Voor wie het nog niet weet: de Chriet Titulaer van het internet, Francisco van Jole, heeft zijn droeve belevenissen bij het pretbedrijf Bitmagic opgetekend. Het zijn vermakelijke stukjes geworden op http://www.2525.com.
Des te vermakelijker omdat we net als velen onder ons, beide hoofdrolspelers in het feuilleton enigszins denken te kennen. We lazen over ze in de bladen, zagen ze op tv, hoorden ze op de radio (Van Jole in Tros Online) en we hebben ze zelfs wel eens in levenden lijve ontmoet. Van Jole was bijvoorbeeld parmantig rondstappend te zien, gekleed in spijkerbroek met bretels op de Nederlandse persintroductie van Windows 95 in Hilversum.
De tweede hoofdpersoon, Michiel Frackers, ontmoetten we in de gangen van het Utrechtse Internetpromotiecentrum Mediaplaza, waar we geanimeerd een kwartiertje babbelden over zijn plannen met Bitmagic. Beiden hebben het nogal met zichzelf getroffen, zo bleek.
Voor iedereen die in de Nederlandse dot.com-industrie werkt zal er veel herkenbaars in de verhalen van Van Jole zitten. Het zich slaafs spiegelen aan de Amerikaanse praktijk, hoe er allemaal officieren rondlopen en geen soldaten, hoe er onzinnige functietitels worden bedacht, hoe er volledig naar de pijpen wordt gedanst van de investeerders. Zelf de logo-kleuren worden aangepast als een geldschieter de oorspronkelijke kleuren niet mooi vindt. Van Jole wordt tot zijn verbazing ‘editor at large’, een ideetje van Frackers die zich daarbij liet inspireren door Hugh Heffner, baas van lijfblad Playboy.
Het verhaal draait om Van Jole zelf, ‘de bedenker’, en om Michiel Frackers, ‘de leider’. De twee kenden elkaar van internetprovider Planet Internet. Frackers was daar de aanjager, Van Jole schreef vanuit zijn Rotterdamse huiskamer elke dag een nieuwsbrief over wat er zich op het internet (en dan vooral in nieuwsgroepen) afspeelde.
Op een kwaad moment kreeg de internetjournalist van het eerste uur een ingeving. Zou het niet fantastisch zijn elke dag automatisch een grappig (Flash) filmpje op de pc te ontvangen. Even twee minuten ontspannen achter de pc. Het bekijken van zo’n filmpje zou tot een dagelijks ritueel kunnen uitgroeien. Omdat Van Jole inzag dat hij zelf niet de ‘drive’ had om het idee tot wasdom te laten komen, klampte hij Frackers aan, die juist afscheid had genomen van Planet Internet. Frackers hapte en zo begon een avontuur dat uiteindelijk voor ‘de bedenker’ in een desillusie zou eindigen.
De bedenker positioneert zich in zijn feuilleton als een integere journalist, die zakelijk en financieel naïef is. Hoewel hij in het management zit en vijf procent van de aandelen bezit, weet hij nauwelijks invloed uit te oefenen op het beleid van het bedrijf. Frackers heeft zijn eigen clan, Van Jole blijft de eenling die tijdens vergaderingen verveeld ‘droedels’ tekent op papier en wegdroomt over van alles en nog wat. Hij is overtuigd van de volstrekte nutteloosheid van de steeds langer wordende vergaderingen, maar het ontbreekt hem aan ‘power’ of invloed om er wat aan te veranderen. Toch gelooft de bedenker heilig in de zaak. Als enige is hij er op achteruit gegaan in salaris als hij bij Bitmagic in dienst treedt (dat zegt overigens iets over het salaris van Frackers bij Planet). Van Jole pleegt zelfs verraad aan zijn geliefde Rotterdam, door soms te blijven slapen op het Amsterdamse kantoor. Hier blijkt een volledig toegewijd iemand aan het werk, die evenwel van ‘de leider’ te horen krijgt dat hij moet stoppen met zijn wekelijkse stukje in ‘De Volkskrant‘ omdat het slecht zou vallen bij investeerders.
Van Jole suggereert dat het Frackers vooral steekt dat hij bekender is dan de leider zelf. Een ceo hoort de bekendste te zijn, had een pr-dame al eens verkondigd.
Het is verbazingwekkend dat ‘de leider’, toch het toonbeeld van een succesvol internetondernemer, er zo lang over doet om de benodigde investeerders bij elkaar te halen. Zijn grootste wapenfeit is het binnenhalen van een subsidie van de overheid. Een subsidie met lachwekkende voorwaarden. Het geld mag alleen aan loonkosten worden uitgegeven. ‘De leider’ besteedt het echter doodleuk aan het ‘hosten’ van de Bitmagic-site bij een van de meest gerenommeerde en daarmee duurste Amerikaanse hostingbedrijven. Er wordt in de VS ongelovig gelachen om zoveel naïviteit bij de Nederlandse overheid.
Van Jole en Frackers zijn een duidelijk geval van twee botsende ego’s. De klap kon niet uitblijven. Na een ruzie met de leider wordt Van Jole op non-actief gezet en hij mag vertrekken. Zijn aandelen blijken opeens heel wat minder waard dan gedacht. Bevrijd van het juk van de leider, maken we nu kennis met een nieuwe ‘bedenker’. Net als de Bijbelse Christenvervolger Saulus die op weg naar Damascus verandert in de vurige evangelist Paulus, zo is Van Jole’s mening over het internet radicaal gewijzigd.
‘Als er een internetbedrijf afgebrand moet worden, staat Van Jole in "pole position”, schreef ‘Quote‘ over hem. Dat is niet ver bezijden de waarheid. De voormalig pleitbezorger is een conservatief geworden, die met zichtbaar plezier en veel venijn internet-evangelisten als Maurice de Hond van repliek dient. Zijn oordeel is vertroebeld door zijn eigen frustratie. Internet is zijn optiek verworden tot een speeltuin voor op geld beluste nietsnutten, ‘de HEAO-Jugend’. Veel commerciële toepassingen ziet hij niet meer: het medium is te traag voor nieuwsvoorziening en spullen kopen doe je niet op het internet. Zijn grootste angst is om ooit nog als zwerver op Amsterdam CS te eindigen, zei Van Jole ooit. Mogelijk wordt dat de nieuwe ‘plaza’ of ‘First Tuesday’ voor gefrusteerde internet-ondernemers.
Ad Mulder, Financieel journalist en medewerker van Computable.
