Microsofts aanstaande Windows-versie is onderhevig aan toenemende druk. Het Amerikaanse ministerie van Justitie wil dat besturingssysteem, Windows XP, betrekken in de lopende antitrust-zaak en eventuele sancties. Die zaak draait om Windows 95 en 98. Daarnaast roerde vorige week een commissie van de Amerikaanse senaat zich vanwege Windows XP, dat veel geïntegreerde applicaties en functionaliteit bevat.
Die integratie is juist de aanleiding voor de rechtszaak die Justitie en achttien – tussentijds zelfs twintig – staten hebben aangespannen tegen de softwareleverancier. Deze productkoppeling komt volgens de aanklagers neer op het misbruiken van een monopoliepositie – op de pc-desktopmarkt – om voorsprong te krijgen op andere markten – webbrowsers en later ook online-multimedia en directe communicatie (messaging).
Senator Charles Schumer, afgevaardigde voor de staat New York en lid van de senaatscommissie voor gerechtelijke zaken, riep begin vorige week op een onderzoek in te stellen naar de zakenpraktijken van het softwarebedrijf. De democraat richt dit verzoek aan de federale aanklagers en hun staatscollega’s in de antitrustzaak tegen Microsoft, én aan senator Patrick Leahy die voorzitter is van de gerechtelijke senaatscommissie.
Schumer eist ook, zowel publiekelijk als in een brief aan Microsoft-president Steve Ballmer, dat Windows XP gebruik van andere Microsoft-producten niet mag afdwingen of bevoordelen. "Gebruikers moeten de keuze krijgen welke mediaspeler, berichtendienst (messaging – red.) en andere applicaties zij willen."
Blokkering lancering
De senator is van zins de lancering van Windows XP, gepland voor 25 oktober, te laten blokkeren in afwachting van het door hem noodzakelijk geachte onderzoek. De Senaat zal in september hoorzittingen hierover houden. Schumers kiesdistrict is overigens de thuisbasis van Microsoft-concurrenten als AOL Time Warner, Eastman Kodak en IBM, die voor veel werkgelegenheid zorgen in de regio.
"Wij respecteren de mening van senator Schumer en de overige leden van de gerechtelijke senaatscommissie, maar wij menen dat de klachten van AOL en Kodak niet een senaatsverhoor rechtvaardigen", reageert Microsoft-woordvoerder Vivek Varma. In tegenstelling tot AOL’s zelfzuchtige lobbyisme, is Windows XP ontworpen om gebruikerskeuze en partnermogelijkheden te bevorderen."
De belaagde softwaremonopolist ontkent de aantijgingen van Schumer met dezelfde verdediging die het al voert sinds het begin van de rechtszaak in 1998. Die luidt dat gebruikers altijd al de mogelijkheid hebben gehad producten van andere leveranciers te gebruiken, maar dat Microsoft simpelweg basisfunctionaliteit meelevert en dat dit consumenten bevoordeelt. De Amerikaanse wetgeving vereist namelijk aantoonbare benadeling van consumenten in antitrustzaken.
De toenemende druk komt echter van verschillende kanten. Zo heeft softwareproducent Intertrust, leverancier van beveiligingsprogrammatuur, een reeds lopende aanklacht tegen Microsoft aangepast om de lancering van Windows XP te blokkeren. Het Californische Intertrust stelt dat zeker vier van zijn patenten worden geschonden door de omstreden beveiligingstechnologie Windows Product Activiation (WPA) in het nieuwe besturingssysteem.
Steekspel
Eenzelfde juridische steekspel speelde rond de lancering van voorloper Windows 98, waar de tweede (SE) en derde editie (ME) weer van zijn afgeleid. Dertien Amerikaanse staten wilden in mei 1998 de door hun aangespannen antitrustzaak, die later is samengevoegd met die van het ministerie van Justitie, uitbreiden om ook Windows 98 te omvatten. Hierbij streefden de aanklagers naar een blokkering van de lancering van de product.
In reactie op deze actie stuurden zesentwintig pc-fabrikanten een officieel verzoek naar Justitie om de lancering van Windows 98 juist niet te belemmeren. Hieronder bevonden zich Intel, Dell, Compaq, Hewlett-Packard en Micron Electronics. Van de grote pc-fabrikanten ontbraken IBM en Gateway die later kritische getuigenissen hebben afgelegd over Microsofts hardhandige licentiepraktijken.
PC-verkoop
De bedrijven die de brief ten gunste van Windows 98 stuurden, hadden hoge verwachtingen van het nieuwe besturingssysteem in verband met een stijging van de verkoop van hun machines. Dit speelt ook met betrekking tot Windows XP. De verwachtingen zijn nu nog hoger en zelfs nijpend.
Pc-hardware heeft de laatste tijd namelijk een forse voorsprong genomen op software wat betreft het geboden en benodigde prestatieniveau. Dit is mede veroorzaakt door de opgelaaide concurrentie tussen processorproducenten Intel en AMD. Deze discrepantie tussen hardware- en software-eisen vermindert de behoefte aan nieuwe, krachtiger systemen.
Daarnaast speelt ook de huidige algemene economische dip een rol. De wereldwijde verkoop van pc’s is afgelopen kwartaal voor het eerst in vijftien jaar gedaald, en wel met 1,9 procent naar een totaal van 30,4 miljoen computers. In de pc-markt leeft de hoop dat Microsofts nieuwe besturingssysteem het tij kan keren.
Eindspurt
Ondertussen werkt de leverancier hard aan de laatste loodjes. Microsoft heeft de levering aan computerleveranciers al vervroegd. De nieuwe Windows-versie wordt tussen 15 en 20 augustus in plaats van op 29 augustus – dus ruim vóór de officiële onthulling – geleverd aan pc-producenten zodat die gereed staan met hun systemen bij de lancering.
Berichten doen de ronde dat het softwarebedrijf een voorsprong wil nemen met de levering aan computerfabrikanten. Realisatie hiervan versterkt namelijk het argument van onherstelbare financiële schade aan de pc-industrie door uitstel van Windows XP.
AOL schiet onder Microsofts duiven
Online-dienst en mediaconcern AOL Time Warner lonkt naar pc-fabrikanten om zijn software meegeleverd te krijgen met hun nieuwe Windows XP-systemen. Dit nadat onderhandelingen hierover met Microsoft vorige maand vastliepen. AOL belooft computerproducenten een bedrag van 35 dollar per gebruiker die abonnee wordt via hun machines. Compaq heeft al toegehapt. Microsoft laakt deze actie van AOL: "Dit is nog nooit eerder vertoond; dat een bedrijf zich zo anti-consument gedraagt", stelt woordvoerder Vivek Varma. "AOL betaalt computerfabrikanten om consumentenkeuze te elimineren, om mensen te dwingen voor de duurste online-dienst in de industrie te kiezen." Microsoft heeft zelf echter ook geen schone handen wat dit soort praktijken betreft, zo bleek uit getuigenissen van pc-fabrikanten in de langlopende antitrustzaak tegen de Windows-leverancier.
