Adam Curry is terug in Nederland met een paar nieuwe bedrijven en een Napster-achtige applicatie voor video op internet. Hij neemt geen blad voor de mond: ‘Kennisnet is zwendel’. Over de Amerikaanse zakenwereld: "How do I fuck him out of his money, before he does that to me." Ad Mulder over verleden, heden en toekomst van een in Nederland onderschat ondernemer.
De grootste kracht van Adam Curry schuilt misschien wel in zijn bijna perfecte timing. Bekend geworden als presentator van het populaire Veronica-programma Count Down, stond hij begin jaren negentig mede aan de basis van het wereldwijde succes van muziekzender MTV. In het najaar van 1994 stortte hij zich op internet. Nauwelijks twee jaar later bracht hij zijn bedrijf Think New Ideas naar de beurs en in 1999, ruim voor de allesverschroeiende tech-krach kon hij enkele tientallen miljoenen dollars binnenharken. Sinds zo’n anderhalf jaar is Curry terug in Amsterdam met United Resources of Jamby (Just Anarchy Made By You), een mediabedrijf annex bedrijvenincubator.
Zijn jongste schepping is een pc-toepassing waarmee via internet filmpjes verspreid, ontvangen en bekeken worden. "Dit is de eerste keer dat ik een softwareproject doe", schrijft Curry op zijn weblog http://www.curry.com die hij dagelijks bijhoudt. Software ontwikkelen valt het bedrijf zwaar. Een bug die een bètatester in twee minuten opspoort, kost twee dagen hersteltijd. Dat software-ontwikkeling monnikenwerk is, blijkt onder meer uit het voortdurend uitstellen van een aangekondigde publieke bèta-test van de Freedom Controller, Jamby’s ‘peer-to-peer’ product dat mogelijk een video-pendant van Gnutella of Napster zou kunnen worden.
Tijdens het interview met Curry (36) in zijn Amsterdamse hoofdkwartier aan de Keizergracht 203 valt op dat hij uiterlijk nauwelijks is veranderd in de afgelopen vijftien jaar. Nog steeds die jongensachtige branie, nog steeds een oorbel. Alleen het haar is korter en hij draagt een scherp gesneden pak in plaats van een T-shirt. "Ik wil vandaag betrouwbaar overkomen."
Betrouwbaar of niet, hij laat zich moeiteloos verleiden tot een pose waarbij hij de mitrailleur hanteert die in de werkruimte achteloos rondslingert. "Fully functional meneer, is nog gebruikt in de Tweede Wereldoorlog."
Snow Crash
Toen Curry in 1994 van de ene op de andere dag ontslag nam als videojockey bij MTV en bekendmaakte iets met internet te gaan, kon men zich afvragen waarom iemand een lucratieve, glamourvolle baan verruilt voor iets vaags en onbeduidends als internet van destijds. Curry zegt dat hij een opwelling kreeg. "Ik deed het zomaar op een vrijdag." Zijn afscheid van MTV verliep overigens niet zonder wapengekletter. Curry was een van de eerste ‘name grabbers’ doordat hij zich de naam http://www.mtv.com toeeigende
"Het was geen ‘name grabbing’", zegt hij nu. "Ik deed al experimenten met internet toen ik voor MTV werkte. Dat wist men en dat vond men prima. De site werd in het programma gebruikt. Als men mij vriendelijk had gevraagd om de naam in te leveren, dan had ik dat zo gedaan." Maar dat deed het mediaconcern dus niet. Het werd een hard juridisch gevecht waarbij Curry alle juridische documenten online zette (het staat er nog steeds). "Ik kon amper een advocaat betalen. Uiteindelijk heeft de hele zaak een paar ton gekost." De twee partijen komen tot een schikking. Curry gaat verder onder een nieuwe naam die verdacht veel lijkt op MTV: Metaverse. "Dat denken er wel meer", zegt hij. "Maar Metaverse is ontleend aan een cyberpunkboek van Neal Stephenson, Snow Crash."
Groeipad
Tijdens zijn werk voor MTV was Curry zich gaan interessen voor computers en voor internet. "Direct nadat ik in New York kwam, kocht ik een Mac. Ik heb mezelf Unix geleerd. Dat deed ik ’s avonds, hartstikke leuk. Naast de tv had ik nog een paar radioprogramma’s Zo kwam ik in contact met adverteerders." Curry stapte naar sportschoenenmultinational Reebok. "Ik heb ze uitgelegd wat internet was, wat ik zag. Ik vertelde dat ze een website moesten maken, dat ik die dan ging bouwen en dat ze mij daarvoor gingen betalen. Er zat net een nieuwe baas bij Reebok. Die sloeg met de vuist op tafel: "we cannot affort NOT to be there".
