Opnieuw staat een grote ict-afdeling te koop. Na KPN Datacenter kunnen automatiseerders nu inzetten op de Defensie Telematica Organisatie (DTO). Het ministerie van Defensie wil af van deze groep, nadat de gewenste omwenteling naar een klantgerichte organisatie is mislukt. Een paar jaar geleden was verkoop nog uit den boze. Het personeel vraagt zich zo langzamerhand af waar het aan toe is.
DTO is het in 1997 opgerichte facilitaire ict-agentschap voor de exploitatie en het beheer van automatiserings- en telecommunicatie-activiteiten binnen Defensie. Het realiseerde vorig jaar een omzet van ruim vijfhonderd miljoen gulden. Er werken 1800 medewerkers, waarvan 150 militairen. Het ministerie denkt door de verkoop van DTO een kwalitatief betere ondersteuning te krijgen en de ict-kosten te kunnen drukken.
De vakbonden zijn niet verrast over het besluit tot vervreemding, maar wel over het moment waarop. "Niet zo lang geleden beweerde de defensietop nog dat het agentschap de ultieme situatie voor DTO zou zijn", zegt Wim van den Burg, bestuurder bij de Algemene Federatie van Militair Personeel (Afmp). "Er zijn bijvoorbeeld militairen van de landmacht, die daar telematicafuncties bekleden, overgestapt naar DTO in de overtuiging dat verkoop niet aan de orde zou zijn. Die voelen zich nu misleid."
Volgens ministerieel woordvoerder Sierk Nawijn heeft dit te maken met een koerswijziging. In de Defensienota 2000, waarin de beleidslijnen voor de komende tien jaar zijn uiteengezet, staat onder meer dat de doelmatigheid van ondersteunende diensten, zoals DTO, vergroot moet worden. Uit later onderzoek bij DTO bleek dat deze dienst beter af is met uitbesteding. Nadat het Politiek Beraad, het hoogste besluitvormingsorgaan van het ministerie, op 21 mei jongstleden hierover een principebesluit heeft genomen, zal een werkgroep een plan van aanpak opstellen, aldus Nawijn.
Gezagsgetrouw
Uit die interne nota van 21 mei blijkt dat het Politiek Beraad verwacht dat de verkoop in het eerste kwartaal van 2002 kan worden afgerond. Wel moeten het ministerie van Financiën, de Algemene Rekenkamer en de Tweede Kamer nog instemmen met het voornemen. Niet alles van DTO staat overigens in de etalage: het glasvezelnetwerk Nafin zal niet worden verkocht. Defensie twijfelt nog over de uitbesteding van het netwerkbeheer van Nafin. Verder zullen militaire toepassingen, zoals wapen- en commandosystemen, en het functioneel beheer ook niet de deur uitgedaan worden.
Afmp-bestuurder Van den Burg meldt dat onder de medewerkers van DTO veel vragen leven over de verkoopplannen. "Veel medewerkers hebben er bewust voor gekozen om bij Defensie te werken. Zij willen dan ook snel helderheid over de uitbestedingsplannen. DTO’ers zijn honkvast en gezagstrouw, maar het verkoopproces moet niet te lang duren." Van den Burg en zijn collega’s gaan zich buigen over een op te stellen sociaal statuut, voor onder meer arbeidsvoorwaarden en terugkeergaranties. Speciale aandacht is er voor de 150 militairen die niet bij een burgerbedrijf in dienst mogen zijn. Voor hen zal waarschijnlijk een tijdelijke detacheringregeling in het leven worden geroepen.
Kanshebbers
Defensie wil DTO omzetten in een BV, om vervolgens de aandelen te verkopen aan een automatiseringsbedrijf. Voor het vinden van een goede ict-partner is het verplicht een Europees aanbestedingstraject op te zetten. Defensie werkt samen met alle grote namen uit de ict-industrie. CMG beheert bijvoorbeeld het salarissysteem. Bovendien huren krijgsmachtonderdelen op grote schaal ict’ers in. Zegsman Nawijn kan niets melden over eventuele potentiële kopers. Een zeer betrouwbare bron meldt echter dat er een shortlist bestaat van vijf grootste kanshebbers en een longlist van vijftien namen. Automatiseerder Pink Roccade kan tot de grootste kanshebbers worden gerekend: bij het voormalige rijkscomputercentrum werkt Hans Nieuwenhuis. Deze oud-directeur van DTO werd daar vorig jaar directeur Strategie en Techniek. Extra saillant is dat zijn tijdelijke opvolger Bert Halm, die inmiddels in de top van het ministerie is beland en het plan van aanpak voor de verkoop van DTO gaat opstellen, bij Pink Roccade heeft gewerkt. Andere kanshebbers zijn bijvoorbeeld EDS en CSC: beide dienstverleners zijn betrokken bij grote ict-opdrachten binnen het Amerikaanse leger.
Traag tempo
Tot een paar jaar geleden kende elk krijgsmachtonderdeel eigen telecom- en automatiseringsactiviteiten. Om het ict-gedeelte efficiënter in te richten en de kosten te drukken, besloot Defensie om op 1 september 1997 de Defensie Telematica Organisatie (DTO) op te richten: een bundeling van het Duyverman Computercentrum in Maasland en (delen van) de dienstencentra automatisering van de land- en luchtmacht, het Centrum Advisering Bedrijfsvoering en Informatietechnologie Services (Cabis), het Nationaal Commando Telematicabedrijf (Natel) van de landmacht, de netwerkbeheerorganisatie van de marine en het beheercentrum van het Netherlands Armed Forces Integrated Network (Nafin).
DTO is als een zogeheten agentschap opgezet en moet zijn eigen broek ophouden. De integratie verloopt echter geenszins vlekkeloos. Zo duurt de overheveling van diverse ict-beheertaken veel langer dan verwacht. Het trage tempo waarin de verzakelijk plaatsvindt is ook de doorslaggevende reden geweest voor directeur Nieuwenhuis om te vertrekken. Een ander knelpunt vormde de inmiddels aangepaste situatie dat er vertegenwoordigers van de krijgsmachtonderdelen in de bestuursraad van DTO zaten, terwijl ze gelijktijdig afnemer waren. "Daarmee dwing je geen goede klant/leverancier-relatie af", stelt Afmp-bestuurder Van den Burg. "Het kwam namelijk voor dat rekeningen die als te hoog werden beschouwd niet betaald werden, omdat het toch ‘vestzak-broekzak’ zou zijn." Verder storen de Defensie-onderdelen zich aan de grootschalige gedwongen winkelnering, waarbij dure, niet-marktconforme prijzen worden gehanteerd. Wat dat betreft past het beeld van DTO uitstekend bij dat van interne ict-afdelingen in het algemeen: veel technische expertise, maar niet gewend aan een concurrerende omgeving.
