Dankzij een kapitaalinjectie van partner NTT Docomo kon KPN Telecom deze week een positief netto resultaat presenteren. Zwaartepunt van de strategie de komende jaren is een drastische verlaging van de schuilden. KPN-topman Paul Smits ontkende dat zijn bedrijf bezwijkt onder de schuldenlast, maar kon de torenhoge investeringen in Umts niet overtuigend verdedigen.
Uiteindelijk betalen mobiele gebruikers van KPN Telecom ongeveer het equivalent van twee biertjes per maand voor Umts. Wanneer ze dat alle twee miljoen vijftien jaar lang volhouden is KPN uit de kosten. Met deze ruwe schatting rekende KPN-bestuursvoorzitter Paul Smits deze week bij de presentatie van de jaarcijfers voor dat zijn verwachte investering van circa vijftien miljard euro in Umts-licenties en infrastructuur helemaal niet zo hoog is geweest.
Veel verder dan deze rechtvaardiging van de Umts-schuldenpost kwam hij echter niet. Hij constateerde dat de discussie die woedt over Umts religieuze trekjes begint te krijgen; je gelooft erin of je gelooft er niet in. Maar ook de redenering van Smits ging niet verder dan een geloofsuiting. Hij ziet Umts als het logische vervolg op internet, en verwacht dat de toenemende vraag naar bandbreedte de acceptatie in de hand zal werken. Hij veronderstelde in zijn berekening dat alle mobiele abonnees op Umts overstappen, maar ging niet in op de mogelijkheid dat zij kiezen voor alternatieve technologieën.
Uitersten
Het was voor Smits noodzakelijk om optimisme uit te stralen, want 2000 is voor KPN Telecom een moeilijk jaar geweest. Hij sprak over een jaar van uitersten, waarin blind vertrouwen in de telecomsector is omgeslagen in blind wantrouwen. KPN is volgens hem hard geraakt door de verandering in het beurssentiment en het kritische sentiment in de financiële wereld. Hij noemde de schuldenlast de keerzijde van de welbewuste keuze die zijn bedrijf gedaan heeft voor groei.
De grootste investeringen die hebben bijgedragen aan de schuld zijn die van 10,6 miljard euro in E-plus en 8,8 miljard euro in Umts-licenties. In totaal zijn de schulden van KPN opgelopen van 4,6 miljard euro in 1999 tot 21,9 miljard in 2000. Het gevolg hiervan is dat de beoordeling van KPN door Amerikaanse kredietbeoordelaars is verlaagd van de A- naar de B-status. Dit betekent dat lenen voor KPN fors duurder is geworden.
Smits heeft zich tot doel gesteld binnen drie jaar terug te keren naar de A-status. Daarom heeft kostenreductie de hoogste prioriteit. De topman presenteerde een lijst van tien buitenlandse deelnemingen en een reeks binnenlandse bezittingen die in de etalage staan. Zij moeten in totaal vijf miljard euro opbrengen. Opvallend op de binnenlandse lijst zijn de verkoop van het datacentrum, de distributie (Primafoon) en de mobiele zendmasten in Nederland, België en Duitsland.
Reorganisatie
Smits beaamt dat er net als KPN veel andere telecombedrijven zijn die krap zitten in hun financiële middelen. Maar hij is in gesprek met partijen die geld over hebben, omdat ze niet hebben geïnvesteerd in bijvoorbeeld Umts. Verdere kostenbesparingen moeten komen uit het Vision-programma, de ingrijpende reorganisatie die in totaal achtduizend ’taken’ zal besparen. Momenteel staat de teller op 1.200 verdwenen arbeidsplaatsen. Het terugbrengen van de arbeidsplaatsen moet de belangrijkste pijler worden onder een structurele kostenreductie van zevenhonderd miljoen euro per jaar vanaf 2003.
Daarnaast gaat KPN op pad om een nieuwe obligatielening binnen te halen. Smits nam definitief afstand van zijn Europese aspiraties. KPN Qwest is het enige onderdeel dat op Europees niveau opereert Verder blijft de expansie officieel steken bij Nederland, België en Duitsland.
Financiële topman Maarten Henderson verklaarde dat KPN in 2003 weer een positief nettoresultaat hoopt te behalen uit de normale bedrijfsuitoefening, dus zonder de incidentele baten. Het zijn deze incidentele baten die KPN in 2000 behoed hebben voor een negatief resultaat. Het nettoresultaat bedraagt nu 1,87 miljard euro, terwijl dat zonder de bijdrage van NTT Docomo 626 miljoen negatief geweest zou zijn.
