Nu de goudzoekerkoorts bij de internetbedrijven is uitgewoed, blijkt dat vooral de traditionele bedrijven goede zaken doen. IBM, Intel, Microsoft boeken enorme omzet- en winststijgingen. Ook bedrijven die ondersteuning leveren voor verschillende vormen van dienstverlening doen goede zaken. Extreem succesvol is chipmachinebouwer Asml, die zijn omzet bijna verdubbelde en de winst verviervoudigde.
Het Veldhovense Asml is allesbehalve een gelukszoeker. Het bedrijf bouwt wafersteppers, machines voor het bouwen van chips, die per stuk voor enkele miljoenen guldens per stuk over de toonbank gaan.
Asml heeft over het afgelopen jaar 347 miljoen euro nettowinst geboekt, ruim vier keer zo veel als het jaar daarvoor, toen de winst 81 miljoen euro bedroeg. De omzet steeg van 1,197 miljard euro in 1999 tot 2,184 miljard in 2000. In totaal leverde Asml 368 systemen af.
Intel
De opvallend goede resultaten van de chipmachinebouwer zijn voor een flink deel te danken aan tactische zetten van Doug Dunn, die sinds 1 januari 2000 bestuursvoorzitter is. De voormalig bestuurder van Philips verbeterde de organisatie zo dat de winstgevendheid aanzienlijk toenam.
Hoewel de vooruitzichten op de lange termijn uitgesproken gunstig is voor Asml verwacht ceo Doug Dunn een rationalisatie voor de komende twee tot drie kwartalen van dit jaar door de cyclische gevoeligheid van het chipfonds. "Maar de vraag naar onze systemen ligt nog steeds boven de capaciteit", aldus Dunn. De behoefte aan meer capaciteit was ook de reden om de Amerikaanse Silicon Valley Group (SVG) over te nemen. SVG is voor 50 procent van zijn omzet afhankelijk van chipbakker Intel als klant. In Japan werd de eerste order geboekt. Ongeveer een derde van de omzet kwam uit de VS, 29 procent uit Taiwan, 18 procent uit Europa, 11 procent uit Zuid-Korea en 10 procent uit de rest van de wereld. Ruim de helft van de wereldwijde chipbakkers is klant van Asml. Eind 2000 had de chipmachinebouwer met 386 bestelde systemen een goed gevulde orderportefeuille.
Analist Philip Scholte van Van der Hoop Effectenbank is onverminderd positief over Asml. Voor 2001 is het Veldhovense bedrijf volgeboekt, ondanks de geplande toename van de productiecapaciteit vanaf juni naar vijf honderd systemen per jaar.
Varkenscyclus
In het verleden kende de chipindustrie een cyclus van drie jaar. Het is moeilijk te voorspellen of de cyclus nu weer even lang zal duren. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de verkoopgroei van pc’s afvlakt. In 2000 werden er wereldwijd ongeveer 144 miljoen verkocht, een stijging van 14,5 procent ten opzichte van 1999. Het jaar daarvoor groeide de markt met ruim 23 procent. De belangrijkste reden voor de afvlakkende groei zijn de marktverzadiging in de Verenigde Staten en het afkoelen van de wereldeconomie in het vierde kwartaal van 2000.
Volgens onderzoeksbureau Dataquest zal de cyclus deze keer langer duren. Voor dit jaar verwacht het onderzoeksbureau een groei van de markt van halfgeleiders van 20 procent. Analisten denken dat Asml de dip in de chipsindustrie kan opvangen. Door de overname van SVG heeft het bedrijf nu een marktaandeel van 40 procent, zodat het in staat moet zijn tegenvaller op te vangen.
Processor tien keer zo snel
Hoewel verwacht wordt dat de groei van de chipmarkt zal afvlakken, zorgen nieuwe technologieën ervoor dat chipfabrikanten blijven investeren in nieuwe machines. Asml en Applied Materials introduceerden vorig jaar productiemachines voor het vervaardigen van wafers met een diameter van 300 mm. Tot nu toe worden de kleinere wafers met een diameter van 200 mm gebruikt.
In de tweede helft van dit decennium komen er machines op de markt die gebaseerd zijn op extreem ultraviolet licht. Veel chipfabrikanten zullen na 2005 overstappen op wafersteppers die met deze techniek werken. De machines van de nieuwe generatie maken het mogelijk nog kleinere processors te maken, die tien miljard instructies per seconde kunnen verwerken. De huidige processors kunnen maximaal iets meer dan één miljard instructies per seconde verwerken.