Virtualisatie is op dit moment hét modewoord in de wereld van opslagsystemen. Het staat voor de mogelijkheid om opslag te verdelen over verschillende systemen en deze toe te wijzen aan één applicatie of één gebruiker. Het grote voordeel is dat op deze manier het beheren van een storage area network (san) doelmatiger wordt.
De populariteit van virtualisatie vloeit voort uit de problemen met het beheer van opslagsystemen. Industrieanalisten zijn het er over eens dat de behoefte aan opslag ieder jaar ten minste verdubbelt. De kenners zijn het niet eens over de duur van verdubbeling, maar meestal gaan ze uit van een periode van ten minste vijf jaar. In dat licht is de ‘white paper’ die Robert Nieboer, werkzaam bij Global Industry Analyst Relations, deze maand publiceerde over virtualisatie interessant. Hij behandelt daarin de gevolgen van opslaggroei over een periode van vijf jaar.
Nieboer schetst de nachtmerrie waar elke it-manager de komende vijf jaar mee te maken krijgt als de voorspellingen van diverse onderzoekers uitkomen. Een organisatie die nu werkt met 1 terabyte schijfopslag heeft over vijf jaar 32 terabyte nodig. De nachtmerrie van menig ict-manager is hoe de explosief groeiende hoeveelheid opslag onder controle te houden. Hij schetst twee scenario’s om de daaruit voortvloeiende problemen op te lossen: storage area networks en virtualisatie.
Eurostage
Virtualisatie was ook het belangrijkste thema van de gebruikersbijeenkomst Eurostorage 2001, die begin mei in Praag werd georganiseerd door tien leveranciers van opslagsystemen. Deze jaarlijkse bijeenkomst werd voor de derde keer gehouden. Hoewel marktleiders EMC en IBM ontbreken, is het aantal bezoekers sinds de eerste bijeenkomst verdubbeld naar 1200.
De bijeenkomst wordt gedragen door Storagetek, dat gelijk enkele uitbreidingen van zijn tape- en schijfopslagsystemen introduceerde. Deze hebben vooral betrekking op de mogelijkheid met virtuele bestanden te werken. Het bedrijf introduceert software waarmee systeembeheerders makkelijker hun data kunnen beschermen en sneller back-ups kunnen maken. Storagetek claimt als eerste opslagleverancier virtuele opslag aan te bieden. Met de aankondiging op de gebruikersbijeenkomst stelt het een voorsprong op de concurrentie te hebben.
Volgens de Butler Group is dat niet terecht. "De introductie van Storagetek is helemaal niet uniek. De meeste leveranciers van opslagsystemen bieden deze mogelijkheid ook, of ze komen er binnen een paar maanden mee op de markt."
Het enige verschil met de concurrentie, zo stelt Butler, is het feit dat Storagetek zowel tape- als schijf-virtualisatie aanbiedt. Vrijwel alle concurrenten leveren deze eigenschap alleen voor schijfsystemen. "Bij de oplossing van Storagetek worden tape-data-sets naar een schijfbuffer geschreven en vervolgens overgebracht naar tape. Daardoor wordt de ondoelmatigheid vermeden van het schrijven van een kleine dataset naar een tape met een enorme capaciteit." Dankzij deze aanpak blijft er geen tapecapaciteit ongebruikt. Omdat dit proces geautomatiseerd is, kan het aantal tape-eenheden worden verminderd.
Storagetek mist IBM
De Amerikaanse opslagfabrikant Storagetek lijdt nog steeds verlies. Het eerste kwartaal van dit jaar werd afgesloten met een verlies van drie miljoen dollar op een omzet van 469 miljoen dollar. Vergeleken met een jaar geleden is het verlies veel minder geworden; toen beliep het ruim twintig miljoen dollar op een omzet van 460 miljoen dollar.
De problemen zijn voor een groot deel toe te schrijven aan het verbreken van de relatie met IBM, ruim twee jaar geleden. Van de ene dag op de andere werd IBM van een partner die goed was voor een kwart van de omzet een meedogenloze concurrent. Bovendien leidde het verbreken van de relatie tot forse reorganisatie kosten. Het bedrijf raakte ook nog verwikkeld in een aantal rechtszaken die tientallen miljoenen dollars kostten.
Men is er niet in geslaagd het gat dat IBM achterliet op te vullen. Nog steeds komt ruim de helft van de omzet uit de verkoop van systemen voor tapeopslag. Hoewel deze markt volgens IDC de komende jaren met 8 tot 10 procent blijft groeien, valt het grote geld te verdienen in schijfsystemen. De san-markt neemt van 2000 tot 2003 toe met 75 procent, en de nas-markt groeit in deze periode met 60 procent. Juist in deze segmenten heeft Storagetek een vrijwel onoverbrugbare technologische achterstand.
Virtueel in de gele trui
Op Eurostorage 2001 introduceerde Storagetek enkele uitbreidingen van zijn tape- en schijfopslagsystemen. Deze hebben vooral betrekking op de mogelijkheid bestanden virtueel op te slaan. Het begrip virtueel wordt vaak onjuist gebruikt. Van Dale geeft als betekenis: denkbeeldig, schijnbaar bestaand (het tegenovergesteld van reëel). In de Tour de France stellen tv-verslaggevers wel eens dat een renner virtueel in de gele (leiders) trui rijdt. Dat is het geval als een renner tijdens een etappe zo’n grote voorsprong heeft dat wanneer hij deze zou behouden, hij het algemeen klassement gaat leiden. Bij opslagsystemen wordt eronder verstaan dat een virtueel bestand op schijf kan bestaan uit delen die zijn opgeslagen op verschillende schijfeenheden. Op deze manier wordt optimaal gebruik gemaakt van de capaciteit van opslagsystemen.
