Het Amsterdamse internet-zakendoen bedrijf Explainer DC begint een kantoor in Ghana. Voorlopig kost de vestiging 25 duizend gulden per maand, terwijl er in dit Afrikaanse land nauwelijks een cent te verdienen valt. De twee directeuren van het internetbedrijf zeggen het uit idealisme te doen. "We willen het land meetrekken in de vaart der volkeren."
In de hoofdstad Accra beginnen vier Ghanezen onder aanvoering van een Nederlandse manager aan het ontwerpen van websites voor lokale bedrijven, zoals de Ghanese vestiging van KLM. Eind volgend jaar moet de hoeveelheid werk voldoende zijn voor twintig medewerkers. De medewerkers verdienen honderd tot driehonderd dollar per maand, wat vergelijkbaar is met andere lokale salarissen. "We betalen ze in Amerikaanse dollars, niet in Ghanese cedi’s. De inflatie komt voor onze rekening."
Het kantoor krijgt van de directeuren Stef Heutink (33) en Ronnie Overgoor (35) anderhalf jaar de tijd om zich te bewijzen. Is het dan nog niet winstgevend, dan gaat er een streep door. Heutink: "Het mislukt niet. Anders waren we er niet aan begonnen."
Volgens Heutink is er in Ghana veel behoefte aan diensten op internet. De aandacht daarvoor in het land vindt hij te vergelijken met de aandacht die Nederland eraan schonk in 1995. Alleen: "Nederlandse bedrijven zagen toen overal bedreigingen in. Het eind van kranten, het eind van muziekwinkels. Ghanezen zijn veel positiever."
Verwend
De twee directeuren vallen elkaar voortdurend in de rede. Heutink relativeert veelvuldig zijn passievolle collega. Overgoor: "De reden dat we zo goed samen directeur zijn, is dat geen van ons uit is op macht of geld." Heutink onderbreekt: "Laat geld daar nog even buiten." Overgoor: "Maar ik ben wel belangrijker." Heutink: "Dat is zo, maar ik ben de baas."
Overgoor kondigde al jaren geleden aan dat hij wat in het West-Afrikaanse land beginnen zou. Zijn inspiratiebron was een oom die er in de jaren zestig als missionaris werkte. Collega-directeur Heutink herinnert zich als de concrete aanzet voor het kantoor een congres over e-commercie, nu een jaar geleden. "Daar presenteerde iemand een grote wereldkaart. Afrika kwam er niet op voor. Toen dacht ik, dit klopt niet."
De vestiging in Accra is voor Overgoor een uitdaging die de spanning van opdrachten in Nederland overstijgt. "Er is hier toch niets meer wat ons motiveert. Wij zijn verwend, automatiseerders zijn verwend en de internetsector is op een verschrikkelijke manier helemaal verwend."
Overgoor: "Even serieus, wij hebben een groot probleem. We zijn directeur en ons bedrijf moet goed draaien. Het gaat ons uiteraard om winst, maar niet om geld. We hebben als directeur allebei een beloning van 2,5 ton en we rijden beiden in een dikke Volvo V70. We hebben een huis, we hebben drie kinderen en we gaan twee keer per jaar op vakantie. Kortom: wij zijn er al."
"Het gaat ons er niet om vijftien miljoen dollar op de bankrekening te hebben. Daarvoor moeten we de hele dag achter nieuwe klanten aan en aldoor verschrikkelijk hard werken. Dat willen we niet."
Heutink: "Tien jaar geleden wist Ronnie al dat we iets met Ghana gingen doen. Dat vertelde hij toen al aan iedere accountmanager of andere bobo die hij tegenkwam. En wat betreft de drijfveer ervoor: werk moet leuk zijn en je moet bij het uitvoeren ervan veel lol hebben."
Woekerwinsten
Overgoor: "Het gaat niet om woekerwinsten. Wel willen we een leidende rol spelen op het terrein van elektronisch zakendoen. Onze zwakke kant is dat we een brutale mond opzetten over alles in de ict. Maar automatisering is toch allemaal gebakken lucht? Waarom moet een SAP-project tien miljoen gulden kosten? Ict’ers hebben hun eigen vak zo ingewikkeld gemaakt met maar één doel: klanten zo veel mogelijk geld uit de zak kloppen."
Overgoor: "Ik word er schijtziek van onze redenen voor Accra aan collega’s uit te leggen. Natuurlijk wil ik winst draaien, maar belangrijker vind ik goed contact met een leuke klant of een plezierige opdracht."
Idealisme blijkt toch niet het enige motief. "We zijn een hip internetbedrijf. Met Ghana onderscheiden we ons van de concurrenten. Onze medewerkers staan in de rij om er ook een maand naar toe te gaan."
Met Ghana willen de twee de medewerkers van het bedrijf enthousiast houden. Niet dat die extra motivatie nodig hebben, vindt Overgoor: "Wij bieden ze de mooiste projecten. De moederdagsite van de Hema, daar kunnen onze programmeurs hun ouders trots op wijzen. Zo’n project geniet bij een programmeur de voorkeur boven het werken ergens in een kelder aan een of ander backoffice systeem van een grote bank."
In Ghana zijn de twee in ieder geval zeer welkom. "We zijn een van de weinige bedrijven die zich iets gelegen laat liggen aan het land. We investeren, en we hoeven daar niet meteen zakken geld mee te verdienen. Wat is nou beter voor een Ghanees? Zich in de wielkast van een Boeing verstoppen en naar Europa vliegen of driehonderd dollar per maand te verdienen in een bedrijf in eigen land? Zo bevorderen we toch dat die mensen hun eigen leven in de hand krijgen. De wereld wordt daar een stukje mooier van. Als we er daarnaast geld mee kunnen verdienen, dan zijn we goed bezig."
