Ook voor 2001 kwam Internet in Business weer met een top 40. Omdat internet – hoewel als communicatiemedium extreem succesvol – zoveel starters de kop heeft gekost en als investeringsitem een beetje ‘uit’ is, is de naam van het blad veranderd in Smart Business. Maar het is nog steeds een echte internet top 40. Gelukkig!
Ieder jaar becommentarieer ik deze top die verkozen is door smaakmakers uit het veld (incrowd?) en journalisten. Grappig genoeg zijn de publiekslievelingen – verkozen door beursbezoekers – steevast Adam Curry (wie houdt niet van onze sympathieke oud-dj?) en Maurice de Hond (inmiddels een soort Goede Tijden, Slechte Tijden onder de internet-guru’s). Maar Maurice de Hond komt als internetondernemer dit jaar terecht niet meer voor in de top 40, aangezien zijn Newconomy een grote waardevernietiger is gebleken. Adam Curry is met internetactiviteit Jamby dankzij zijn naamsbekendheid met stip op 9 terechtgekomen, ook al is deze activiteit nog nauwelijks te waarderen.
Heel interessant is dat de lijst wordt aangevoerd door Hans Veldhuizen vanwege zijn relatief succesvolle Nedstat-avontuur en de vele nieuwe initiatieven waarin hij als persoon betrokken is. Volkomen terecht. Hoewel ik nu wel graag wil zien dat Nedstat echt zwarte cijfers gaat schrijven in 2002, aangezien het bedrijf daar toch voortdurend tegenaan schijnt te hangen. Nedstat heeft met zijn statistiekoplossing vooral in Euroland een stevige expansie ingezet en heeft in Nederland door de samenwerking met Startpagina een flinke naamsbekendheid opgebouwd. Joost Schuijff is met Bibit terecht een plaatsje omhooggeschoven naar nummer 2. Ook Bibit hangt tegen winstgevendheid aan, maar dit jaar moet dat toch eens echt gaan gebeuren. Bibit is inmiddels als dienstverlener duidelijk aanwezig in Euroland. Chapeau! Ook nr. 3, Daniel Ropers van de Nederlandse tak van Bol, is een echt Eurolandbedrijf. Moederbedrijf Bertelsmann is echter gedwongen om te snijden in de kosten en brengt de activiteit in de meeste landen onder bij de boekenclubdochter. Het nieuwe opperhoofd van http://nl.bol.com, Daniel Ropers, is uit het niets op nummer 3 terecht gekomen. Ik ken hem niet, dus ik kan hier helemaal niets zinnigs over zeggen, behalve dat het tekenend is voor het shake-out-jaar 2001 dat een business-unitmanager, en niet een ondernemer, zo hoog eindigt. Overigens is nl.bol.com op dit moment wel de enige b2c e-handelpartij die stevig doorbouwt aan haar naamsbekendheid. En dat is in deze slappe tijden geen verkeerde zaak. Als hoogste incubator is Jeroen Mol (nr. 4) geëindigd met Gorillapark. Niet omdat er al veel geld verdiend wordt – de markt zat ook niet echt mee – maar vooral omdat Gorillapark bleef voortbestaan waar anderen de deuren moesten sluiten, en opnieuw geld heeft opgehaald. En dat terwijl Gorillapark nog niet met één start-up echt heeft kunnen scoren. De hoogst eindigende webbouwer is Michiel Mol met Lost Boys, dat nu door een reverse takeover van een Zweedse branchegenoot een verdere Europese expansie realiseert. De teruggelopen markt heeft ook Lost Boys opnieuw rode cijfers bezorgd.
Maken ‘ze’ dan allemaal verlies? Nee, maar de winstgevende internetbedrijven zijn op één hand te tellen. Vandaar ook dat de click & bricks oprukken: Cees van der Hoeven, Ahold, (11), Gerard Marsman, Wehkamp (16), Hans Derksen, Rabobank (18), Maarten Biggelaar, Quote (23), Hans Breukhoven, Free Record Shop (26), Derk Haan, Elsevier (28), Ewald Kist, ING Bank (34). Naast alle rode cijfers schrijvende internet-exotica, geeft dat een wat stabieler gevoel. En de consument reageert daar net zo op.
De sterren van vorig internetjaar, Merien ten Houten (meerderheid Ilse op tijd verkocht aan VNU) en Durk Jan de Bruin (Startpagina op tijd verkocht aan VNU), staan respectievelijk op 19 en 12. Eervolle vermeldingen. Het is echter zeer moeilijk om na een hit opnieuw een hit te scoren. Beiden leggen zich toch weer toe op nieuwe ontwikkelingen en dat is een goede zaak.
2001 was voor zeer veel internetbedrijven het Jaar van de Waarheid. Zeer veel smaakmakers gingen failliet. 2002 wordt zo mogelijk nog een lastiger jaar. Het vertrouwen in de oranje-brillen-dragende-internet-creatieven is vrijwel op. Bovendien gaat het er in 2002 meer dan ooit om de continuïteit op de lange termijn te waarborgen. Het www draait dus om winst, winst, en nog eens winst. En net zo rigoureus als de-man-met-de-zeis rondmaait onder internetbedrijven, zo hakt hij ook onder te kostbare internetavonturen van click & bricks. Daar is geen onderscheid meer tussen. Nieuw en oud lopen steeds meer door elkaar.
In hoeverre is een stevige internationale aanwezigheid binnen Euroland een must? In het verleden was dit een van de belangrijkste eisen van een internetinvesteerder, Twinning voorop. Het simpele antwoord luidt: onzin! Uit het verleden weten we dat lokale ondernemingen soms uiterst succesvol en winstgevend kunnen zijn.
Martijn Hoogeveen is hoogleraar multimedia aan de Open Universiteit en directeur van TakeitNow.co – martijn@takeitnow.nl.
