De eerste aanloopproblemen van Umts zijn aan het licht gekomen. Zowel NTT Docomo als British Telecom hebben aangekondigd de lancering van de derde generatie mobiele communicatie (3g) uit te stellen. Hiermee wordt duidelijk dat de telecombedrijven veel geld hebben geïnvesteerd in een technologie die nog niet bruikbaar is, terwijl juist die forse bedragen de buffer voor het opvangen van dergelijke tegenslagen beperken.
De technische onvolkomenheden van Umts die nu aan het licht komen geven de financiële problemen van telecom-aanbieders extra gewicht. Hoewel het niet ongewoon is dat een nieuwe technologie te kampen heeft met kinderziektes, komt het in dit geval buitengewoon slecht uit. De licentiehouders staan onder zware druk om zo snel mogelijk met werkbare en rendabele 3g-toepassingen te komen.
Die druk komt deels voort uit de voorwaarden die verbonden zijn aan de hoge prijs die de mobiele telecomaanbieders aan de regeringen van verschillende Europese landen hebben moeten betalen. Met het bod op de Umts-frequentieblokken hebben zij zich verplicht hun verworven licenties zo snel mogelijk te exploiteren. Volgens de Europese telecomwetgeving zijn de aanbieders verplicht om in de landen waar zij een licentie hebben al in 2002 een landelijk dekkend netwerk in de lucht te hebben.
Molensteen
Naast de wettelijke verplichtingen hangen ook de financiële lasten als een molensteen om de nek van de aanbieders. Hun schulden bedragen tientallen miljarden euro’s per aanbieder. In heel Europa heeft de telecomsector als gevolg van de Umts-veilingen een schuld van zeshonderd miljard euro, een bedrag dat ondertussen ook de financiële wereld zenuwachtig maakt. Uitstel van de exploitatie betekent uitstel van de omzet, terwijl de rentelasten de schuld alleen maar hoger maken. Hiermee komt het scenario dichterbij dat telecomaanbieders hun schuldenlast gaan verminderen door de prijs voor niet Umts-gerelateerde diensten te verhogen.
Daarnaast proberen de geplaagde aanbieders ook op andere manieren hun schuldenlast te verminderen. KPN Telecom bijvoorbeeld is begonnen met de uitverkoop van dochters en deelnemingen die niet meer tot de kerntaken behoren. Zo staan het datacenter en de Primafoon-winkels in de etalage. Ook heeft KPN de opmerkelijke stap genomen een deel van het mobiele netwerk van de Duitse dochter E-Plus te gaan verhuren aan andere aanbieders.
Ook British Telecom moet snel geld binnenhalen. De Britse aanbieder heeft door de dure veiling in het Verenigd Koninkrijk een schuldenlast van vijftig miljard euro, tweeënhalf keer zoveel als KPN. De problemen met de Umts komen dus op een erg ongunstig tijdstip. BT wil een miljard euro gaan besparen op operationele kosten, en zou overwegen om dochter Syntegra te verkopen. Het heeft al activiteiten in Japan, Spanje en Maleisië afgestoten, en 9,5 miljard euro binnengehaald met een aandelenemissie.
Bereik
De technische problemen die British Telecom ondervindt hebben te maken met de overgang van de mobiele gebruiker tussen de cellen die gevormd worden door het bereik van de zendmasten. Het signaal wordt bij een verplaatsing niet overgenomen door een andere cel, waardoor de verbinding wegvalt. Volgens BT komt dit doordat NEC, leverancier van de toestellen, de software niet goed heeft aangepast. Dit levert een vertraging op van minimaal drie maanden, wat betekent dat de eerste proef van BT niet vóór september van start gaat.
Daarnaast staat het belangrijkste technologische voordeel van Umts onder druk. British Telecom zal de eerste Umts-diensten introduceren zonder pakketgeschakeld dataverkeer, wat betekent dat de gebruiker niet altijd verbinding heeft met het netwerk. Net als bij WAP zal de gebruiker eerst moeten inbellen.
Ook de Japanse telecomgigant NTT Docomo kampt met technische problemen. Omdat het Umts-netwerk nog niet stabiel is, heeft NTT de introductie vier maanden uitgesteld. Bovendien is de aanvankelijk geplande grote introductie met 150 duizend gebruikers is teruggebracht tot een test met vierduizend mensen. Overigens is NTT Docomo een van de weinige 3g-aanbieders die niet gebukt gaat onder een zware schuldenlast.
Europese regeringen hebben zich ondertussen het lot van de telecombedrijven aangetrokken. In het Europese Parlement wordt de roep om financiële steun luider. In Nederland heeft het kabinet ondertussen aangekondigd in actie te komen om het aanbieders eenvoudiger te maken antennes te plaatsen. De licentiehouders hadden geklaagd dat plaatselijke overheden en lokale wetgeving de aanleg van een Umts-netwerk in de weg stonden, terwijl de overheid zelf de eis stelt dat dit netwerk er snel komt.
