Niemand begrijpt precies wat .Net van Microsoft precies gaat inhouden. Wat iedereen die bij internetontwikkelingen betrokken is, instinctief aanvoelt is dat Microsoft via .Net een dominante positie wil opbouwen op het gebied van online XML-webservices, asp-diensten, online ontwikkelomgevingen binnen Visual Studio, enzovoort.
Maar zitten we wel te wachten op een nieuwe machtsgreep van Microsoft? Nee! Wat dat betreft zou het dus .Njet moeten zijn. Waarom? Omdat we niet moeten toestaan dat één commercieel bedrijf webservices kan gaan domineren zoals Windows de PC en Internet Explorer inmiddels het web-browsen domineert. Ook al is het voor web-ontwerpers wel makkelijk dat ze alleen maar met Internet Explorer rekening hoeven te houden.
Bill Gates zei op 14 januari 2002 over .Net: "the industry is converging on a new computing model that enables a standard way of building applications and processes to connect and exchange information over the Web." Jazeker, de industrie heeft een voorkeur voor standaarden als XML. Nee, we zitten niet te wachten op één model, en zeker niet als dat model Microsoft.Net heet. Microsoft is als de dood voor volledig open standaarden als XML en standaardontwikkelgereedschappen als Java van Sun, en probeert voortdurend deze gereedschappen in te kapselen en te vervormen op zo’n manier dat uiteindelijk alleen Microsoft alle touwtjes bij elkaar kan brengen. Bill Gates heeft gezien hoe succesvol Linux als webserver is geworden, en hoe enthousiast en groot de ontwikkelgemeenschap is die hierop applicaties ontwikkeld. Al jaren groeit het aantal Linux-serverinstallaties sneller dan het aantal Windows-NT-installaties, ook al is Windows NT een zeer belangrijk platform geworden. Linux is daarnaast ook aan een – voorlopig nog – bescheiden opmars begonnen als besturingssysteem op de pc. De slag om de pc verliezen van Linux zal uiteindelijk de grootste nachtmerrie van Bill Gates zijn. En hij haalt daarom al zijn monopolistische trucs tevoorschijn om deze dreiging af te wenden. Maar of die trucs werken bij een onzichtbare, miljoenenkoppige tegenstander met een haast religieuze anti-Microsoft-overtuiging…, ik betwijfel het. En het is voor de transparantie van de markt natuurlijk ook veel beter wanneer er op ieder terrein pluriformiteit blijft bestaan. De dominantie van Microsoft op het gebied van pc’s neemt sneller af dan op het eerste gezicht lijkt. Dit komt door de snelle doorbraak van palmtop-pc’s/’personal digital assistants’ (pda’s). Palm Operating system van het gelijknamige bedrijf heeft op de pda nog steeds het grootste marktaandeel, terwijl Microsoft hier nauwelijks een voet aan de grond heeft gekregen. Linux heeft hier weer wel een kleine positie kunnen opbouwen aangezien bijvoorbeeld Sharp zijn Zaurus-pda’s uitrust met Linux en Java-applicaties. Voor degene die overweegt om van MS Windows over te stappen naar Linux op de desktop is het overigens goed de Linux-lessen ter harte te nemen (http://www.linux.org/lessons/).
Ook op het gebied van spelletjes- en tv-consoles heeft Microsoft jarenlang zonder veel succes geprobeerd Windows CE te pushen, voor bijvoorbeeld web-tv. Maar web-tv is geen succes geworden, en Windows CE nog veel minder. Om toch een poot aan de grond te krijgen in deze terminalmarkt die door Sony Play Station en Nintendo gedomineerd wordt, heeft Microsoft besloten met een eigen spelletjescomputer te komen, die nu ook in Europa gelanceerd wordt: de Xbox. Wanneer dit ertoe leidt dat de tv-spelletjesmarkt transparanter wordt, en de prijzen voor spelletjes minder absurd hoog, dan is dat een prima zaak. Maar wanneer het ertoe leidt dat Microsoft ook op het terrein van spelletjescomputers de dominante speler wordt, dan is weer een hoeksteen van de vrije it-markt verpulverd.
En feitelijk geldt voor .Net hetzelfde. Op zich is het goed dat Microsoft zijn ideeën ventileert en zijn producten gaat migreren naar asp-diensten. Want deze concurrentie zal de Linux-gemeenschap alleen maar verder stimuleren richting het gebruik van open standaarden, en zal de overige concurrenten nog sneller het Linux-kamp indrijven. Maar wanneer Microsoft .Net de service-ontwikkelmarkt gaat domineren, is dat weer een kwalijke zaak.
Is deze kans overigens reëel? Ik denk het niet. Het marktaandeel van .Net zal hooguit in de buurt kunnen komen van dat van Windows NT-servers. En naar verwachting zal op den duur dit marktaandeel gaan teruglopen, ten gunste van Linux-installaties. Ontwikkelaars zijn nu eenmaal behoorlijk gehecht aan de ’tools’ waarmee ze gewend zijn te werken, en de beschikbaarheid van gratis ‘open source’-ontwikkelgereedschappen en ontwikkelplatformen, heeft ertoe geleid dat binnen opleidingen vooral van ‘open source’ gebruik gemaakt wordt. Daar worden de volgende generaties ontwikkelaars gevormd, die dus in hoge mate zullen blijven vasthouden aan hun eerdere Linux-ervaringen.
Martijn Hoogeveen is hoogleraar multimedia aan de Open Universiteit en directeur van TakeitNow.com. Reageer via: martijn@hoogeveen.org
