Een bevriende journalist wees me erop dat Craig Mundie van Microsoft in een speech in New York de aanval zou openen op Open Source Software (oss) – en dan met name het open licentiesysteem GNU General Public License (GPL). Die toespraak is wellicht bedoeld om de beleidslijnen van Microsoft ten aanzien van ‘open source’ uit te zetten, en tegelijkertijd de richting van het debat zodanig om te buigen dat Microsoft het gesprek naar zijn hand kan zetten.
| Met enige regelmaat hebben Microsoft en ‘open source’-ontwikkelaars het met elkaar aan de stok over de zakelijke grondslag van softwareontwikkeling en -distributie. In die zin bevat het verhaal ‘Eerlijk zullen we alles delen‘ van Craig Mundie, senior vice president van Microsoft, in Computable weinig nieuws. ‘Shared source’, Mundie’s alternatief voor ‘open source’, deelt de broncode met klanten en partners, maar verder gaat Microsoft niet. Niets nieuws onder de zon, maar de getergde reacties uit de ‘open source’ wereld zijn er niet minder om. Een kleine bloemlezing: Eric S. Raymond: "Het is bedrog, oplichterij, zwendel … Microsoft probeert gewoon mensen gratis voor zich te laten werken!"; Alan Cox: "In de visie van Microsoft draait ‘shared source’ nog steeds om het controleren en bezitten van code."; en Linus Torvalds: "Het gaat niet om zoiets kleinzieligs als intellectuele eigendomsrechten.". Lees ook het antwoord van Craig Mundie, GPL devalueert waarde van ideeën, op deze reacties. Al deze artikelen zijn vertaald door Peter Wesselink. Natuurlijk bleven de reacties van lezers niet uit: ‘Free software’ prima te combineren met andere business-modellen; ‘Open source’ en het communistisch gedachtegoed; ‘Kruis OSS met MS’, Kapitalistische jacht op Linux is open, Linux is ‘free’ software, Het nobele doel van ‘open source’, ‘De strijd gaat om geld versus vrijheid’, ‘Opkomst Open Source symptoom van volwassenheid’, ‘De beweging’ en de beroepseer, Bron van verwarring, Een miskend softwarebakker en Kritiek deert ‘open source’-criticaster niet. |
Journalisten, marktanalisten en de rest van de wereld: let goed op. U krijgt ongetwijfeld weer een fascinerend spel balletje-balletje voorgetoverd. Laat u niet afleiden, houdt uw ogen strak op het balletje! Zoals de oplettende heren van The Economist in het artikel ‘A Kinder, Gentler Gorilla?‘ al eerder opmerkten, is de verborgen agenda van Microsoft uitsluitend gericht op instandhouding van het bestaande monopolie, ongeacht welke prijs de softwareontwikkelaars en de samenleving daarvoor betalen.
Ik kan dus met redelijk grote zekerheid voorspellen wat Mundie gaat zeggen – zij het misschien niet als expliciet aanvechtbare stellingen. Ik durf me echter wel te wagen aan een beschrijving van de sfeer van suggesties en verdachtmakingen als onderdeel van een gerichte en nauwgezet geplande campagne. Op een regelrechte leugen zul je hem niet kunnen betrappen, maar des te meer op misleidende informatie.
Wegmoffelen
Om te beginnen zal Mundie proberen het onderscheid weg te moffelen tussen ‘open source software’, GPL, grootschalige schending van auteursrechten zoals Napster die praktiseert, en regelrechte softwarepiraterij. Dat zijn echter vier totaal verschillende verschijnselen: veel open source software wordt niet gedistribueerd onder GPL, het merendeel van de oss-ontwikkelaars eerbiedigt de intellectuele eigendomsrechten, inclusief copyright en auteursrechten, en de open-sourcebeweging in haar totaliteit heeft zich in het verleden altijd duidelijk uitgesproken tegen softwarepiraterij. We geven alleen ons eigen werk weg, niet dat van anderen.
