De afgelopen twee maanden zijn wereldwijd meer dan honderdduizend banen verdwenen in de telecomsector. Een lange reeks bedrijven, met als meest in het oog springende Ericsson, luidt de noodklok over de situatie in de branche. Iedereen gelooft in herstel, maar niemand weet wanneer dat komt, en wie ervan gaat profiteren. De GSM-markt raakt verzadigd, gebruikers wachten nu op Gprs en Umts.
Ericsson ontslaat veertienduizend mensen en voegt zijn mobiele telefoonafdeling samen met die van het Japanse Sony. De telecomdivisie van CMG zal in de eerste helft van dit jaar dertig miljoen Britse pond verlies maken. De mobiele telefoniedivisie van Philips rapporteert in het eerste kwartaal een verlies van 118 miljoen euro. Marktleider Nokia, die nog wel winst maakt, stelt zijn verwachtingen naar beneden bij.
Gemene deler in de aankondigingen van deze aanbieders is het wegvallen van de vraag. Zowel consumenten als bedrijven zijn terughoudend met investeringen in mobiele telefonie. De reden hiervoor is in de eerste plaats, vooral op de consumentenmarkt, dat er verzadiging begint op te treden. Steeds meer mensen zijn al voorzien van een mobiele telefoon, terwijl vervangingsuitgaven minder snel gaan. De eerste aanschaf is namelijk vaak gesubsidieerd door telecomaanbieders, terwijl voor volgende toestellen het volle pond betaald moet worden.
Daarnaast beginnen gebruikers te aarzelen over de aanschaf van GSM-apparatuur, omdat nieuwe technologieën als Gprs en Umts dichterbij komen. Daarmee komt mobiel internet binnen handbereik- alleen zijn daarvoor wel dure nieuwe machines nodig. Veel gebruikers wachten nu tot de nieuwe technologieën met bijbehorende machines op de markt komen.
Terughoudendheid
Deze terughoudendheid in investeringen betekent echter niet dat de vraag volledig wegvalt. Ericsson bijvoorbeeld heeft zijn afzetverwachtingen naar beneden bijgesteld, maar gaat er nog steeds van uit dit jaar tussen de 430- en 480 miljoen mobiele telefoons te verkopen. De eerdere verwachting lag tussen 450- en 525 miljoen GSM-telefoons. Nokia verwacht zelfs groei, al is de verwachting daarvan verlaagd van 25 tot 35 procent naar 20 procent.
Erger nog dan het terugvallen van de mobiele telefoonverkoop zijn de slinkende marges in de divisie Systemen, die infrastructuur voor telecombedrijven verkoopt. Dit is veruit de belangrijkste tak voor Ericsson. De groei kwam hier echter niet uit boven de 8 procent, terwijl de marges in hoog tempo zijn teruggevallen van 14 naar 4 procent. Hierdoor worden de verliezen op GSM-telefoons niet meer gecompenseerd door de omzet op infrastructuur.
Dit is een fundamentele verschuiving op de telecom-markt, die een maand geleden duidelijk werd. De gedoodverfde winnaars op die markt, de leveranciers van infrastructuur, bleken toch te lijden onder tegenvallende omzetten. Een van de redenen hiervoor is dat de door schulden geplaagde telecombedrijven die een Umts-licentie hebben hun investeringen beperken. Ook kijken ze naar gezamenlijke investeringen in infrastructuur. De negatieve resultaten van CMG zijn in hetzelfde licht te bezien. CMG’s Wireless Data Solutions levert software die nodig is om SMS-berichten te verwerken. De telecomaanbieders hebben ook die investeringen op een lager pitje gezet.
Zweeds-Japanse joint venture
Ericsson en Sony hebben dinsdag bekend gemaakt een joint venture te gaan vormen onder de naam Sony Ericsson Mobile Communications. Deze gezamenlijke onderneming zal zich richten op het ontwikkelen en verkopen van apparatuur voor mobiele breedband internet-toegang.
Hiermee brengt Ericsson zijn noodlijdende maar technologisch geavanceerde mobiele telefonie-afdeling samen met de mobiele divisie van Sony, die weliswaar kleiner is, maar sterker in marketing. Met consumentenapparatuur als de walkman en Playstation heeft Sony bovendien een groot marktaandeel. Niet voor niets sprak Ericsson-ceo Kurt Hellström tijdens de presentatie van de joint venture over het samenvoegen van mobiele telefoons en Sony-consumentenapparatuur om het aanbod uit te tillen boven spraakcommunicatie.
Met deze aankondiging lijkt het erop dat Ericsson en Sony een voorschot nemen op Gprs en Umts, en de afvlakkende GSM-markt achter zich willen laten. Beide partijen kunnen, in ieder geval op de consumentenmarkt, een geduchte tegenstander worden voor het Finse Nokia, nu nog marktleider in de verkoop van GSM-telefoons.
Het hoofdkantoor van de joint venture wordt gevestigd in Londen. Er komen 3.500 mensen te werken, voor een deel in productiefaciliteiten in Zweden, Engeland, de Verenigde Staten en Japan. Volgens Hellström komen de eerste producten onder een gezamenlijk merk in het midden van 2002 op de markt.
Massa-ontslagen in telecomsector
Motorola | 22.000 |
Nortel | 20.000 |
Lucent | 16.000 |
Ericsson | 14.000 |
Cisco | 8.500 |
Philips | 7.000 |
Marconi | 3.000 |
Winstar | 2.000 |