Voor 12000 dollar per maand (destijds een astronomisch bedrag) maakte On Ramp, het voor deze klus opgerichte bedrijf, de bewuste website voor Reebok. Curry recruteerde een aantal jonge programmeurs. Het bedrijf groeide voorspoedig. "Uiteindelijk loop je tegen een soort magische grens. Anderhalf jaar later hadden we ruim twintig mensen in dienst en bedroeg de omzet een miljoen dollar. Dan kun je kiezen. Of je gaat groeien of je blijft stil staan. In het laatste geval ben je kwetsbaar. Als je dan een klant verliest, moet je mensen ontslaan." Curry koos voor het groeipad. "Als je 25 personeelsleden hebt, kun je er net zo goed 500 hebben. Qua werk maakt het niet uit."
Common Wealth
In 1996 werd Think New Ideas opgericht. "We hebben toen nog vijf kleine bedrijven erbij gekocht. Dat geheel hebben we onder de Think-banner naar de beurs gebracht in 1996, ver voor de dotcom-gekte. Daarom ben ik er financieel ook nog vrij goed uitgesprongen."
De beursgang van Think New Ideas was nog bijna afgeblazen. Curry: "Heb je een jaar lang toegewerkt naar de beursgang, en de wereld rondgereisd om investeerders toe te spreken. Krijg je de avond voor de beursgang de opgave van de emissiekoers van de ‘underwriter’, het bedrijf Common Wealth. Als je vanaf dag één hebt afgesproken dat het zeven dollar moet worden, is het vreemd dat ze met zes komen. Dan is er oorlog. Want dat is alleen maar hebberigheid van hun kant. Of je nu op zes of zeven emitteert maakt niet uit. De koers gaat toch wel omhoog. Maar de vrienden en de familie van de ‘underwriter’ maken een dollar extra winst. Wij werden kwaad en vertelden dat we de beursgang afbliezen. De volgende dag zouden we ‘chapter eleven’ aanvragen. Een kwartier later begonnen alle mobiele telefoons te rinkelen: kom terug, we doen het toch op zeven dollar. We huilden bijna. We waren gebroken."
Na drie jaar werkzaam te zijn geweest als onder meer ‘chief technology officer’ had Curry het wel gezien. "Het was niet leuk meer. Een beursgenoteerd bedrijf leiden, is vermoeiend. Elke drie maanden moet je tot op de cent nauwkeurig de zaakjes verantwoorden. En dat doe je dan in een markt die zich nauwelijks laat voorspellen, die geen voorgeschiedenis kent. Daar word je gek van. Dan ben je alleen nog maar bezig met je koers. Ik wilde weer creatief bezig zijn. Ik hou van dingen bouwen, met mensen samen iets maken. Dat is goed voor het sociale leven. Ik ben ook niet zon dotcommer. Ik ben meer iemand van een mediabedrijf." Van de dotcom-wereld is Curry niet echt gecharmeerd. "Het is dezelfde shit. Ze komen hier allemaal over de vloer. Er zitten wel een paar goeie tussen, http://www.queer.nl bijvoorbeeld."
Vijf sterren
United sources of Jamby is een soort bedrijvencouveuse. "We noemen het meer een cultivator. Boven in ons pand zit het voormalige productieteam van Worldonline. Ze zijn met zijn dertienen opgestapt, hebben de klanten meegenomen.
Als er iemand is die verschillen tussen de Amerikaanse en Nederlandse dotcommers zou kunnen beschrijven is Curry het. "In Nederland gaan mensen met elkaar om de tafel zitten om te kijken of ze samen iets kunnen doen. In de VS gebeurt dat niet. Daar gaat het van: ‘Now this guy wants to fuck me out of my money, how do I him fuck out of his, before he does that to me’. De dollar is jouw paspoort. Echt waar. Ik haat bijvoorbeeld ook die ochtendbijeenkomsten. Geen wonder dat die Amerikanen zo ongezond zijn. Die zijn alleen maar aan het kwekken als ze aan het eten zijn."