Niettemin zal Mundie al deze verschijnselen onder één noemer brengen en in bedekte termen suggereren dat Linux de speerpunt vormt van een wereldwijde samenzwering om miljarden en miljarden dollars aan intellectuele eigendomswaarde te vernietigen. Hij zal ons er niet openlijk van beschuldigen communisten te zijn – dat proefballonnetje klapte een paar weken geleden al uit elkaar toen Jim Allchin vierkant werd weggelachen na zijn bewering dat de open-sourcebeweging zich schuldig maakte aan ‘on-Amerikaans’ gedrag. Maar hij zal wel die suggestie wekken, in de hoop dat er iets van blijft hangen.
Hij zal proberen te verhullen dat de ‘waarden’ die hij wil beschermen vooral in het bezit van Microsoft zijn – en dan heb ik het niet alleen over die 26 miljard dollar op de bank, maar ook over het veel belangrijkere marktaandeel van ruim negentig procent in de pc-sector en het feit dat ‘de reus uit Redmond’ zijn klanten volledig controleert en in een houdgreep gevangen houdt.
Het is vooral die gedwongen nering van de consument die wordt bedreigd door open source software. Met oss krijgen de gebruikers echte keuzemogelijkheden; ze zitten niet meer opgesloten in een eindeloze tredmolen van steeds duurdere upgrades, ze kunnen de software waar ze van afhankelijk zijn ook bezitten en naar eigen wens aanpassen, ze kunnen hun systemen bovendien echt beveiligen omdat ze weten wat er binnenin gebeurt.
Die vrije keuze vormt de eigenlijke bedreiging van het businessmodel van Microsoft en is er ook de oorzaak van dat ze in de servermarkt worden weggevaagd door Linux (per maand worden er meer Linux-systemen ingezet als webserver, dan er Windows 2000-systemen ter wereld zijn). Microsoft trekt dus niet alleen ten strijde tegen afzonderlijke open-sourceprojecten als Linux en Apache, maar tegen de hele filosofie achter open source software.
Eén manier om oss aan te pakken is door de mensen angst aan te jagen – bijvoorbeeld door potentiële zakelijke klanten wijs te maken dat ze, zodra ze open source software op hun systemen hebben geïnstalleerd, onder GPL kunnen worden gedwongen al hun programma’s en bedrijfsgeheimen openbaar te maken. Craig Mundie zal z’n uiterste best doen u die angst aan te praten. Het is niet waar, maar een bedrijf dat er niet voor terugschrikt op videoband vastgelegd bewijsmateriaal te manipuleren in een federaal antitrustproces, gaat zeker niet opzij voor een leugentje meer of minder.
Angst zaaien
Een andere manier om de open-sourcebeweging te verslaan is door het principe gewoon over te nemen. Wanneer Mundie eenmaal angst en wantrouwen jegens oss heeft gezaaid, zal hij de nieuwe, zogenaamde ‘openheid’ van Microsoft aanprijzen. Hij zal ongetwijfeld breed uitpakken over het streven van Microsoft om broncode uit te wisselen met grootgebruikers en hogere onderwijsinstellingen. Hij zal wijzen op ‘open’ diensten als Soap (Simple Object Access Protocol) die deel uitmaken van Microsofts.Net-plannen (waarover straks meer).
Mundie zal proberen te verhullen dat die ‘uitwisseling’ volledig uit eenrichtingsverkeer zal bestaan. Wat ze u voor zullen schotelen zal van het type ‘broncode achter glas’ zijn – je mag er alleen maar naar kijken, maar aankomen niet: de code kan niet worden gewijzigd of hergebruikt in andere programma’s. Ze zijn er alleen maar op uit te profiteren van het feit dat duizenden mensen van buiten het bedrijf de broncode checken, zonder dat die mensen de zo opgedane kennis in andere projecten mogen toepassen.
De open-sourcegemeenschap kijkt daar echter dwars doorheen – het is gewoon bedrog, oplichterij, zwendel. Microsoft probeert mensen gratis voor zich te laten werken, zonder deze ‘externe medewerkers’ ook maar enig aandeel in of recht op de vruchten van hun arbeid te geven. In een echte open-source-omgeving zijn alle partijen gelijk. Wanneer ik iemand mijn software verstrek onder een open-sourcelicentie, heeft die vervolgens precies dezelfde rechten als ik. Dat is wat ik hem geef in ruil voor zijn hulp bij het testen en verbeteren van de software. Dat is de samenwerking op basis van vrijwilligheid die bijvoorbeeld een product als internet heeft voortgebracht.
