Na je opleiding succescvol de arbeidsmarkt bestormen gaat een stuk beter als je het sollicitatieproces professioneel aanpakt. IT Talent geeft een aantal basisregels voor de sollicitant bij ICT-bedrijven.
De eerste stap naar je nieuwe baan bestaat uit zelfonderzoek. Bedenk dat 30 procent van je succes op de arbeidsmarkt bestaat uit het hebben van de juiste diploma’s en ervaring; karaktereigenschappen en sociale vaardigheden bepalen de overige 70 procent. Schrijf op wie je bent en wat je voelt. Hoe ga je om met mensen en hoe kom je over? Praat daarover met je ouders en vrienden.
Onderzoek bedrijf en branche
Maar welke baan past het best bij je? Vanzelfsprekend struin je internet af naar vacatures. ICT-bedrijven hebben zonder uitzondering op hun site een aparte pagina vacatures, en werving- en selectiebureau’s en uitzendbureau’s zijn steeds nadrukkelijker op het web aanwezig. Alleen al via een zoekmachine het lemma solliciteren invoeren, levert tienduizenden URL’s op. Maar het is natuurlijk èn-èn: èn internet èn gedrukte media.
Landelijke dagbladen en vooral ICT-vakbladen staan bol van de advertenties. Zo’n advertentie is het visitekaartje van een bedrijf. Dat moet in elk geval een beschrijving bevatten van wat het bedrijf doet. Een bedrijf dat zichzelf bekend veronderstelt en om die reden weinig los laat over het bedrijf, is arrogant. Een saaie advertentie zegt veel over de bedrijfscultuur.
Heb je eenmaal een of meerdere vacatures geselecteerd, dan houd je het bedrijf of de bedrijven van jouw keuze tegen het licht: gaat het om een solide bedrijf en past de bedrijfscultuur bij jou? Op de bedrijfswebsites is veel (maar misschien gekleurde) informatie te vinden. Sommige bedrijven publiceren een jaarverslag. Maar laat het niet daarbij. Onderzoek ook de branche of sector waarin het bedrijf actief is.
Onderzoeksinstellingen als het Nederlands Economisch Instituut (NEI), de Vereniging van Kamers van Koophandel en branche-organisaties kunnen je daarover veel informatie geven. Je gesprekspartners tijdens het sollicitatiegesprek zullen in elk geval aangenaam getroffen zijn door je enthousiasme en gedrevenheid.
De brief
Zijn de uitkomsten van het bedrijfs- en brancheonderzoek positief, dan is het schrijven van de sollicitatiebrief aan de beurt. Belangrijk is dat de brief een verzorgde indruk maakt en een rustige lay-out heeft. Dus geen kringen van bierglazen of koffiekopjes of kreukels! Minimaal moet er in voorkomen, maar toch geperst op een a-viertje:
- linksboven het briefpapier je naam en bereikbaarheidsgegevens (adres, telefoonnummer, mobiele telefoon, faxnummer, e-mailadres)
- dan iets lager rechts naam en postadres van bedrijf, organisatie of overheid, plus afdeling (vrijwel altijd Personeelszaken) en de naam van chef personeelszaken of medewerker zoals die in de advertentie zijn weergegeven
- de vacature vermelden, meestal een nummer, soms een functie
- plaats en datum
- aanhef, bij voorkeur Geachte heer/mevrouw
- openingszin in de trant van ‘Met verwijzing naar uw advertentie in dat en dat medium, waarin u kandidaten oproept voor de functie van …, reageer ik als volgt’
- kern van je verhaal, waarin je op sobere wijze kort en bondig uitlegt waarom je in de functie bent geïnteresseerd. Humor en overdrijven zijn volstrekt uit den boze. Het gaat immers in eerste instantie om een zakelijk contact. Belangrijk is dat je brief vrij is van taalfouten. Raadpleeg derhalve taalvirtuozen in je omgeving. Vertrouw in elk geval niet op de spellingchecker in je tekstverwerker
- afsluiting in de vorm van ‘Hoogachtend’ of, minder formeel, ‘Met vriendelijke groet’
- handtekening
- voor- en achternaam
- een postscriptum, waarin je zegt je curriculum vitae als bijlage bij de brief te voegen.
