De voorwaarden voor toegang tot het telefonienetwerk voorbij de wijkcentrale zijn niet goed genoeg uitgewerkt in Nederland. Dit is het oordeel van eurocommissaris Erkki Liikanen, die ook Duitsland, Frankrijk, Ierland en Portugal op hetzelfde punt terechtwijst. Als Nederland over een paar maanden nog in gebreke blijft, volgt een gang naar de Europese rechter.
Toegang tot het laatste stuk van telefoonlijnen is nu een probleem, omdat niet duidelijk is onder welke voorwaarden concurrenten toegang kunnen krijgen tot dit deel van dit netwerk. Per Haugaard, woordvoerder van Liikanen, zegt dat KPN niet aangeeft hoe duur toegang tot dit stuk van zijn netwerk is. "Tot op straatniveau moet duidelijk zijn wat toegang tot deze telefoonlijnen kost." Telecomwaakhond Opta en het ministerie van Verkeer en Waterstaat willen geen commentaar geven zolang zij de brief uit Brussel niet hebben gezien.
Bij het openstellen van het telefonienetwerk is tot nu toe alle aandacht uitgegaan naar centrales. Aanbieders van breedband via de telefoon hebben ruimte in deze wijkcentrales nodig om hun modembanken voor dsl (‘digital subscriber line’) te plaatsen. Ook op dit vlak is lange tijd onduidelijk geweest of de voorwaarden van KPN de concurrentie benadeelden. Na lang gesteggel heeft de Opta bepaald dat de prijzen voor toegang tot wijkcentrales in ieder geval naar beneden moeten.
Vdsl
Liikanen, die het bedrijfsleven en de informatiesamenleving in zijn portefeuille heeft, richt zijn blik voorbij de wijkcentrales vanwege de nieuwe technologie vdsl (‘very high bit rate digital subscriber line’), die hogere bandbreedtes via de telefoonlijn belooft. De afstanden waarover deze technologie werkt zijn veel korter dan bij dsl. Een dsl-modem kan een afstand tot vijf kilometer overbruggen en maximaal 2 Mbps aan gegevens oversturen. Vdsl heeft een capaciteit van ruim 50 Mbps, maar is beperkt tot een reikwijdte van driehonderd meter. Bij grotere afstanden valt de bandbreedte snel terug. Aanbieders van vdsl zullen hun apparatuur dus dichterbij de bedrijven en woningen moeten installeren.
Liikanen voorziet dat netwerkeigenaren als KPN de toekomstige markt rond vdsl zullen domineren als de regels en prijsstelling voor toegang onduidelijk blijven. Hoge prijzen voor toegang tot wijkcentrales en schimmige voorwaarden hebben concurrenten van KPN op dsl-gebied flink benadeeld. KPN steekt met 130 duizend Mxstream-aansluitingen met kop en schouders uit boven andere aanbieders. Ook in andere Europese landen hebben de gevestigde telefoniebedrijven zonder uitzondering een koppositie op dit gebied.
Vraagteken
Het is niet duidelijk of de actie van Liikanen zin heeft. Het blijft de vraag of vdsl er ooit komt. De apparatuur voor deze technologie is nog in ontwikkeling en aan een standaard wordt hard gewerkt. Ook zullen aanbieders van vdsl over een glasvezelnetwerk tot op straatniveau moeten beschikken, willen zij de benodigde bandbreedte op elk adres kunnen garanderen. Wellicht is het goedkoper om het glasvezelnetwerk tot aan de voordeur door te trekken en woningen en bedrijven rechtstreeks daarop aan te sluiten.