Financiële sites op internet worden steeds geavanceerder. Pagina’s met verwijzingen zijn uitgegroeid tot sites die financiële producten met elkaar vergelijken. En die productvergelijkers groeien uit tot financiële supermarkten. De traditionele, aanvankelijk internetschuwe banken en verzekeraars doen gretig mee aan deze evolutie.
Terwijl in veel sectoren bedrijven zich sinds jaar en dag concentreren op een beperkt aantal ‘kernactiviteiten’, doet zich in de financiële dienstverlening een tegenovergestelde beweging voor: een diversificatietendens. Veel aanbieders ontwikkelen zich tot financiële supermarkt; de klant regelt er zijn bankzaken, verzekeringen en beleggingen.
In de ‘werkelijke’ wereld zijn het de banken en verzekeraars zelf die tot financieel conglomeraat uitgroeien. Op internet is de ontwikkeling naar financiële supermarkten in gang gezet door internetbedrijven – ‘dotcommers’, veelal virtuele intermediairs, die producten van verschillende aanbieders aan de man proberen te brengen.
Banken en verzekeraars hebben lang geaarzeld met eigen initiatieven op het net. "Het zijn nu eenmaal niet altijd snelle starters", zegt Dick-Jan Abbringh, adviseur bij IG&H Management Consultants (http://www.ighonline.com), een bureau dat financiële dienstverleners adviseert bij online e-finance-activiteiten. "Intern, maar ook bij partner-bedrijven, is er vaak veel weerstand tegen internetplannen." Dit geldt zeker voor verzekeraars die voornamelijk met tussenpersonen werken; zij moeten voorkomen dat het intermediair meteen gaat steigeren bij internetinitiatieven.
Toch zetten banken en verzekeraars inmiddels de ene na de andere site op. Dit blijkt wel uit de recente introductie van bijvoorbeeld Well-o-well (http://www.wellowell.nl) – een 100% dochter van Nationale Nederlanden – en de aankondiging van Moneyplanet, een gezamenlijk initiatief van Abn Amro en KPN’s Planet Internet.
De meest eenvoudige financiële sites bieden vooral links naar banken, verzekeraars en andere financiële dienstverleners (bijvoorbeeld de site van Financial Lynx, http://www.fx.nl). Deze ‘portals’ veranderen langzaam maar zeker van karakter: steeds meer financiële sites, bijvoorbeeld Independer (http://www.independer.nl), maken geautomatiseerde productvergelijkingen mogelijk. Zelfs sites van banken en verzekeraars vergelijken producten van verschillende – concurrerende – aanbieders. Bij Well-o-well kan men terecht voor producten van onder andere Delta Llyod, Axa en Robeco. Opmerkelijk, want zo biedt Nationale Nederlanden concurrenten ruimte om zich op het internet te presenteren. Andere aanbieders zijn minder ruimdenkend. Zo biedt Basic-life (http://www.basic-life.nl) uitsluitend producten van moederbedrijf ASR, en Eubos (http://www.eubos.nl) alleen van Goudse Verzekeringen en oprichter Bank of Schotland.
De productvergelijkers breiden hun diensten verder uit – afnemers kunnen tegenwoordig ook betalen, sparen en beleggen via het internet. Op sommige sites krijgt de klant zelfs een afgeschermd gedeelte toegewezen waar hij al zijn financiële zaken kan beheren. Met deze diensten rondom betalingsverkeer en aandelenhandel groeien financiële sites uit tot heuse financiële supermarkten.
Aanbieders verdienen een goede boterham met banners en buttons en/of met de verkoop van goederen en diensten – op dit moment de twee belangrijkste internet-‘businessmodellen’. Om herhalingsbezoek te garanderen (’traffic’ is immers essentieel) wordt de klant gelokt met extra services. Op hun beurt moeten deze ‘extra’s’ ook weer inkomsten genereren. "Zonder grootschaligheid blijkt het advertentiemodel moeilijk rendabel te maken." Het model dat uitgaat van provisie per ‘lead’ of afgesloten product heeft volgens Abbringh meer toekomst, maar partijen zullen blijven zoeken naar additionele inkomsten.