Curriculum vitae
Bij de brief hoort je curriculum vitae. In je cv – ook al vrij van taalfouten! – staat minimaal het volgende:
- je coördinaten: naam, adres, telefoonnummers, e-mail
- dan een chronologisch maar beknopt overzicht van je opleidingen en werkervaring, de door jou beoefende sporten en liefhebberijen
- tenslotte een uitgebreider overzicht van je verleden. Hierin is plaats voor de karaktereigenschappen die je wilt benadrukken, hierin ook vermeld je de bedrijven en banen waarin je het best tot je recht bent gekomen. Benadruk ook die werkervaring en opleidingen die passen bij de functie waarop je reflecteert. Heb je weinig werkervaring, vermeld wat je naast je studie hebt gedaan, bij voorbeeld in een studentenvereniging, vrijwilligerswerk of andere verenigingen
- je eindigt met het noemen van een of twee referenties, met naam, adres en telefoonnummers.
Je brief plus cv e-mailen? Bedrijven zijn, als het gaat om netwerkbeveiliging, in de meeste gevallen zo lek als een mandje. De kans dat jouw sollicitatiebrief plus vertrouwelijk curriculum vitae in verkeerde handen valt, is niet denkbeeldig. Solliciteren via Tante Pos kan evenveel risico’s opleveren, maar die kun je in elk geval verkleinen door je sollicitatiebrief te voorzien van het stempel Persoonlijk, of in handen van. Faxen is niet verstandig omdat je niet weet welke medewerkers bij het bedrijf toegang hebben tot het faxapparaat.
Heb je na twee weken nog geen bevestiging van ontvangst binnen, bel dan binnen de sollicitatietermijn even met het bedrijf om te checken of je brief binnen is.
Praten
Dan word je, hopelijk, uitgenodigd voor het sollicitatiegesprek. Een sollicitatiegesprek is geen kruisverhoor maar een echt gesprek. Elk gesprek is anders, maar voldoet toch aan een aantalbasisregels:
- wees op tijd
- het gesprek begint met een rondje voorstellen
- wees op de eerste plaats jezelf en vooral eerlijk
- let er op of de interviewers goed luisteren en je laten uitspreken
- dan legt je gesprekspartner uit wat het verloop is van de sollicitatieprocedure
- je opleiding en eventueel werkverleden komen aan de orde
- de redenen waarom bij dit bedrijf solliciteert, in deze branche wilt werken en waarom je deze baan graag wilt
- hoe ziet jouw toekomst er volgens jou uit
- spreek nooit negatief over vorige banen, school of leraren
- neem bewijzen – in kopievorm – van je opleiding mee
- Besef dat niet alleen jij bij een bedrijf solliciteert, maar ook omgekeerd. Laten ze lang wachten? Weet de receptioniste niet dat je een afspraak hebt? Spreek je in een rustige omgeving? Heeft het bedrijf vooraf nog extra gegevens opgestuurd? Hoe is de sfeer?
Het kan best voorkomen dat het eerste sollicitatiegesprek niet leidt tot je lang verwachte eerste baan: je bent een heel goeie tweede geworden. Ga niet bij de pakken neerzitten. Maak voor jezelf een lijstje met minpunten voor jezelf. Probeer er vervolgens bij het bedrijf achter te komen waarom je niet geschikt bent gebleken. De verschillen leveren soms verrassende inzichten op en een handvat om jezelf te verbeteren.
Oriënteer je voor je afstuderen
- breng de ICT-trends in kaart. Goede ICT-vakbladen brengen die in beeld
- verdiep je al tijdens je laatste studiejaar in de arbeidsmarkt. Speur het web af en landelijke dagbladen en vakbladen zoals Computable naar de baan van je keuze. Een maand speuren levert je al gauw een beeld op van de mensen die worden gevraagd en de eisen die bedrijven stellen
- breng die eisen in kaart. Vergelijk die met je eigen opleiding en ervaring. Het geeft je een voorsprong nu al in te spelen op
- verlies niet uit het oog dat aan je waarnemingen een houdbaarheidsdatum is verbonden: de ICT-wereld is supersnel
- spreek met je studiecoördinator, -adviseur of loopbaanadviseur over je carrièrewensen.
Werven en selecteren van medewerkers door bedrijven, organisaties en overheden is niet aan (wettelijke) regels onderworpen, maar de Nederlandse Vereniging voor Personeelsbeleid (NVP) heeft daarvoor wel een code vastgesteld, de zogeheten NVP-Sollicitatiecode. De regels bestrijken het complete vacaturetraject, van ontstaan tot vervulling van vacatures. Het document geeft je inzicht in de manier waarop bedrijven, organisaties en overheden mensen willen aantrekken.
