Het faillissement van Sybex, uitgever van computerboeken, veroorzaakt problemen voor diverse Nederlandse auteurs van ict-boeken. Ze lopen tienduizenden guldens aan royalties mis of krijgen niet betaald voor geleverd werk. Door de trage afhandeling van het bankroet zijn ook persklare manuscripten waardeloos geworden.
De uitgever van computerboeken Sybex ging 23 januari failliet. Het boekenbedrijf was een van de grootste op de ict-niche-markt. De uitgever stond erom bekend jaarlijks zo’n tweehonderd titels uit te brengen, in 2000 bijvoorbeeld publiceerde het 240 boeken.
Sybex bood werk aan een aantal Nederlandse automatiseerders; zij schreven en vertaalden boeken of moderniseerden bestaande uitgaven. Automatiseerder en auteur Vincent Peters heeft nog een kleine vijfduizend gulden tegoed van Sybex. Ook ict-auteur Hein van Steenis heeft voor 4500 gulden aan rekeningen uitstaan. Hij stelt daarnaast nog zo’n twintigduizend gulden aan royalties tegoed te hebben.
De meesten van de gedupeerde auteurs hebben elk nog een paar duizend gulden tegoed. Dat zijn kleine bedragen, vergeleken met de bijna veertigduizend gulden van een auteur in Soest en de bijna 65 duizend gulden waar een vertaalbureau uit Almere nog op wacht. Auteurs moeten daarnaast wachten op de afhandeling van het failliet voor ze hun boeken bij andere uitgevers kunnen publiceren.
Curatrice
Ict’ers Peters en Van Steenis zijn beide niet te spreken over de curatrice die door de rechtbank aan het failliete Sybex is toegewezen. Volgens hen zet zij te weinig vaart achter het afronden van het faillissement. Computerboeken zijn volgens Peters in korte tijd achterhaald door nieuwe versies van de beschreven software of hardware. De trage afhandeling van het faillissement door de curatrice maakt volgens hem alle klaarliggende manuscripten waardeloos. "De curatrice doet het wel heel erg langzaam. Al die ongepubliceerde manuscripten kunnen zo de vuilnisbak in."
Curatrice Riezebosch heeft na drie maanden onderzoek in de papieren van Sybex nog steeds geen compleet overzicht over de vorderingen door auteurs. "Veel auteurs hebben aanvragen voor royalties ingediend. De totale omvang daarvan is me nog niet duidelijk."
Ze erkent dat de zaak langzaam wordt opgelost. Volgens haar is dat onder meer het gevolg van de bemoeienis van de gelijknamige Amerikaanse moedermaatschappij. Dat maakt de overname van de boedel en activiteiten van Sybex onaantrekkelijk voor andere uitgevers. "Geïnteresseerd zijn die wel, maar ik ben nog steeds aan het kijken hoe die contracten kunnen worden overgenomen. Sybex VS maakt het zeer complex."
Doodbloeden
Volgens Peters heeft de Amerikaanse moedermaatschappij de dochter met opzet om zeep hebben geholpen. Ook de Franse en Duitse dochter van de uitgever gingen recent over de kop. "Sybex is onlangs gefuseerd met een andere Amerikaanse uitgever, die in Europa al een distributiekanaal heeft. Wat is er logischer dan een van deze twee kanalen dood te laten bloeden?"
Een andere verklaring voor het failliet komt van George Kerstholt, die tussen 1990 en 1993 bij Sybex werkte. Hij legt de oorzaak voor het faillissement bij het Nederlandse management. Volgens hem had Sybex de laatste jaren te veel personeel op de loonlijst. Van negen medewerkers in zijn tijd groeide Sybex uit tot een bedrijf met zestien werknemers, "veel vriendjes van het management, begreep ik, al kan ik dat niet aantonen".
Een lid van het Nederlands managementteam wil niet op de aantijgingen reageren. "Er valt niets meer aan te doen. Het is afgesloten." Oprichter en directeur van Sybex Rodney Zaks betreurt het failliet van de Nederlandse tak. Dat het management de problemen veroorzaakte, wijst hij af. "Daar protesteer ik tegen. Sybex kampte met een tekort aan liquide middelen."
Omzet
Sybex heeft volgens het rapport van de curatrice "jarenlang financieel goed gedraaid". De dramatische omkeer kwam ergens in 1998. In 1996-1997 maakte het bedrijf 257.673 gulden winst, en het jaar daarop 447.904 gulden. In 1998-1999 bedroeg het verlies 1,1 miljoen gulden. Volgens de curatrice is het negatieve resultaat over 1999-2000 minimaal 25 duizend gulden.
Bij het failliet gaan van de Duitse tak van Sybex in september 2000 nam de Nederlandse tak de aandelen over. In die tijd zat ook de Nederlandse tak al krap bij kas: in oktober bevroor de bank het krediet. Enkele maanden later gaat ook het Nederlandse Sybex failliet.
Vertalers
Het faillissement van Sybex veroorzaakt een golf van financiële problemen. Voor boekhandels is het de vraag of ze geld terugkrijgen voor de onverkochte boeken. Fataal is het failliet voor het bedrijfje Translation and Documentation International (TDI), leverancier van het merendeel van de vertalingen en bewerkingen, in Zutphen. TDI is in de loop van de tijd volledig afhankelijk geworden van de opdrachten voor het in het Nederlands vertalen of bijwerken van computerhandboeken.
Het bedrijf sloot de deuren kort na het bankroet van Sybex en wordt binnen enkele weken failliet verklaard. Medewerkers willen alleen anoniem reageren. Volgens één van hen begon Sybex in 2000 slecht te betalen. Eind 2000 beginnen op hun beurt vertalers en redacteuren te klagen dat TDI hun rekeningen niet voldoet.
Acht vertalers verzamelden zich bij incassobureau Brad & Dunstreet in Rotterdam. Volgens advocaat Martin Albada, die de belangen van de acht behartigt, krijgen deze nog zo’n honderdduizend gulden van TDI. Het incassobureau hoopt via een faillissementsverklaring een deel van dit bedrag te ontvangen. Meer auteurs wil Albada niet op zijn lijst. Volgens hem kunnen ze beter wachten op de uitspraak van de rechter en daarna contact opnemen met de curator. Die kan zien of uit de failliete boedel nog geld beschikbaar komt.
Naast deze groep gedupeerde auteurs willen nu ook de medewerkers TDI failliet verklaren. Ze hebben nog enkele maanden loon tegoed. Het gaat volgens één van de hen om een "gigantisch bedrag".