Tegenhangers
In Nederland zijn verschillende financiële sites actief, in alle gangbare verschijningsvormen. Opmerkelijk is volgens Abbringh dat de Nederlandse sites nogal eens de banden aanhalen met partijen ‘offline’. Zo zet Independer met Optima de persoonlijke verkoop van hypotheken in om het aantal transacties via het internet te stimuleren. En Well-o-well biedt bezoekers de mogelijkheid om de dichtstbijzijnde intermediair te vinden. Met deze combinatie van online- en offlineactiviteiten onderscheiden de Nederlandse sites zich duidelijk van hun Amerikaanse tegenhangers. "Volgens mij heeft dit enerzijds te maken met het opportunisme van de Amerikaanse internet-hype, die bijna als een religie werd beleefd en anderzijds met de nuchterheid van de Nederlandse financiële sector", vermoedt Abbringh.
"De Nederlandse partijen hebben nooit echt geloofd in internet-only distributie, maar veel meer in geïntegreerde financiële dienstverlening." Hij dicht deze strategie de meeste toekomst toe. ‘Internet-only’ partijen zijn namelijk veroordeeld tot de rol van prijsvechter. En dat is geen benijdenswaardig lot, aangezien de sites die zich richten op een kleine markt als de Nederlandse te weinig klanten zullen trekken om met succes op prijs te concurreren.
De trend naar financiële supermarkten die er een filosofie van geïntegreerde financiële dienstverlening op nahouden, zal op termijn waarschijnlijk uitpakken in het voordeel van zowel consumenten als aanbieders. Consumenten krijgen op de sites steeds meer vergelijkingsmogelijkheden, een hoog serviceniveau en lage prijzen. "De klant is de winnaar", aldus Abbringh. "En als hun sites in populariteit toenemen, zal er genoeg overblijven voor de financiële dienstverleners om winstgevend te zijn."
Deze win-win situatie is nu nog ver te zoeken. Lang niet alle financiële sites zijn winstgevend. En de klant is nog lang niet altijd een ‘winnaar’. Sterker nog, enkele maanden geleden velde de Consumentenbond (http://www.consumentenbond.nl) zelfs een vernietigend oordeel over de kwaliteit van de dienstverlening op financiële sites. Het advies zou niet altijd even duidelijk zijn en niet toegesneden op de persoonlijke situatie. "Het is moeilijk zoeken, uitleg ontbreekt en de sites gebruiken veel jargon." Bovendien maakte de Consumentenbond er bezwaar tegen dat het aantal aanbieders niet bekend werd gemaakt en niet viel te achterhalen of de websites wel (volledig) onafhankelijk waren. Volgens Abbringh was de Consumentenbond ‘enigszins ongenuanceerd’. De tekortkomingen van de sites waren volgens hem eerder toe te schrijven aan ‘kinderziektes’. Een woordvoerder van de Consumentenbond bestrijdt dat het onderzoek ‘ongenuanceerd’ was. "De kwaliteit van de sites viel tegen – dat was de belangrijkste uitkomst uit ons onderzoek. Wij hadden het ook liever anders gezien, want wij zijn in principe een groot voorstander van dergelijk sites. Misschien kwamen de geconstateerde tekortkomingen inderdaad door kinderziektes, best mogelijk. Ik sluit ook niet uit dat de dienstverlening van de sites inmiddels is verbeterd."
Inderdaad heeft een aanbieder als Independer in overleg met de Consumentenbond zijn site aangepast. In de toekomst zullen kinderziektes bij financiële aanbieders steeds minder vaak voorkomen, verwacht Abbringh. Voorzover de sites inderdaad bestaansrecht hebben natuurlijk. Er zijn onderhand wel erg veel Nederlandse financiële sites. Het lijkt sterk dat elk financieel kindje de kans krijgt om zijn ziekten te overleven.