Verhullen
Mundie zal ook proberen te verhullen dat Microsoft een lange voorgeschiedenis heeft van misbruik van zogenaamde ‘open’ standaards via een tactiek van afgedwongen klantenbinding, door de standaards te vervuilen met bedrijfsgebonden uitbreidingen die alleen door niet-open software van Microsoft wordt begrepen. Een berucht voorbeeld is de truc die het bedrijf onlangs uithaalde met het beveiligingsprotocol Kerberos. Je moet wel een onnozele hals of een onverbeterlijke optimist zijn om te geloven dat Microsoft niet dezelfde manoeuvres zal uithalen wanneer het er eenmaal in is geslaagd de .Net-protocollen geaccepteerd te krijgen.
Ongetwijfeld zal af Mundie z’n oproep sluiten met een lofzang op de zegeningen van .Net, Microsofts poging zichzelf om te toveren in de grootste application software provider (asp) ter wereld. Uiteindelijk komt het plan erop neer dat de gebruiker geen programma’s meer koopt, maar in plaats daarvan voortaan per maand betaalt voor door Microsoft geleverde netwerkdiensten.
Wat .Net aangaat zijn er twee zaken die Mundie zal proberen te verhullen. Punt één is dat .Net is geboren uit vrees. De strategen van Microsoft zijn niet dom. Ze hebben de trendgrafieken gezien en concluderen dat de dalende hardwaremarges weinig goeds voorspellen voor willekeurig welk businessmodel dat is gebaseerd op bij apparatuur meegeleverde, kostbare softwarelicenties. Zij weten ook dat de inkomsten uit hun eigen softwarebusiness nu al driekwart jaar aan het dalen zijn, hetgeen ze alleen nog verborgen kunnen houden met creatieve boekhoudkundige praktijken, reden waarom nu – los van het antitrustproces – op federaal niveau wordt onderzocht of Microsoft zich ook schuldig heeft gemaakt aan fraude.
De strategen van Microsoft hebben ook ‘The Innovator’s Dilemma’ van Clayton Christensen gelezen; ze weten dat open source software in het algemeen en Linux in het bijzonder een niet te stoppen technologische doorbraak betekent die vroeg of laat tot het hart van hun eigen business zal doordringen – en dat hun enige overlevingstactiek eruit bestaat om tijdig weg te duiken, om te zorgen dat ze een andere business hebben opgezet vóór de bom inslaat. Vandaar de haast om een ASP te worden.
Monopoliseren
Maar het allerbelangrijkste aspect dat Mundie zal proberen te verhullen, is dat u in ’the brave new .Net world’ zelfs het kleine beetje rechten dat u nu nog hebt onder Microsofts eindgebruikerslicentie, zult verliezen. U blijft straks met lege handen achter. U zult nog veel afhankelijker worden van Microsoft voor het leveren van basisdiensten waar uw computer of uw bedrijf niet buiten kunnen. U moet er absoluut en onvoorwaardelijk op vertrouwen dat Microsoft geen inbreuk maakt op uw bedrijfsgeheimen en uw vitale gegevens niet blootstelt aan bijvoorbeeld het soort hackers dat om de paar weken inbreekt op de Microsofts eigen servers.
Dames en heren, blijf op het balletje letten. Want dit is waar Microsoft echt op uit is: een snelle uittocht uit de business van de bij apparatuur meegeleverde software, het exclusieve beheer van uw belangrijkste bedrijfsgegevens via hun netwerkdiensten, en een eindeloze voortzetting van de allesoverheersende monopoliepositie zoals die onder meer staat beschreven in de bevindingen van rechter Thomas Penfield Jackson.
Hogere prijzen, minder keus, nog meer afhankelijkheid en Microsoft über Alles voor nu en in de eeuwigheid, amen.
Eric Raymond Auteur En ‘open Source’-programmeur
