In de VS is de Delphi Group ooit begonnen met het onderzoeken van documentbeheersystemen. Dat duurde niet lang, want de oprichter van dit bedrijf vond kennisbeheer en alles daaromheen, veel interessanter. Inmiddels is Delphi Group één van de toonaangevende marktonderzoekers op het gebied van kennisbeheer, en is oprichter Thomas Koulopoulos een graag geziene spreker op internationale seminars rond kennisbeheer en e-business.
Koulopoulos schreef inmiddels ook al enkele boeken over dit onderwerp, waarvan het boek met de titel ‘X-economy, profiting from instant commerce’ het laatste is. Toen ik er voor het eerst van hoorde, dacht ik meteen weer zo’n kookboek in handen te zullen krijgen waar je uiteindelijk niks wijzer van wordt.
Het duurt dan ook even voor je goed en wel beseft dat Koulopoulos het slechts zijdelings heeft over wat wij vandaag onder e-business verstaan. Koulopoulos beweert immers dat e-business steeds meer plaatsvindt op virtuele beurzen – de ‘internet-exchanges’ -à la eBay, maar dan voor een professioneel publiek en telkens toegesneden op een duidelijk bepaalde industrie.
Het eerste gedeelte van het boek wijdt Koulopoulos aan een soort overzicht van de geschiedenis van e-business. De klemtoon ligt hier op de voortdurende versnelling van de zakelijke processen en het antwoord van grote bedrijven daarop. Hier en daar gaat Koulopoulos heel even uit de bocht. Zo haalt hij het Japanse verschijnsel van de keiretsu aan als een schoolvoorbeeld van vrijwillig georganiseerde ‘value chains’.
Voor zover ik me mijn cursus economie nog herinner, is het verschijnsel keiretsu een gevolg van de geslotenheid van de Japanse sociale bovenlaag die op de één of andere manier altijd wel ergens verbonden is door familiebanden of zelfs samourai-tradities. Dat heeft allemaal maar weinig te maken met een vrijwillige samenklontering om de winsten te vergroten en de toeleveringsketen efficiënter te maken. Het heeft, integendeel alles te maken met het verdelen van winst onder een kleine groep, wat riekt naar kartelvorming.
Desalniettemin blijft Koulopoulos’ stelling overeind. Die luidt dat grote ondernemingen steeds vaker hun toeleverings- en waardeketen verbeteren door op speciale beurzen heel snel -zeg maar ‘real time’- hun bevoorrading en afzetmarkt te beheren. De auteur beweert dat dit leidt tot gemeenschappen in plaats van markten.
Erg leuk voor een Nederlandse of Belgische lezer is wel dat Koulopoulos niet lijdt aan het typisch Amerikaanse navelstaren. Hij haalt namelijk de bloemenbeurs van Aalsmeer aan als een bewijs voor zijn stelling dat steeds meer bedrijven beurzen gaan oprichten om hun economische efficiëntie te vergroten.
De auteur gaat vanuit die constatering verder en beweert dat bedrijven in de interneteconomie een gepersonaliseerd product en service moeten leveren, en dat zoiets onvermijdelijk leidt tot gemeenschapsvorming. Hier vindt Koulopoulos ook de aansluiting met kennisbeheer. Hij stelt immers dat om zo’n gemeenschap rond een wel heel gericht aandachtspunt te bouwen – het product, het gamma van producten, of de dienstverlening – de hele bedrijfscultuur moet verschuiven van ‘wij maken een product’ naar ‘wij zijn een kleine schakel in het leveren van iets dat u, de klant wenst’.
Om tot die filosofie te komen, zo stelt Koulopoulos, moet je vrijwel alle schakels in de productie- en afnameketen met alle andere schakels verbinden. Daartoe heb je natuurlijk technologie nodig die menselijks kennis en ‘lokale’ inzichten op z’n minst in vernieuwende verbanden kan blootleggen.
Wellicht bekruipt u nu de gedachte dat dit boek moeilijk te lezen is, of van een bijzonder saai gehalte is. Buiten het feit dat ik persoonlijk altijd wel een goed stuk wereldliteratuur prefereer boven een economisch of zakelijk boek – en ik denk met mij vele mensen -vond ik dit boek behoorlijk prettig om lezen. Koulopoulos hanteert een aanstekelijk enthousiaste stijl, wat wellicht ook de reden is dat sommige verwijzingen een heel klein beetje uit de bocht gaan.
Aan het eind van het boek draagt hij beleidsmakers een inzicht aan dat mijns inziens verder gaat dan wat ik tot nu toe over dit onderwerp heb gelezen. Namelijk dat beurzen uiteindelijk moeten leiden tot gemeenschappen die inspelen op consumptiebehoeften en daardoor veel interactiever, maar ook veel complexer zijn dan onze huidige economie. Ik vind dat behoorlijk vernieuwend. Misschien komt dat omdat de auteur erin slaagt het hele traject dat daartoe leidt, helder uit de doeken te doen. In elk geval is dit boek een aanrader voor wie wil weten waar we met e-business en alles wat ermee te maken heeft, naartoe gaan.
Eric Vlietinck Freelance Medewerker
Koulopoulos T., Palmer N.,
The X-Economy, Profiting from instant commerce, New York, Texere, 2001, 235 p.,
ISBN 1-58799-074-1.
Euro 77,14