Basic-life
Basic-life, de virtuele dochter van de ASR-groep (Amersfoortse, Stad Rotterdam en Europeesche), verkoopt via tussenpersonen levensverzekeringen, met gebruikmaking van internet. De onderneming biedt ook eigen levenproducten aan. Bezoekcijfers en financiële resultaten zijn niet openbaar.
http://www2.basic-life.nl
Eubos
Bij Eubos, een initiatief van de Bank of Scotland, kunnen Nederlandse consumenten een hypotheekofferte aanvragen. De Goudse levert eventueel de bijbehorende levensverzekeringen. Vorig jaar sloot Eubos voor een kwart miljard aan woninghypotheken af, verstrekte het enkele duizenden offertes en bezochten meer dan 30.000 bezoekers per maand de website. Voor 2001 staat uitbreiding naar andere Europese landen gepland.
http://www.eubos.nl
Ineas
Ineas – op de markt sinds 1997 – biedt als een van de eerste Europese verzekeraars zijn producten alleen via internet aan. Het bedrijf concurreert met de ‘direct writers’; verzekeraars die zich direct tot de consument richten, zonder tussenkomst van intermediairs. Het totaal in Ineas geïnvesteerde kapitaal wordt geschat op twintig miljoen gulden. Investeerders zijn onder andere Securitas Capital (joint venture tussen Credit Suisse en Swiss Re) en Century Capital. De laatste partij investeert ook in de Amerikaanse internetverzekeraar Insweb.
In 1999 is voor slechts vierduizend gulden aan premies geïnd; de verzekeraar incasseerde een verlies van 183.000 gulden. Het lijkt er dan ook op dat Ineas veroordeeld is tot een moeizaam bestaan als prijsvechter.
http://www.ineas.com
Independer
Independer maakt het in Nederland mogelijk om een groot aantal producten onderling te vergelijkenonderverdeeld in een aantal categorieën (hypotheken, verzekeringen, aandelen et cetera). Een aantal producten kan direct online worden afgesloten.
Independer werkt samen met de hypotheek-adviesketen Optima. Gedachte hierachter: de consument sluit niet zomaar via internet een hypotheek af, maar heeft ook behoefte aan persoonlijk contact. Grootaandeelhouder Apax heeft 25 miljoen gulden in het bedrijf geïnvesteerd.
Voor de consument is de dienstverlening van Independer gratis. De financiële instellingen betalen het bedrijf een vaste bijdrage voor het aanbrengen van aanvragen en een vaste provisie voor transacties. Independer heeft afgelopen najaar een nieuwe ronde investeringen binnengehaald en denkt over een jaar winstgevend te zijn.
http://www.independer.nl
Interplein
Wie speurt naar de juiste ziektekostenverzekering, moet bij Interplein zoeken op criteria als ‘uitbetaaltermijn’ en ‘doelgroepen’. ‘Vage criteria’, aldus de Consumentenbond, die resulteren in een ‘waslijst’ van verzekeraars. "Geen advies, maar een lijst zonder herkenbare sortering van goed naar slecht." De inkomsten komen uit advertenties en verkoopprovisies. Interplein zegt 100% onafhankelijk te zijn.
http://www.interplein.nl
Kijkenvergelijk
Kijkenvergelijk is het virtuele kantoor van de assurantietussenpersoon KPA. Consumenten die een bepaalde verzekering zoeken, kunnen dit via de site opgeven. Tegen betaling van 27,50 gulden krijgen zij vervolgens een advies per post. KPA selecteert uit enkele tientallen verzekeraars. Uniek aan deze site is dat de gebruiker betaalt. De vraag is of dit zo’n goed concept is. Wie wil er nu betalen voor advies waarvan de kwaliteit niet vantevoren kan worden beoordeeld? Advies is een kwestie van vertrouwen en bij een onbekende internetaanbieder is juist dat vertrouwen bij veel consumenten ver te zoeken.
http://www.kijkenvergelijk.nl
Koopjesjager.nl
Sinds kort vergelijkt Koopjesjager verzekeringenhypotheken en andere producten met elkaar. Alhoewel, vergelijken is een groot woord. Eerder verwijst ‘de afdeling geldzaken’ van Koopjesjager door naar aanbieders. "Op Koopjesjager ligt de nadruk op het ondersteunen van de bezoeker bij het zoeken naar informatie"aldus een persbericht. "De bezoeker kan via de site makkelijk gratis aanvullende informatie aanvragen bij een groot aantal aanbieders. Maar vindt via de site ook gespecialiseerde adviseurs in zijn of haar omgeving, want de ervaring leert dat mensen zich op dit gebied vaak liever door een deskundige laten ondersteunen."