Voor de oprichting van Jamby heeft Curry de zogenoemde vijf-stersstrategie toegepast: plezier; winst; geen gedoe; moet niet als werk voelen, en vooral ‘no assholes’. Dat laatste impliceert wel dat Curry de zaak voor een groot deel zelf moet financieren. Naast aandeelhouders als een Britse compagnon en Unico Glorie, heeft het personeel twintig procent van de aandelen in handen. Hoeveel omzet Jamby precies maakt wil Curry niet kwijt. Winst wordt er evenwel niet gemaakt. "We hebben nu vrij hoge R&D kosten, ongeveer 750.000 gulden per jaar."
"Dit jaar gaan we investeerders van buiten aantrekken. Klanten willen iets meer structuur, zeggen ze. Dat is typisch een Nederlandse uitdrukking die zoveel willen zeggen als: hoe deel ik mee met de pret. Geld hebben we niet echt nodig. Zeker nu het er naar uitziet dat we binnen een jaar winstgevend zijn."
Niet sexy
De Freedom Controller heeft qua concept iets weg van Tivo, de digitale videorecorder.
"Dat is een fantastisch apparaat. Ik heb het uitvoerig getest. De gebruikersinterface is ietwat teleurstellend, maar het idee klopt helemaal. De fout die Tivo maakt, zit daarin dat de grote Amerikaanse televisienetwerken er 350 miljoen dollar hebben ingestoken." De netwerken doen dat natuurlijk uit voorzorg. Met de Tivo is het mogelijk om tv-reclame te omzeilen. Terwijl dat nu juist de grote inkomstenbron is van tv-stations.
Curry denkt dat er meer is dan televisie alleen. "Als je ziet wat er aan online video gemaakt wordt. Dat moeten we op een Tivo-achtige wijze kunnen verzamelen en versturen. De gedachte dat we iets dat een maand geleden is gemaakt, real time van punt a naar punt b zouden sturen, slaat nergens op. Als het er toch een maand duurt voordat je het ziet, doe het dan rustig aan en zet een hoge-kwaliteits beeldversie op mijn pc neer. Dat is in het kort de gedachte achter de Freedom Controller. Het is niet geniaal, maar je moet het wel doen. Het klinkt bovendien niet zo sexy als ‘streaming video’.
Het is de vraag is of mensen video willen bekijken op een pc. Curry is daar niet bang voor.
"Als mijn vrouw langs mijn computer loopt en gaat kijken, dan heb je succes."
Voorlopig blijft de vraag open hoe kun je er geld mee kunt verdienen. "Dit bedrijf kent twee kanten. Eerst moet je als het ware het netwerk aanleggen zodat je gemakkelijk kunt uitzenden en ontvangen. Dat is het software-gedeelte. Met de komst van de Freedom Controller wordt daaraan gewerkt. Maar het belangrijkste deel van ons verhaal is datgene wat we gaan uitzenden."
De concurrentie van ‘streaming video’ vreest Curry niet, omdat de belangrijkste ‘streaming software’-leveranciers, Microsoft en Real Networks, hun omzetmodellen baseren op server-licenties. Dat wil zeggen dat de kosten toenemen naar mate er meer mensen kijken.
De Freedom Controller is ook een ‘peer to peer’-applicatie. "Het zit er allemaal in. Ik noem het een televisiezender. We hebben diverse stukken ‘open source software’ aan elkaar gebakken. Er zijn voor internet maar vier modellen te verzinnen: ‘one to one’; ‘one to many’; ‘many to one’ en ‘many to many’. Aan die vormen geven we allerlei namen. We noemen ze bijvoorbeeld ‘portals’ of ‘community’. Wij helpen mensen die een programma te maken. Een pornoboer heeft ‘content’ genoeg en laten we eerlijk zijn, het is makkelijk te maken. Maar dan heb je nog geen programma. Dat is nog geen amusement."
De Freedom Controller heeft ook raakvlakken met een weblog. "Als iets op internet lijkt op iets anders op internet dat is het waarschijnlijk een goed idee. Weblogging is eigenlijk weer een andere vorm van e-mail. Ik zit de hele dag aan mijn weblog te werken. Met Dave Winer, de man achter producten als Editthispage en Manilla (weblog-software en ‘hosting’), ben ik redelijk bevriend. Formats als RSS en RDF werken prachtig omdat je dan nieuwsstromen aan elkaar kunt koppelen. Zo krijg je een ‘content’-stroom. Ik publiceer iets, en mensen die mijn ‘syndication feed’ te pakken hebben, kunnen dat nieuws routen naar andere weblogs.
