Microsoft heeft het de laatste tijd niet makkelijk. Windows XP is slecht aangeslagen omdat gebruikers niet willen betalen voor weer een hoop Office-trivia. De beveiliging van Passport ligt onder vuur, en de kwetsbaarheid van de besturingssystemen en van het netwerk zijn de droom van iedere hacker geworden. Het is zo goed als zeker dat de hoogtijdagen van de pc voorbij zijn, en hoewel er nog veel handel is, zijn de obscene winsten en de groei van de laatste tien jaar niet te handhaven. Eén bedrijf lijkt het hiermee eens te zijn: Microsoft, en in het bijzonder Bill Gates.
Daarom moeten zij de komende grote markt definiëren en domineren, en die markt moet geënt zijn op internet. Microsoft staat er niet om bekend achterover te leunen, en probeert internet te beheersen op dezelfde wijze als de pc-software.
Internet en het Web beheersen is geen kleinigheid. Allereerst heeft de concurrentie, in het bijzonder AOL, een voorsprong, en aartsrivalen als Sun en IBM staan er niet achter! Vóór de laatste presidentsverkiezingen in de VS stond Microsoft onder hevige druk van de wetgever om een eind te maken aan het misbruikte monopolie, maar de bijdrage aan de regering van Bush moet in goede aarde zijn gevallen, want ze zijn niet langer bang voor de antitrust wetgeving. Hierdoor kunnen ze het bedrijf richten op het verkrijgen van dominantie op het Web. ‘Make no mistake’, er is hier geen sprake van het ontwikkelen van weer nieuwe software, ze mikken op een nieuw monopolie.
De gedachte aan een door Microsoft beheerst web is angstaanjagend. Dankzij hun monopolie is de pc-wereld nu opgescheept met zulke waardeloze producten; hetzelfde kan met het Web gebeuren. Innovatie wordt dan gesmoord. Je zou denken dat gebruikers genoeg hebben van Microsoft, en iedere poging tot overname van het Web zouden verijdelen. Maar hoewel er verbaal veel oppositie bestaat, is er een kans dat de .Net-strategie zal slagen omdat Microsofts marketing-kracht net zo groot is als zijn onvermogen goede software te ontwikkelen.
Het is nu eenmaal zo dat veel mensen geld verdienen door alleen maar Microsoft-software te gebruiken, en het bedrijf dus blind zullen volgen. Maar belangrijker nog is dat Microsoft meer dan 20 miljard dollar tot zijn beschikking heeft om de macht te kopen. Ze hebben weliswaar een achterstand in de webservices-markt, maar liggen wel vaker achter in het begin, maken er dan een zootje van, om vervolgens door te stomen naar de top. Denk aan Windows (ontwikkeld door Xerox), Excel (versus 1-2-3), Word (Wordperfect), Powerpoint (Harvard Graphics), enzovoort.
Er bestaat echter nog hoop dat Microsoft kan worden gestopt. Niet alleen zal er sterke oppositie gevoerd worden door de internetgemeenschap en it-bedrijven, met name Sun en IBM en waarschijnlijk in enige mate ook HP/Compaq, maar ook door mediabedrijven, met name AOL. Een ander mediabedrijf, Yahoo, worstelt, en een overname door Microsoft is altijd mogelijk.
De grootste horde die Microsoft echter moet nemen, ligt dichter bij huis. Om het Web over te nemen, moet het bedrijf aanzienlijk veranderen. De belangrijkste veranderingen waarmee Microsoft op de toekomst mikt, is een financieel model gebaseerd op honoraria in plaats van een eenmalige betaling en een verschuiving van softwareleverancier naar dienstverlener. Microsoft zal niet noodzakelijkerwijs zelf elke .Net-server beheren, maar zal zeker elke beheerder met een licentie in zijn macht hebben. Dit betekent een enorme verandering met ernstige gevolgen voor de werknemers, die naar verluidt al erg ontevreden zijn vanwege de impact van de koersdaling van aandelen op de waarde van opties. Microsoft past al nieuwe prijsstrategieën toe op nieuwe versies van conventionele pc-software, gebaseerd op het jaarlijks of maandelijks inkomen. Ondernemingen hebben zich hiertegen verzet; de meeste vinden dat ze al teveel betalen.
Dit is een grote gok van Microsoft, omdat ze kwetsbaar zijn doordat gebruikers op de lange termijn Windows de rug zullen toekeren richting Linux en ‘open source’ software. Het toont wel de vastberadenheid van Microsoft om zichzelf te hervinden in de stijl van een webservices-bedrijf.