Verdiend wordt aan consumenten die doorklikken en aan advertenties. De ‘afdeling geldzaken’ is totstandgekomen op basis van een samenwerkingsovereenkomst tussen Focus Internet (uitgever van Koopjesjager.nl) en FX (Financial Lynx).
http://www.koopjesjager.nl/geldzaken
MrFinch
MrFinch vergelijkt diverse verzekeringen op basis van diverse criteria en wensen van de consumentonder andere op de hoogte van de premie. Daarbij maakt MrFinch naar eigen zeggen gebruik van gegevens van de Consumentenbond. Om de objectiviteit te garanderen wordt de site bovendien regelmatig gecontroleerd door KPMG.
http://www.mrfinch.nl
Omnipolis
Omnipolis is een virtuele tussenpersoon. De site is bedoeld om potentiële klanten te lokken voor de aangesloten verzekeraars. Een ‘online verzekeraar’ noemt Omnipolis zichzelf in een recent persbericht. De meerwaarde van een online verzekeraar is, naar eigen zeggen, het extra dienstenpakket dat geboden wordt. Denk aan een nieuwsbrief, een abonnement op een verzekeringsmagazine en de mogelijkheid om te chatten met een jurist. Doordat er minder formulieren ingevuld hoeven te wordenkan sneller gewerkt worden en zullen de premies lager en de kortingen hoger zijn dan bij een traditionele tussenpersoon.
Tot nu toe is in Omnipolis zo’n 2,5 ton geïnvesteerd. Het bedrijf streeft er volgens oprichter Henry Bulle naar om binnen een half jaar 2.500 bezoekers per dag te trekken. Hoeveel klanten dat moet gaan opleveren, maakt het bedrijf niet bekend.
http://www.omnipolis.nl
Planweb
Een productvergelijker annex tussenpersoon voor onder andere hypotheken en lijfrentes. Volgens onderzoek van de Consumentenbond, enkele maanden geleden, gebruikt de site ‘digitale productvergelijking als uithangbord’. Planweb zou niet onafhankelijk zijn, maar een beperkt aantal aanbieders vertegenwoordigen. Het onderzoek verscheen kort voordat Planweb werd overgenomen door Nationale Nederlanden.
http://www.planweb.nl
Polisforyou
Polisforyou is een virtuele tussenpersoon die een beperkt aantal schadeproducten aanbiedt van één partij (London). Het is de bedoeling het productenscala te verbreden en ook Nationale-Nederlanden en Axa te gaan vertegenwoordigen.
Polisforyou is in 1999 opgericht door vier partners, werd deels gefinancierd door een aantal private investors. In november 2000 is het bedrijf volledig overgenomen door het Utrechtse assurantiekantoor Finles. Vlak na de start van Polisforyou in november 1999 werd melding gemaakt van ruim tachtig offertes per dag.
http://www.polisforyou.nl
Well-o-well
Wellowell is virtueel intermediair en 100% dochter van Nationale Nederlanden. Het bedrijf biedt klanten de mogelijkheid om te vergelijken tussen verschillende aanbieders, verzekeringen af te sluiten en de verzekeringsportefeuille te beheren via de site. Deelnemers tot nu toe zijn: Axa, Delta Lloyd, De Goudse, London Verzekeringen, de Europeesche, Nationale-Nederlanden en Nationale-Nederlanden Financiële Diensten, ING Bank, Tiel/Utrecht, Robeco, Levob en Unigarant. Vergelijking is niet alleen mogelijk op prijs, maar ook op criteria als kwaliteit, voorwaarden en klanttevredenheid. Bovendien kan de klant een persoonlijk situatieprofiel opstellen, waardoor snel een beeld van de best passende oplossing kan worden verkregen. De site moet inspelen op de behoefte bij de klant aan ordening van de gegevens en samenhangend advies van financiële zaken. Inkomsten van het bedrijf komen uit provisies van verzekeraars, ‘abonnementsgeld’ van de deelnemende tussenpersonen en reclamegelden. Heeft de klant behoefte aan persoonlijk advies, dan wordt deze doorverwezen naar het intermediair.
http://www.wellowell.nl
