Op korte termijn, naar verwachting dit kwartaal, komt Opta eindelijk met de zogenoemde prijs-squeeze toets. Hiermee probeert de toezichthouder KPN Telecom te dwingen een redelijk verschil te hanteren tussen de verkoopprijs aan concurrenten en zijn eindgebruikersprijzen. Concurrenten van KPN juichen de maatregel toe. KPN ontkent dat sprake is van een oneerlijke situatie. Ondertussen lopen juristen zich warm voor het eisen van schadeclaims.
Raymond Schrama, directeur van telecombedrijf One.Tel is een van de nieuwe aanbieders die een snelle komst van de prijs-squeeze toets toejuichen: "Het is een revolutionaire stap van de Opta. Geen enkele regulator die ik ken heeft een dergelijke toets. Dit betekent dat ofwel de retail-tarieven van KPN omhoog gaan, of onze inkooptarieven dalen."
Volgens Schrama is de inmenging van Opta hard nodig: "De tarieven van KPN belemmeren concurrentie. We kopen momenteel duurder in dan we kunnen verkopen. Dit betekent dat we geen gezonde marge kunnen halen. De huidige situatie staat haaks op liberalisering."
Invoering van de toets kan verstrekkende gevolgen hebben. Een gestandaardiseerd rekenmodel voor de verhouding tussen retail– en wholesale-prijzen van KPN Telecom kan tot schadeclaims leiden van concurrenten die zich door het prijsbeleid benadeeld voelen. Schrama: "Na invoering van de toets is de vraag ‘wat heeft KPN voor concurrentiebelemmerende technieken toegepast en wat heeft dat voor consequenties’. Misschien is de prijs-squeeze-toets een juridische basis voor claims. Daar kijken nu verschillende juristen naar.
Nijpender
Volgens woordvoerder Alex van Kalken had Opta eerder willen komen met de toets, maar heeft de consultatie van telecombedrijven langer geduurd dan verwacht. "We hebben nogal wat reacties gekregen, en dat waren er zoveel, en ze waren zo complex, dat het wat langer heeft geduurd. Overigens kijken we al naar de prijs-squeeze, maar met deze toets leggen we vast hoe we ernaar kijken. Het probleem wordt steeds nijpender."
Van Kalken denkt niet dat de toets tot schadeclaims zal leiden, maar "dat is in de eerste plaats een zaak tussen KPN en zijn concurrenten. Als ze er niet uitkomen kunnen ze altijd nog bij ons een geschil aanhangig maken."
KPN Telecom zegt niet onder de indruk te zijn van de komende Opta-toets. "Het zal niet veel nieuws onder de zon zijn", aldus een woordvoerder. "In feite oefenen ze die toets nu ook uit." Overigens ontkent KPN dat de prijs-squeeze bestaat. De telecomaanbieder zegt niet onder de prijs aan eindgebruikers te leveren om concurrenten de wind uit de zeilen te nemen.
"Er zal geen klant zijn die beweert dat wij te goedkoop zijn. Of concurrenten op het verschil tussen inkoop en verkoop een goede marge halen weet ik niet, ik kan niet in hun bedrijfsplan kijken. Maar als ze ons te duur vinden moeten ze misschien niet bij ons inkopen, maar zelf een netwerk aanleggen."
In de tang genomen
De zogenoemde prijs-squeeze ontstaat door het verschil tussen de prijs die KPN Telecom zijn concurrenten berekent en zijn eindgebruikersprijzen. Telecomaanbieders die geen eigen netwerk hebben, moeten bij KPN ruimte op het nationale netwerk kopen bij de afdeling Wholesale. Via zijn Retail-afdeling verkoopt KPN zelf aan eindgebruikers.
Wanneer de retail-prijzen van KPN te laag zijn, of de wholesale-prijzen te hoog, wordt het voor concurrerende aanbieders moeilijk om een gezonde marge te rekenen op het bedrag dat zij zelf betalen voor gebruik van het netwerk. Dit verschijnsel heet de prijs-squeeze. In de toets van Opta komt bindend en gestandaardiseerd te staan aan welke voorwaarden prijsveranderingen van KPN voor concurrenten en eindgebruikers moeten voldoen.
Concurrentie
Het van oorsprong Australische One.Tel is op de Nederlandse markt een van de nieuwe concurrenten van KPN Telecom. De strategie van het bedrijf is erop gericht om in geliberaliseerde markten, zoals Nederland, ruimte te kopen op de netwerken van andere aanbieders, en die goedkoop aan eindgebruikers aan te bieden. One.Tel is in Nederland vergelijkbaar met Tele2. De belangrijkste investeringen voor bedrijven als One.Tel zijn die in switches, least cost routing-faciliteiten én de marketing database. Het knelpunt voor de nieuwe aanbieders is nationale telefonie, omdat ze voor dat netwerk afhankelijk zijn van KPN Telecom. Internationaal kunnen de nieuwe aanbieders kiezen uit veertig carriers.
