Er is een nieuwe frequentieveiling op komst. In de loop van dit jaar gaat het ministerie van Verkeer en Waterstaat WLL-frequenties veilen, waarmee telecomaanbieders draadloos de laatste meters naar de aansluiting kunnen overbruggen. Hiermee omzeilen zij volledig KPN. Maar het Umts-debacle heeft de Nederlandse overheid voorzichtig gemaakt, zodat nieuwe aanbieders voorlopig geduld moeten uitoefenen.
Het Amerikaanse Winstar Communications is als zogenoemde WLL-operator de grootste spectrumhouder ter wereld. Binnenkort hoopt Winstar ook een Nederlands ‘point-to-multipoint’ radiospectrum aan zijn verzameling toe te kunnen voegen. Met ‘point-to-point’ verbindingen is Winstar vanaf 1999 in ons land actief, tot nu toe bij ongeveer 100 gebouwen in de grote steden.
Het bedrijf wacht al enige tijd op de veiling van radiofrequenties door de Nederlandse overheid, om zijn diensten te kunnen uitbreiden. Hans Duivenvoorde, directeur van Winstar Nederland: "We zitten hier al twee jaar op te wachten. De Nederlandse overheid houdt innovatie en concurrentie op de telecommarkt tegen. We zouden de overheid wel voor de rechter kunnen slepen, maar het is nog maar de vraag of we daarmee die frequentie ook zouden krijgen."
Oude vergunning
Volgens het ministerie is de verdeling van WLL-frequenties onder meer vertraagd doordat er juridische problemen zijn met Telfort. Deze aanbieder heeft draadloze licenties uit een oude vergunning, maar mag die alleen gebruiken voor huurlijnen Telfort interpreteert de licentie echter als het recht ‘point-to-multipoint’ diensten aan te bieden. Daarom is een oude consultatieronde uit 1999 gevolgd door een nieuwe ronde die eind vorige maand is afgesloten. Verkeer en Waterstaat verwacht "medio 2001 af te ronden, waarna de uiteindelijke vergunningverlening voor WLL plaats kan vinden."
Er speelt echter meer mee. De markt is in korte tijd radicaal veranderd. In Engeland bijvoorbeeld, waar de Umts-frequentieveiling de overheid nog een recordbedrag opleverde, verwachtte diezelfde overheid een miljard pond te slepen uit de WLL-frequentieveiling. Maar uiteindelijk bleef de teller steken op 100 miljoen pond. Duivenvoorde: "De overheid zal zeker die Engelse les meenemen."
Als Winstar achter het net vist, gaat Duivenvoorde door met ‘point-to-point’, waar geen speciale vergunning voor nodig is. "Point-to-multipoint levert alleen voordeel op in combinatie met ‘point-to-point’. Met de huidige stand van de techniek heeft ‘point-to-multipoint’ een bandbreedte van 8 Mb. Voor ons is dat beperkt, omdat ‘point-to-point’ daar begint. Daarvan kan de bandbreedte worden opgevoerd tot maximaal 155 Mb."
Door deze capaciteit, die met relatief eenvoudige zenders draadloos te behalen is, is Duivenvoorde niet onder de indruk van DSL. De snelheid van dit paradepaardje van vaste aanbieders is met 2 Mb een fractie van wat WLL draadloos kan. Ook Umts is, met 2 Mb in het gunstigste geval, geen concurrent. De strijd om gunstige zendlocaties, die mobiele aanbieders voeren, gaat voorbij aan WLL-aanbieders. Zij zijn vooral op zoek naar gebouwen van minimaal 100 meter hoogte, terwijl mobiele aanbieders veel lager bouwen.
WLL omzeilt KPN
Een van de belangrijkste knelpunten van de geliberaliseerde telecommarkt is de zogenoemde local loop: het stuk telefoondraad tussen het backbone-netwerk en de stekkerdoos in huis of kantoor. Hoewel een reeks nieuw telecomaanbieders de beschikking heeft over een eigen netwerk, of gebruik maakt van gedeelde lijnen, zijn de laatste meters over het algemeen stevig in handen van KPN Telecom. Alternatieve aanbieders van vaste telefonie zijn daarom afhankelijk van de voormalige monopolist.
De laatste jaren is een draadloze variant van de local loop tot ontwikkeling gekomen, WLL (Wireless Local Loop). De ‘point-to-point’ variant, waarbij één schotel de local loop verzorgt voor één locatie, is geschikt voor breedbandcommunicatie tot 155 Mb. Per locatie wordt een frequentie aangevraagd. Point-to-multipoint, waarbij één schotel meerdere locaties bedient, is vooralsnog geschikt voor 8 Mb. Hiervoor is een radiospectrum nodig, dat de Nederlandse overheid nog dit jaar wil veilen.