Fred van der Molen beschouwt en becommentarieert het ict nieuws van de afgelopen week. Met deze keer: Wordt het nog wat met Star Office? Waarom toch altijd weer die auto-beeldspraak? Wordt Sun rijk van Java? Wat is leedvermaak?
tekst
Wordt het nog wat met Star Office?
… misschien in China. Heeft u het al gehoord? Sun komt met een meesterzet om van Star Office alsnog een succes te maken. Ze gaan er geld voor vragen! Ik heb de Paasdagen gebruikt om deze strategie te doorgronden, maar het wil niet lukken. Waarom zou de klandizie wel toestromen als Star Office honderd dollar kost, terwijl geen hond het wil hebben als het gratis is?
Aan de software zal het niet liggen. Star Office is OK. Maar dat is onvoldoende om organisaties te laten overstappen. Waarom zou Sun wel slagen waar eerder IBM/Lotus en Corel/Wordperfect stuk liepen op Microsoft? Organisaties hebben bij dit soort basale kantoorapplicaties niet alléén rekening te houden met kosten, continuïteit en ondersteuning. Een grotere drempel is waarschijnlijk nog wel dat gebruikers pas met een pistool op de borst afstand doen van hun vertrouwde software. Dan moet je wel hele sterke argumenten hebben als it-manager. In de praktijk maakt zo’n overstap alleen kans als de manier van werken om andere redenen toch op zijn kop moet worden gezet. Chique gezegd: als zich een paradigmaverschuiving aandient. Microsoft kon Nederland pas van Wordperfect losrukken bij de overstap van Dos naar Windows (verschuiving 1); de laatste twijfelaars werden binnengehaald bij de bundeling van losse applicaties in Office (verschuiving 2).
Zo’n paradigmaverschuiving zie ik nu niet. Dat Linux het niet haalt als desktop-besturingssysteem is nu wel duidelijk en een doorbraak van een nieuwe generatie internetapplicaties is evenmin aanstaande. Toen Sun in 1999 het Duitse Star Office overnam, leek het er nog even op dat Sun het zou uitbouwen tot echte internetsoftware, maar daar hoor je niet meer over. Terecht waarschijnlijk, het hele concept van een centrale documentendatabase en webagenda zou toch niet veel handen op elkaar krijgen. De meeste kantoorwerkers zitten immers steeds op dezelfde werkplek en wie op reis gaat heeft zijn informatie liever bij zich op een laptop. Op revoluties op dat gebied hoeft Sun niet te rekenen. Meer perspectief zit er wellicht in het voornemen zich op ontwikkelende markten als China te richten. Daar wachten nog miljarden gebruikers op legale goedkope software.
Ik wens Sun niettemin veel sterkte, want die marktdominantie van Microsoft gaat ons allemaal nog veel geld kosten het komende decennium. Bij de laatste licentieaanpassingen hebben we daar al een voorproefje van gekregen. Het gebruik wordt met het nieuwe abonnementenmodel alleen maar duurder, terwijl het gebruik van dergelijke kantoorapplicaties in feite fors goedkoper zou moeten worden. Veel immers valt er niet te innoveren? Office is af.
Waarom toch altijd weer die auto-beeldspraak?
… omdat nieuwe ideeën schaars zijn. Auto-metaforen doen het goed in de it-industrie. Nu weer SAP-topman Hasso Plattner op de Java One-conferentie. De software-industrie moet toepassingen samenstellen zoals de automobielindustrie auto’s assembleert. Volgens Plattner moeten we af van die monolithische toepassingen die door een paar grote bedrijven worden gebouwd, omdat geen enkel softwarebedrijf meer in staat is tijdig te voldoen aan de snel veranderende eisen van de gebruikers. Alsof we Jan Baan horen spreken. Die betoogde dat jaren geleden al, in een periode dat Sap nog ijverig voortbouwde aan zijn gesloten R3-applicatieplatform. Plattners tegenhanger Larry Ellison bedient zich trouwens ook graag van de auto-metafoor, maar dan om precies het omgekeerde te betogen. Namelijk dat je beter de Oracle-bundel bedrijfsapplicaties kunt kopen dan allerlei losse toepassingen. Je koopt immers toch ook een auto waarmee je direct kunt wegrijden? Als iemand vergelijkingen gaat maken, kind, zei mijn moeder al, moet je oppassen.
Wordt Sun rijk van Java?
… misschien indirect. Tot medio jaren negentig was Sun een dozenschuiver, een ‘one trick pony’ die Unix-werkstations en servers verkocht. Met veel succes, dat wel.
Vanaf het moment dat het bedrijf Java introduceerde, kwam het in een stroomversnelling. De ongepolijste verkoper McNealey groeide zowaar uit tot visionair en Sun werd één van de roergangers van het internettijdperk. Maar wie de toekomst wil vormgeven, heeft software nodig. Dus Sun sloeg aan het aankopen. Tientallen bedrijfjes werden ingelijfd waaronder Net Dynamics, Forte, Intersoft, Trustbase, Highground, Grapevine, LSC en recentelijk Clustra. De grote sprong voorwaarts was de overname van Netscape in 1999, een gezamenlijk avontuur met AOL. Recentelijk werd dit AOL weer uitgekocht waardoor de serversoftware iPlanet nu echt het Sun-label kan krijgen.
Maar levert het Java-evangelisme ondertussen ook wat op? Dat valt nogal tegen. De licentievergoedingen dekken waarschijnlijk hoogstens de onkosten, terwijl Sun op het gebied van Java ontwikkeltools en applicatieservers matig scoort. Recentelijk kwamen er cijfers beschikbaar voor de profijtelijke markt van applicatieservers. Wat blijkt: BEA en IBM pikken met 36 respectievelijk 34 procent het merendeel van de omzet in, terwijl Sun blijft steken op een schamele 7 procent. En dat terwijl Sun toch twee sterke troefkaarten in handen had. Sun kocht in 1998 Net Dynamics en kreeg Kiva erbij toen Netscape in 1999 werd ingelijfd.
Sun kan in directe zin zijn Java-kennis dus slecht te gelde maken. Het is de paradox van de Java-markt. Die is zo open, dat de concurrentie er net zo makkelijk met de buit vandoor gaat. Toch is de Java-route zijn geld meer dan waard geweest. Een fors deel van de dotcom-dollars is immers bij de dozenschuiver van weleer terechtgekomen. Dat was nooit gelukt zonder de Java-hype. Sun is mede daardoor één van de meest profijtelijke bedrijven van de internetrevolutie geworden.
Wat is leedvermaak?
… ginnegappen om Microsoft die Unix-software gebruikt. Het was weer even lachen geblazen in Linux/Unix kringen toen bleek dat de anti-Unix website "We have the way out" van Unisys en Microsoft draait op Unix-software. Of, om preciezer te zijn: een combinatie van het besturingssysteem Free BSD en de webserver Apache. Free BSD is net als Linux een openbroncode Unix-variant. Ook Microsofts Hotmail, weten insiders, draait daarop. Een buitenstaander haalt over zulk nieuws de schouders op, maar binnen het wereldje is het een dijenkletser. Zo kon je tot ver in de jaren negentig Microsoft-medewerkers een ongemakkelijk moment bezorgen als je vroeg waar hun salarisadministratie op draaide. Dat was namelijk een AS/400 systeem. Terwijl de verkopers de wereld in werden gestuurd om uit te leggen hoe betrouwbaar de eigen software wel niet was, koos de eigen boekhouder liever voor zekerheid.
