De winter in de softwaresector in nog lang niet voorbij. Sterker nog, uit de voorzichtige prognoses van de diverse spelers valt de conclusie te trekken dat het ergste nog moet komen. Van Microsoft tot IBM, van Sun tot SAP, over de gehele linie staan de resultaten onder druk. De meeste spelers rest voorlopig niets anders dan gericht te saneren in afwachting van de dooi, als die tenminste dit jaar inzet.
|
Bedrijfsnieuws uit de ict-sector is tegenwoordig vaak omgeven door een vette rouwrand, zelfs als het op het eerste gezicht positief oogt. Dat geldt ook voor de softwarebranche, al is het daar naar verhouding beter toeven dan in de hardwaresector. Enkele weken geleden presenteerde Microsoft zijn tweedekwartaalcijfers over het gebroken boekjaar 2002/2003. De softwarereus, een van dé graadmeters binnen de sector, wist een 11 procent hogere nettowinst te melden (2,5 miljard dollar) op een 10 procent hogere omzet (8,5 miljard).
Voer voor optimisten dus: de gemelde winst was zelfs hoger dan verwacht. Maar de euforiestemming bleek van ultrakorte duur, want bij monde van topman John Connors liet Microsoft onomwonden weten zijn hart vast te houden voor de komende kwartalen. Voor de rest van het boekjaar gaat het concern uit van een lagere omzet: 31,9- tot 32,1 miljard dollar. De vorige prognose ging nog uit van 32,1- tot 32,6 miljard. Oorzaken zijn de aanhoudende economische tegenwind, de zwakke vraag bij bedrijven en de toenemende concurrentie van Linux met Windows. "Linux blijft een bedreiging voor onze serververkoop", aldus Connors.
Schamel winstje
Dat kan collega-topman Scott MacNealy van Sun Microsystems hem nazeggen. Sun verliest met zijn Unix-variant Solaris in de servermarkt steeds meer terrein aan zowel Linux als Windows. De laatste is volgens cijfers van IDC goed voor een toename van 3,2 procent, terwijl Linux-servers met 26,7 procent groeien. Daar staat een 10 procent lagere verkoop van Unix-servers tegenover.
|
Alleen al daardoor loopt Sun klappen op, hoewel het inmiddels met alle macht probeert zijn graantje van de groeiende Linux-markt mee te pikken. Het concern noteerde over het afgelopen tweede kwartaal van het gebroken boekjaar 2002/2003 2,8 miljard dollar verlies op een ruim 6 procent lagere omzet van 2,9 miljard dollar. Het beeld is weliswaar vertekend door enkele omvangrijke afschrijvingen vanwege de overnames van Cobalt Networks (leverancier van taakspecifieke Linux-servers)
en Highground (producent van opslagsoftware), maar ook zonder die posten rest slechts een schamel winstje van tien miljoen dollar (tegen 99 miljoen over dezelfde periode vorig boekjaar). Een schrale troost voor het concern is dat marktanalisten op nog slechtere resultaten hadden gerekend.
Sun mag dan onder de grote jongens op de softwaremarkt relatief de raakste klappen oplopen, ook de rest ontloopt de tikken niet. Dat geldt zeker voor de leveranciers van bedrijfssoftware. Erp-kampioen SAP zag over het afgelopen vierde kwartaal de nettowinst weliswaar groeien van 319- naar 474 miljoen euro, maar de omzet daalde met 2 procent naar 2,28 miljard. Eind vorig jaar meldde het Duitse concern al dat het voor het eerst in zijn bestaan de inkomsten uit softwarelicenties zag teruglopen. Het gevolg is dat de winst steeds meer onder druk komt te staan.Dit blijkt ook uit het rendementscijfer, dat tussen de 20 en 25 procent schommelt (ter vergelijking: Microsoft boekt zo’n 45 procent rendement, en Oracle circa 34 procent). Het Duitse SAP koestert net als vrijwel al zijn concurrenten voor het komend jaar geen hooggespannen verwachtingen. Het leeuwendeel van de analisten en zakenbanken bevestigt dit pessimisme. Goldman Sachs bijvoorbeeld voorspelt voor SAP dit jaar een omzetgroei van amper 5 procent.
Snijmes
Bij SAP staat inmiddels het vizier volledig op kostenbesparing, om de schade van de aanhoudende economische winter zoveel mogelijk te beperken. Die boodschap had IBM’s topman Sam Palmisano al eerder begrepen. Vorig jaar begon hij voorzichtig het snijmes te hanteren. Inmiddels weten we dat de ict-reus onder meer 6800 ontslagen heeft aangekondigd in de VS, waaronder 1500 bij de verlieslijdende halfgeleiderdivisies.
|
De sanering zal eraan bijgedragen hebben dat Big Blue over het laatste kwartaal van 2002 een hoger dan verwachte winst kon melden op een 7 procent hogere omzet (23,7 miljard dollar). IBM lijkt daarmee een van de weinige zwaluwen in softwareland, zeker als blijkt dat vooral de softwaretak verantwoordelijk is voor de omzetgroei.
Toch is ook dit naar verhouding goed presterende concern nog lang niet uit de gevarenzone. Dat blijkt alleen uit de lagere omzetverwachting voor het eerste kwartaal van dit jaar, en bovendien, één zwaluw maakt nog geen zomer.
Geconcludeerd moet worden dat de software-industrie nog steeds in zwaar weer verkeert, en dat deze ongemakkelijke situatie waarschijnlijk zeker tot eind dit jaar voortduurt. Van zicht op herstel is, kijkend naar de afgelopen kwartaalresultaten en vooral naar de prognoses, nog absoluut geen sprake. Weliswaar is het aantal winstwaarschuwingen teruggelopen, maar dat heeft vooral met het simpele feit te maken dat de spelers in de softwaremarkt hun verwachtingen al veilig naar beneden hebben bijgesteld, om zodoende verdere afstraffing op de beurs en imagoverlies te voorkomen.
Ironisch genoeg is het enige waar de softwareconcerns voorlopig hun ‘winst’ uit kunnen halen het snijden aan de kostenkant. Dat betekent nog meer personeel ontslaan en nog meer bedrijfsactiviteiten stopzetten. Uit het totaalplaatje blijkt dat de bedrijven die hier het voortvarendst in zijn opgetreden, nu de beste papieren hebben.
Marten Dijkstra
