Consultantsland in rep en roer

De overname van de consultancy-tak van consultant en accountant Price Waterhouse Coopers (PWC) door IBM zorgt voor opschudding in de consultancymarkt. Steeds meer consultants vallen in handen van it-dienstverleners. Één van de redenen is de drang accountancy en consultancy te scheiden.

IBM haalt tegenwoordig meer omzet uit dienstverlening dan uit de verkoop van hardware en software en wil dit verder vergroten. Dit is niet alleen een kwestie van groei; de verkoop van traditionele it-middelen – systemen en programmatuur – loopt terug. IBM concentreert zich dan ook minder op hardware. Het verliet bijvoorbeeld de schijvenmarkt middels de alliantie met Hitachi Data Systems in april en besteedde zijn pc-productie uit aan Sanmina SCI in januari dit jaar.
 

Omzet- en winstgroei

De Global Services-tak (GS) van het computerconcern genereerde vorig jaar 35 miljard dollar omzet; 41 procent van de totaalomzet van 85 miljard. De bruto winstmarge van GS ligt met 9,6 miljard op een comfortabele 27,5 procent.
IBM’s hardwaredivisie behaalde 33,3 miljard dollar omzet; 39 procent van de totale omzet. De bruto winstmarge was met 9,2 miljard 27,7 procent. De softwaretak genereerde vorig jaar op 12,9 miljard omzet 10,6 miljard dollar winst; een bruto marge van 82,5 procent.
In het tweede kwartaal van dit jaar behaalde IBM’s consultingtak 8,7 miljard dollar omzet; 44 procent van het bedrijfstotaal van 19,7 miljard. Hardware lag met 6,7 miljard dollar op 34 procent, en software met 3,3 miljard dollar op 16,5 procent. De overige divisies zorgen voor de resterende één miljard (5,5 procent).

Uitbreiding kopen

Het computerconcern betaalt 3,5 miljard dollar voor PWC’s consultingtak. Deze eerste aankoop onder de nieuwe president Sam Palmisano is IBM’s grootste aankoop ooit. De nieuwe aanwinst boekte vorig jaar 4,6 miljard dollar omzet en komt dit jaar naar verwachting uit op 4,9 miljard.
De dertigduizend werknemers van de overgenomen groep gaan op in de 150 duizend van de Global Services-tak. Ze komen in een eigen, nieuwe divisie. Deze krijgt GS-onderafdeling Business Intelligence Services (BIS) erbij en komt onder leiding van de Amerikaanse GS-directeur Ginni Rometty. Zij rapporteert direct aan wereldwijd GS-hoofd Doug Elix. GS doet vooral beheer (uitbesteding) voor klanten en enkele implementatieprojecten. PWC Consulting doet vooral implementaties en het bijbehorende bedrijfsadvies.
In Nederland heeft PWC 1700 mensen in dienst. Zij komen bij IBM’s 4200 werknemers, onder wie drieduizend adviseurs. Er zouden noch lokaal noch wereldwijd ontslagen gepland zijn, aldus de twee ondernemingen.
 

HP zag af van PWC

PWC was eind 2000 nog in gesprek met Hewlett-Packard over de verkoop van de consultingtak. HP wou meer op IBM met zijn GS-tak lijken. Analisten waren positief over deze koop, maar HP zag er uiteindelijk van af. Het struikelblok, ingegeven door verontruste aandeelhouders, was de hoge vraagprijs van achttien miljard dollar.
In plaats daarvan heeft de computerproducent zijn concurrent Compaq overgenomen. Die had eerder met de overname van serverfabrikant en it-dienstverlener Digital (DEC) een aanzienlijk dienstenapparaat in huis gehaald. DEC was dan ook de bruidsschat voor HP, dat verder veel overlap had met Compaq.
Ten tijde van HP’s onderhandelingen met PWC ging al het gerucht dat IBM interesse had. Topmensen van het bedrijf bevestigen dat nu, maar zeggen dat het toen veel te duur was. De dramatische waardedaling is tekenend voor de haast waarmee accountants zich willen distantiëren van consultancy-activiteiten.
PWC’s consultancy-tak was net klaar met een naamsverandering om het onderscheid met de accountancy-afdeling te verduidelijken, vanwege mogelijke belangenverstrengeling. De nieuwe naam Monday was gelinkt aan de voor 18 augustus geplande beursgang. De beursgang, een risicovolle onderneming gezien het huidige beursklimaat, is afgeblazen toen IBM zich plotseling aandiende als koper.

Schapen over de dam

De verkoop van PWC is de zoveelste in een lange reeks consultancy-overnames. Ernst&Young verkocht zijn adviestak in 2000 aan Cap Gemini. Atos Origin heeft enkele consultancy-onderdelen van Kpmg gekocht. Kpmg heeft zijn overige dienstenactiviteiten verzelfstandigt onder de naam Kpmg Consulting. En Deloitte & Touche hernoemt zijn dienstentak tot Braxton Consulting en wil die ook verzelfstandigen, of mogelijk verkopen.
De combinatie van it en consultancy is een logische ontwikkeling, aldus de Nederlandse PWC Consulting-directeur Lex Sigterman. "Alle processen waarover wij adviseren, bevatten wel een it-component. Wij voegen daar financieel beheer, inkoopbegeleiding en strategie aan toe. Het portfolio van it-bedrijven als IBM wordt hiermee veel groter."
Overigens houdt IBM de accountant PWC aan als controleur van zijn boekhouding. Dit heeft al forse discussies doen oplaaien. Auditor PWC stelt dat zijn objectiviteit geenszins in het geding is. De Amerikaanse beurswaakhond SEC is dezelfde mening toegedaan. Dit is opvallend aangezien de SEC twee jaar terug, toen PWC in onderhandeling was met HP, er bij die computerproducent op aandrong een andere auditor te nemen. HP heeft hieraan gehoor gegeven.