Het roer moet om in de gezondheidszorg. Betrokken partijen dichten ict een sleutelpositie toe in dit veranderingsproces. Is dit niet teveel gevraagd voor de medische automatisering die van oudsher als versnipperd en verouderd bestempeld is?
In een recente benchmarkstudie naar ict in de Nederlandse gezondheidszorg, uitgevoerd door adviesbureau Pricewaterhouse Coopers in opdracht van het ministerie van Economische Zaken, wordt het nog een keer netjes opgesomd: "voorbeelden van geïntegreerde ondersteuning van processen en een elektronisch patiëntendossier zijn sporadisch. Er is nog steeds sprake van eilandenautomatisering. Systemen zijn vaak verouderd en niet web enabled. De externe elektronische communicatie is nog erg in ontwikkeling." De onderzoekers, die hun stelling overigens nergens kwantitatief of kwalitatief onderbouwen, noemen de Nederlandse gezondheidszorg een middenmoter in vergelijking met landen als de VS, Canada, Denemarken, Duitsland en Frankrijk.
Als vanouds
Op het congres ‘Ict in de gezondheidszorg’ dat op 3 en 4 april plaatsvond was weinig te merken van het groeiende belang en de toenemende aandacht voor ict in de gezondheidszorg. Alleen leveranciers die een graantje mee willen pikken in een sector die steeds meer oog krijgt voor standaardapplicaties voor personeeladministratie, logistieke software en netwerktoepassingen gaven acte de presence. Met uitzondering van Chipsoft lieten alle traditionele ziekenhuis informatiesysteemleveranciers het congres links liggen.
Volgens Bart Kompier, marketing manager bij Hiscom, marktleider in software voor ziekenhuizen, is de afwezigheid van zijn bedrijf simpel te verklaren. "Wij hebben ervoor gekozen om gebruikers van onze software direct te benaderen. Het congres ‘Ict in de Zorg’ is meer bedoeld voor ict-managers, de beheerders van de automatiseringssystemen. Wij zijn bijvoorbeeld wel aanwezig op het Enda-congres, bedoeld voor logistiek managers in de zorg. Daar hopen wij juist op een directe confrontatie met gebruikers van onze systemen zoals artsen en logistiek-managers. Ict-managers uit de ziekenhuizen, die onze software gebruiken, benaderen we rechtstreeks in een soort van gebruikersvereniging. Het is dus niet zo dat wij gefrustreerde gebruikers van onze systemen zouden mijden."
Karin Venverloo, woordvoerster van Sap, ontkent dat de afwezigheid van Sap Healthcare op ‘Ict in de zorg’ te maken heeft met ontevreden gebruikers. "Sap moet kiezen uit een heleboel congressen", meldt Venverloo. "Vandaar de afwezigheid bij ‘Ict in de Zorg’. Dat komt niet uit een gebrek aan aandacht voor de gezondheidszorg. Dit jaar heeft Sap gekozen voor de Medica, een Duitse beurs voor automatisering in de gezondheidszorg."
Niets gemist
Cor Peen, hoofd van de ict-afdeling van het Waterland Ziekenhuis in Purmerend en voorzitter van de industriegroep Sap Healthcare binnen de Nederlandse Sap-gebruikersvereniging Vnsg, heeft zelf de beurs niet bezocht maar weet via een collega dat hij niet veel gemist heeft. "Dat traditionele ict-aanbieders in de zorg hun neus niet laten zien bij dit congres vanwege ontevreden gebruikers is een klassieke opmerking. Het is gebruikelijk dat leveranciers van ziekenhuisinformatiesystemen niet naar dit soort congressen gaan. De markt voor de gezondheidszorg is zo klein. Bij eventuele opmerkingen weten zij de leveranciers wel te vinden."
Weinig interesse
De overheid wil medische informatie standaardiseren, ontsluiten en beveiligen om de gezondheidszorg efficiënter te maken. Grote ict-aanbieders lijken geen zin in deze klus te hebben. In antwoord op recente kamervragen meldt minister Els Borst van Volksgezondheid, Welzijn en Sport dat zij onderzoek instelt naar het gebrek aan interesse voor de verdere automatisering van de gezondheidszorg.
De automatiseringsplannen sluiten aan op ict-ontwikkelingen in overige sectoren. Medische dossiers en andere patiëntgegevens moeten ook door partijen buiten de ziekenhuismuren in te zien zijn. Het is de bedoeling om voor deze externe communicatie internet in te zetten. Ttp-registratie (trusted third party) en pki (public key infrastructure) moeten de privacy van patiënten waarborgen. Borst denkt voor het invoeren van deze technologie drie tot vier jaar nodig te hebben.
Daarnaast werkt de sector aan standaardisatie en normalisatie van gegevens, zodat informatie over patiënten eenduidig is te versturen tussen zorginstellingen, verzekeraars en de overheid. Standaardisatie moet ook de kostprijs van medische behandelingen boven water krijgen. Nu is daar nog grote onduidelijkheid over. Voor dit traject heeft de minister geen tijdslimiet ingesteld.
