliften met technologische ontwikkelingen die al gaande zijn. Daarbij stuitten we op enterprise application integration."

Om grote projecten heen

"Met eai-technieken denken we om grote projecten, zoals een Sap-implementatie, heen te kunnen manoeuvreren", zegt Van Tilborg. Zijn verwachting is dat hierdoor de uitwisseling van informatie tussen centrale en decentrale systemen beter kan verlopen zonder grootschalig te hoeven vernieuwen. Aan middleware heeft hij ook gedacht, maar in zijn ogen grijpen zulke oplossingen in alle applicatielagen in op een ongestructureerde wijze. Ontstane problemen zijn daardoor lastig te traceren. "Wij willen een hulpmiddel dat gestructureerd ingrijpt en goed beheerbaar is. DZH is een bedrijf waar uiterste zorgvuldigheid hoog in het vaandel staat. Met water mag eenvoudigweg niets mis gaan. Bij ons is het haast ondenkbaar dat bij graafwerkzaamheden een dragline een kabel kapot trekt. Wij weten met behulp van gis-applicaties wat er allemaal één meter onder de grond verstopt zit. Onze bedrijfscultuur valt te typeren als een zorgvuldig-ambtelijke."
"Dit komt ook tot uiting in ons ict-beleid. Bij implementaties gaan wij heel zorgvuldig te werk via een standaard aanpak", vult Brasz aan. "Wij zijn geen voorlopers en stappen pas in als technologie zich al bewezen heeft. Of we beginnen eerst met een eenvoudig pakket om enkele jaren later over te stappen naar een zwaarder pakket."

Zuid-Holland begint in 1874 reeds met duinwaterwinning. De watertoren van DZH in Schevingen stamt uit die tijd. Vanaf 1940 wordt er om de voorraad zoet water op peil te houden en verzilting tegen te gaan rivier- en polderwater naar de duinen gepompt, om het daarna door een ingenieus proces van filtering en zuivering door zandbacterieën met het duingrondwater samen te voegen. Vandaag de dag betrekt DZH water uit de Afgedamde Maas, bij het Gelderse Brakel. Zie ook: http://www.dzh.nl.

Zelf ontwikkelen, daar doet DZH niet meer aan. Het bedrijf tracht zoveel mogelijk standaard pakketten te gebruiken, na in de jaren tachtig en negentig een zware leerschool gekend te hebben met (externe) maatwerktrajecten.
Uit de eai-verkenning, begeleid door DCE Consultants, bleek dat er mooie oplossingen voorhanden zijn, zoals van Tibco en Circleworks, aldus Van Tilborg. "Zelf zag ik een pakket van Tibco, met een software-ring bestaande uit allerlei redundancy-koppelingen zodat het systeem bijna nooit hoeft uit te vallen. Maar die zijn voor ons nog te duur."
Voor DZH geldt dat het op dit moment alleen de ‘postkantoorfunctie’ van de eai-oplossing wil gebruiken. Bizz Talk verzamelt de berichten die in allerlei formaten om die vervolgens door te sturen in een voor een ander systeem leesbare vorm. Via een Asci Abstract Ring doet het net alsof het een AS/400-omgeving is. Daardoor hoeven er in de divisies geen zware platform-omslagen te worden gemaakt. Ook blijft de eai-oplossing makkelijk te beheren. Brasz: "We stoppen er geen business logica in of workflow-technieken. Probleem is vaak dat je als je zover gaat, je haast niet meer van de leverancier afkomt. Dat willen we niet."
Wel overweegt het ict-team om de AS/400-machines te vervangen door een Windows-serveromgeving. En misschien dan toch een erp-pakket. Van Tilborg: "Geen mega-Sap, maar een kleine toepassing, bijvoorbeeld die van Reaal Software die in gebruik is bij het Antwerpse waterbedrijf."

Rik Sanders, redacteur