Aan SAP’s succesverhaal lijkt alsnog geen eind te komen. Enigszins gehavend kwam het uit het tweede kwartaal te voorschijn. Dankzij diverse kostenbesparingen is de kas inmiddels weer op orde. De vraag is alleen of het softwareconcern zijn groeiverwachtingen ook op de langere termijn kan waarmaken.
|
Het management, met Hasso Plattner aan het roer, was misschien nog wel erger geschrokken van de eerste rode cijfers dan analisten en aandeelhouders. De top trok resoluter dan ooit aan de handrem, schrapte flink in de interne kostenstructuur, en boekt daarmee meteen resultaat over het afgelopen derde kwartaal. Er is weer winst gemaakt, ruim 202 miljoen euro, op een geringe omzetgroei naar 1,7 miljard.
De jongste cijfers leidden tot hernieuwd vertrouwen; op de beurs van Frankfurt is SAP meteen beloond met een stevig koersherstel. De vraag blijft echter of, rekening houdend met de economische tegenwind en de aanhoudende aarzeling bij de afnemers van bedrijfssoftware, het verlies over het tweede kwartaal een incident is.
Megadeals
Aan de productportefeuille van het Duitse softwareconcern ligt het niet: die is breed, flexibel en technologisch vooruitstrevend genoeg. Ook de marktpositie is goed; SAP geldt zeker in deze economische wintertijd als een betrouwbare partner voor zakelijke afnemers. De tijden van megadeals, waar het concern de laatste jaren zo aan gewend was, lijken echter voorbij, al zijn recentelijk grote opdrachten van multinationals, waaronder Siemens en Daimler Chrysler, binnengesleept. Gezien de tegenvallende marktomstandigheden en vergeleken met zijn directe concurrenten, waaronder Siebel en Oracle, doet SAP het dan ook niet slecht. Het handhaaft zelfs de verwachting dat zijn operationele winstmarge dit jaar 21 procent blijft.
Tegelijkertijd geeft een terugval van de licentieverkoop, een belangrijke graadmeter voor de prestaties van softwareproducenten, met 23 procent over het tweede kwartaal naar 496 miljoen euro en met een geringer percentage over het derde kwartaal naar 453 miljoen, te denken. Hetzelfde geldt voor de kwakkelende relatie met e-handel-partner Commerce One, waarin SAP een belang heeft van 20 procent. Hierop moest het concern over het tweede kwartaal 315 miljoen euro afschrijven.
Desondanks wil Plattner niets weten van afstoting. "Commerce One blijft onze strategische partner", verklaarde hij tijdens de toelichting op de tweede kwartaalcijfers. Om er na het derde kwartaal aan toe te voegen: "Commerce One is een van de samenwerkingsverbanden die tot een groeiende vraag naar SAP-oplossingen heeft geleid." Dit optimisme kan gaan knagen nu steeds duidelijker wordt dat SAP zijn groeiprognose van 15 procent voor dit jaar bij lange na niet haalt. Meer dan 5 procent wordt het waarschijnlijk niet.
Midden- en kleinbedrijf
Ook de vooruitzichten voor komend jaar zijn niet rooskleurig. Plattner ziet het economisch voorlopig nog somber in, daarbij verwijzend naar de omstandigheid dat vooral internationaal opererende multinationals hardnekkig de hand op de knip blijven houden. Het concern wil zijn speelveld dan ook verruimen naar de grotere, maar meer versplinterde markt voor het midden- en kleinbedrijf.
Om die invasie te realiseren is afgelopen maart het in Israël gevestigde Topmanage Financial Systems overgenomen, dat inmiddels aan duizenden mkb-klanten zijn bedrijfssoftware heeft verkocht. Topmanage moet goedmaken wat SAP al jaren niet lukt: populair worden binnen het mkb. Medio jaren negentig probeerde SAP al zijn R/3-systeem, toegesneden op wereldwijd opererende concerns, geschikt te maken voor bedrijven met minder dan honderd medewerkers. Vervolgens lanceerde het samen met Intel een gecombineerde hardware- en softwarekit voor starters. Beide initiatieven boekten weinig succes.
Met Topmanage wil SAP als relatief late betreder van het mkb-segment de schade goedmaken. Het hoopt daarmee de medespelers in deze sector, Microsoft en IBM, af te troeven. Tijdens de Sapphire-gebruikersconferentie afgelopen juni is een ambitieus tweesporenbeleid voor het mkb aangekondigd. Kern vormt Sap All in One, een vereenvoudigde versie van mySAP.com. Daarnaast is Business One geannonceerd, een versimpelde versie van de softwarepakketten voor onder meer crm, e-procurement, logistiek en bedrijfsanalyse, die redelijk snel is aangeslagen.
Vraagtekens
Is het concern daarmee op weg naar een veilige haven? Analisten plaatsen vraagtekens bij de strategische keuzes. Kan SAP, dat gewend is aan grote multinationals, de slag naar de kleinere deals voor het mkb maken?
Bovendien heeft het traditiegetrouw een vergaande penetratie in de grootschalige productiesector, en niet in de kleinschaliger dienstensector, terwijl daar nu juist groeipotentie zit. Onzekerheid blijft er verder over SAP’s verbintenis met Commerce One. Men gelooft niet dat marktplaats- en procurementsoftware – de specialismen van Commerce One – cruciaal zijn voor het verdere succes.
De grootste twijfels bestaan over de hoeveelheid softwarelicenties die SAP via nieuwe klanten weet binnen te slepen (vorig jaar voor zo’n 822 miljoen euro). Dit succesvolle licentiemodel lijkt tekenen van verval te vertonen. Men betwijfelt of SAP de komende jaren het hoge niveau aan verse licenties weet vol te houden.
De laatste kanttekening is dat SAP-applicaties weliswaar worden gebrandmerkt als ‘alleskunners’, maar soms moeilijk te implementeren zijn. Positief is dat het concern zich deze kritiek aantrekt. Om de implementatie te verbeteren heeft het onlangs de Global Custom Development Services Organization opgericht, die grote klanten directer met kennis en kunde gaat bijstaan. Bovendien wil het ook bij kleinere bedrijven nauwer bij het implementatieproces worden betrokken.
Marten Dijkstra
