De it-industrie (en de andere industrieën waarschijnlijk ook) blijft roepen dat er een tekort aan vaardigheden bestaat of spoedig zal zijn. In feite is er niet zozeer sprake van een tekort aan vaardigheden als wel een tekort aan vaardige mensen. In het algemeen zijn er niet voldoende opgeleide mensen om de behoeften van organisaties te lenigen.
Deze situatie is onvermijdelijk en zal de komende tijd voortduren, omdat men altijd met nieuwe technologieën of systemen te maken zal krijgen. Het tekort aan vaardigheden zou slechts ophouden te bestaan indien er geen ontwikkelingen meer plaatsvinden, een onwaarschijnlijk scenario.
De conclusie luidt dan ook dat we met dit probleem zullen moeten leren leven. Om het aan te pakken zijn managementvaardigheden vereist, en ook daaraan zou een tekort kunnen blijken!
Er is echter geen sprake van een nieuwe situatie. Bovendien hebben de meeste it-afdelingen die grotendeels overleefd – hoewel niet zonder moeite.
Afgaande op het verleden is de enige weg voorwaarts: investeren in softwaretools die het beheer vereenvoudigen. Men vindt dat vaak kostbaar, maar dat is het niet vergeleken bij de problemen die voortkomen uit slecht draaiende it-systemen. Dat gold voor het verleden, en voor het heden met de impact van e-handel. Vroeger werden slecht draaiende it-diensten binnenshuis bekritiseerd; nu is de hele wereld getuige van slecht draaiende internetsystemen. Het is een teken aan de wand dat zoveel websites zo slecht zijn ontworpen. Blijkbaar is er een tekort aan mensen om de ontwerpen te controleren en te verbeteren. Het ontwerpen van makkelijk te gebruiken mens-machine interfaces is nooit een sterk punt geweest in de it-wereld, en we zijn niet erg opgeschoten. Er is onvoldoende gebruik gemaakt van de beschikbaarheid van krachtige grafische interfaces, in het bijzonder Windows en het Web. We schijnen nog steeds technici en grafisch ontwerpers te verafgoden, terwijl er juist ergonomisch ontwerpers nodig zijn. Onverklaarbaar is het dat Microsoft en de andere pc-softwareleveranciers zich zoveel menskracht kunnen veroorloven, en kunnen doorgaan met het produceren van gebruiksvijandige programma’s. Het betekent dat het gebrek aan vaardigheden voortduurt. Maar erger is dat we schuldig zijn aan het verkeerd inzetten van het beschikbare potentieel.
De meeste bedrijven hebben inmiddels geïnvesteerd in veel beheersoftware om hun systemen draaiend te houden. Die vergen vaardigheden op zich, maar minimaliseren de complexiteit van de zwaktechnische details, en hebben in het algemeen eenvoudig bruikbare interfaces. Het enige nadeel van een investering in beheertools is het feit dat ze onvermijdelijk verouderen. De meeste door derden geleverde tools zijn ontwikkeld om de gebreken te verhullen in essentiële softwareproducten als besturingssystemen en databases. Maar in de loop van de tijd maakt de voornaamste leverancier de beheertools tegelijk met het product beter, zodat men weer met een verandering te maken krijgt en een daarmee gepaard gaande leercurve. In de praktijk wordt de situatie extra complex, omdat de meeste tools van derden meer dan één kernproduct ondersteunen. Dat schept het dilemma: wat te vervangen en wanneer?
Internet creëert nog een andere vraag naar vaardigheden: het vermogen om meerdere talen te beheersen. Voor veel bedrijven schuilt de aantrekkingskracht van internet in het openen van wereldmarkten, wat betekent dat de webpagina’s in verschillende talen opgemaakt moeten worden. Er spelen ook enkele hieraan gerelateerde zaken op het gebied van gegevensverwerking, zoals verschillende munteenheden, overwegingen met betrekking tot belasting en prijsstelling, maar dat behoort tot het normale repertoire van een it-afdeling. Meertaligheid is als vaardigheid echter zelden aanwezig. Het gaat hierbij om meer dan rechttoe-rechtaan vertalen: idealiter is er sprake van een totaal nieuw ontwerp dat de plaatselijke cultuur weerspiegelt.
De meeste grote organisaties moeten personeel aannemen en misschien doen ze er goed aan het huidige personeel opnieuw te trainen. Maar voor de kleine en middelgrote bedrijven is meer nodig. Ik ben bang dat de meeste bedrijven improviseren, omdat ze niet willen opdraaien voor de kosten van het verwerven van nieuwe vaardigheden, zelfs voor het huidige personeel. Natuurlijk zijn er enorme kansen voor consultancy-bedrijven, maar het midden- en kleinbedrijf zal de torenhoge prijzen van tegenwoordig niet willen betalen. Misschien is een web-gebaseerde dienst de oplossing, maar het is in ieder geval de moeite waard om aansluiting te zoeken bij de relevante gebruikersgroepen!
Martin Healey, pionier ontwikkeling van op Intel gebaseerde computers en c/s-architectuur. Directeur van een aantal it-bedrijven en professor aan de Universiteit van Wales.