Kennisnet
Weblogs zijn populair aan het worden. "Ze bieden wat bijvoorbeeld Kennisnet (het door de overheid ingezette initiatief om de Nederlandse scholen op internet te krijgen) zou moeten zijn. Mijn dochter en haar leraar zijn bezig om projectmatige weblogs op te zetten. Er zit een mooi pedagogisch aspect aan: je hebt automatisch een publiek. Iedereen kan erbij. Dat is zo’n motivator voor kinderen. Ik ben ervan overtuigd dat je voor weinig geld een systeem kunt neerzetten dat werkt. Waar echt – let wel – kennis wordt uitgewisseld. Geen rommel die is uitgezocht door een of andere ambtenaar of dure consultant."
Curry start een kruistocht tegen Kennisnet? "Absoluut. Zeker omdat de minister heeft gezegd ‘Adam, we gaan het doen’ en hij is er op terug is gekomen. Minister Hermans, je hebt een ‘fucking problem here’. "Mediamacht is politieke macht in het kwadraat. Zeker weten. Ik heb een keer een artikel over Kennisnet geschreven in de Telegraaf. Gelijk hangt iedereen aan de telefoon. Ik weet gewoon wat er is gebeurd. Het hele idee is ‘bull shit’. Vijf jaar geleden heeft de overheid een tender uitgeschreven. Vervolgens is er een commerciële infrastructuur gebouwd door al die kabelgasten, zodat jij in de buurt van die scholen nu goedkoop een kabelmodem kunt krijgen. Maar de rekening gaat naar Kennisnet. Dus er is zeshonderd miljoen gulden uitgegeven (officieel is het vierhonderd) waarvan honderd miljoen voor content is bestemd. Is Kennisnet.nl dan honderd miljoen gulden waard? Ze hebben honderd miljoen in rekening gebracht voor e-mail diensten, ‘chat’ en voor ‘content’. Maar de mensen die de ‘content’ maken staan apart op de rekening van OCW. Het is een ‘scam’.
Toen kwamen wij met ons plan. Dat kostte jammer genoeg maar 9 miljoen. Als ik 900 miljoen had gezegd was het makkelijker gegaan. Het grootste probleem van Kennisnet is dat ze moeten concurreren met TMF. Het merk Kennisnet is nu verpest, dat is niets waard.
Kennisnet is in de ogen van Curry subsidie voor UPC. "Yeah, exactly. Maar het is nog veel erger. De heer Maas van de Vecai (belangenbehartiger van de kabelmaatschappijen), wordt nu directeur Kennisnet. Ik kan het niet gekker bedenken. Dat is toch belangenverstrengeling. Hij heeft zelf geholpen die hele deal op te tuigen."
Ad Mulder Freelance Medewerker
Freedom Controller
De Freedom Controller is in Java geschreven en draait onder Windows en op de Mac (versies voor Palm en OS X komen eraan). Voor het afspelen van de video’s is tevens Apple Quicktime-software noodzakelijk. De Freedom Controller is slechts interessant voor bezitters van een ‘always on’ internetverbinding, dus kabel-, Adsl- of T1-verbindingen.
Om video te kunnen ontvangen moet men eerst inloggen. Daarna laat men de Freedom Controller dag- en nacht aanstaan. Op deze manier kunnen er in stille uren forse video-files worden opgehaald. Na verloop van tijd zullen er voldoende filmpjes zijn binnengedruppeld voor een eerste kennismaking met het systeem.
Iedere gebruiker van een Freedom Controller kan ook digitale videobeelden of muziek ‘uitzenden’ of publiceren. Ook in dit geval moet de pc altijd aanblijven staan, want deze fungeert immers als host. Het technische concept kent overeenkomsten met Gnutella, Napster en Weblogs. Van die laatste komen de ‘content syndication’ mogelijkheden. Dat wil zeggen dat mensen zich kunnen abonneren op kanalen die ze interessant vinden. De meest populaire filmpjes zullen op deze manier op talloze pc’s verschijnen. Net als bij Napster komen die video’s beschikbaar voor anderen die inloggen op het netwerk. De bèta blijkt, zoals dat betaamt, gevoelig voor vastlopers. De software oogt nog ietwat traag.
Beta Freedom Controller: http://www.jamby.net/beta
Weblog: http://www.curry.com
