Groningen wil zich nadrukkelijk profileren als IT-stad. En niet zonder succes. Met Silicon Valley als inspirerend voorbeeld spannen overheid, universiteit en bedrijfsleven zich eensgezind in voor een aantrekkelijk IT-klimaat. Om ook voldoende geschikt personeel te lokken, laat Groningen geen middel onbenut.
Silicon Valley in de polder’, waarhebben we dat eerder gehoord? Of misschien beter: waar n�et? Of het nu gaat om Amsterdam Zuid-Oost, Almere en omgeving, Hilversum en ’t Gooi, de regio Twente, Eindhoven en omstreken of de Gelderse stedendriehoek Arnhem-Nijmegen-Wageningen, vrijwel overal in Nederland is er wel een bestuurder geweest die heeft bedacht dat een presentatie als ‘Nederlandse Silicon Valley’ wel eens goed voor de lokale/regionale economie en werkgelegenheid kan zijn.
| De Regio IT Talent steekt zijn licht op in de regio. Wat gebeurt er in Groningen? Hoe profileert Twente zich? En is het nog leuk werken in de Randstad? Of kies je toch voor het Brabantse leven? |
Het ene initiatief heeft echter meer succes dan het andere en dat toont eens te meer aan dat de wil om ICT-bedrijvigheid binnen te halen niet voldoende is. De omstandigheden en infrastructuur ter plekke moeten een handje meehelpen. Zo heeft Amsterdam per definitie een sterke aantrekkingskracht op bedrijven in de dienstverlenende sector, mede vanwege het feit dat het ’s lands hoofdstad is en bovendien het financiële centrum. Twente en Eindhoven hebben het grote voordeel van de aanwezigheid van een technische universiteit en in Hilversum ligt het voor de hand de overstap te maken van ‘oude’ naar ‘nieuwe’ media.
En dan is er Groningen. In eerste instantie lijkt het aansprekende initiatief ‘Groningen IT-stad’ de hierboven ontvouwen theorie te logenstraffen – want de stad is immers geen zakencentrum, heeft geen ‘hightech’-infrastructuur en evenmin een verleden als mediacentrum – maar op de keper beschouwd speelt de campagne perfect in op alle voordelen die Groningen wél weet te bieden aan ICT-bedrijven en hun werknemers. "Ons land is te klein om het onder te verdelen in een Randstad en een periferie", roept Groningen. En daarin heeft de stad natuurlijk groot gelijk, zeker als het gaat om informatie- en communicatietechnologie. Met de huidige technologische ontwikkelingen worden zaken als afstand en tijd in het economische verkeer steeds minder een onderscheidende factor. Voor een bedrijf dat actief is op de markt van bijvoorbeeld webhosting, maakt het in feite niet uit of het in Amsterdam is gevestigd of in Zuid-Limburg. Of in Groningen.
Rol van betekenis
In 1997 is de gemeente Groningen gestart met het project ‘Groningen IT-stad’. Niet zonder succes. De ICT-sector groeit jaarlijks met ongeveer tien procent en er zijn in deze sector inmiddels ruim tienduizend arbeidsplaatsen bij ruim zeshonderd bedrijven. Van groot tot klein. De gemeente hoopt dat er door de aanwezige ICT-bedrijven en kennisinstituten voldoende ‘massa’ is om nationaal en, op specifieke terreinen, ook internationaal een rol van betekenis te vervullen. Als het aan de lokale overheid ligt, verwerft Groningen een positie in de top van de IT-steden in Nederland.
Groningen is de thuisbasis voor veel bedrijven, instellingen en onderzoeksinstituten op het gebied van telecommunicatie, internet, softwareontwikkeling en -applicaties. Met KPN Research en een aantal andere ICT-onderdelen van KPN, de Rijksuniversiteit Groningen, de Hanzehogeschool en het Academisch Ziekenhuis Groningen heeft de stad een aantal instituten van betekenis in huis. En ook veel belangrijke softwarehuizen hebben een vestiging in Groningen: Origin, Logica, Cap Gemini, CMG, Raet IT, de Roccade Groep, Compuware. Deze bedrijven zijn natuurlijk gelokt door de aanwezigheid van IT-intensieve bedrijven als KPN Telecom, de Informatie Beheer Groep, de Gasunie, de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) en diverse financiële instellingen. Verder heeft Groningen nog talloze andere aanbieders van ICT-diensten, gespecialiseerd in hardware en gespecialiseerde software, netwerkleveranciers, multimedia-specialisten, IT-consultants, et cetera. En natuurlijk een snelgroeiend aantal internetbedrijfjes.
Maar al die IT-bedrijvigheid heeft natuurlijk alleen kans van slagen als er ook voldoende gekwalificeerd personeel is te krijgen. En hoewel de arbeidsmarkt in Groningen nog relatief gunstig is – de werkloosheid is bovengemiddeld en de uitstroom van universiteit en hogeschool is constant – hebben bedrijven ook hier steeds meer moeite met het vinden van geschikte medewerkers. Opleidingstrajecten voor langdurig werklozen bleken niet voldoende om dat probleem op te lossen. Op initiatief van de gemeente is daarom medio 1999 het platform ICT & Arbeidsmarkt opgericht. In dit platform hebben vertegenwoordigers uit het ICT-bedrijfsleven, bemiddelaars (arbeidsbureau en uitzendbureaus), opleiders (mbo, hbo, universiteit, en commerciële opleidingen) en overheden (provincie en gemeente) zitting. Het platform heeft inmiddels een plan van aanpak opgesteld en de gemeenschappelijke wervings- en profileringscampagne IT swings in Groningen is één van de resultaten.
IT swings
Onder de noemer ‘IT swings in Groningen’ wordt sinds afgelopen voorjaar campagne gevoerd om ervaren ICT’ers te verleiden (terug) naar Groningen te komen. Bovendien gaat het om een imago-campagne. Met een reeks opvallende advertenties in kranten en vakbladen is de doelgroep geattendeerd op de mogelijkheden en voordelen die de stad Groningen voor hen in petto heeft. Ook is er een speciale website (http://www.it-stad.groningen.nl) in het leven geroepen, waar geïnteresseerden worden gewezen op alles wat Groningen te bieden heeft.
Sinds begin augustus rijdt er zelfs een speciale IT Swings-tram door Amsterdam! Het gaat om lijn 5, de tram die dagelijks op en neer rijdt tussen het Centraal Station en één van de belangrijkste zenuwcentra van de vaderlandse ICT-wereld: Amsterdam Zuidoost. Het motto van de in hippe kleuren bestickerde tram: ‘Groningen heeft IT op de rails gezet… instappen en wegwezen hier!’
De stad tracht de ICT’ers te lokken met een aantal aantrekkelijke zaken. Daarbij ligt de nadruk op het onderscheidend vermogen ten opzichte van de Randstad. Zo wijst men fijntjes op de schappelijke huizenprijzen en op het ontbreken van dagelijkse verkeersopstoppingen. En mensen die een verhuizing van de Randstad naar Groningen overwegen, wordt op de website geruststellend meegedeeld dat zij ook op cultureel en recreatief gebied geen stap terug hoeven te doen: "Groningen is een fantastische, bruisende stad, waar altijd wat te doen is. Er wonen ruim 170.000 mensen en er werken er bijna 115.000. Daarnaast telt Groningen ruim 35.000 studenten, die garant staan voor een bruisend nachtleven. Groningen is een compacte stad met een historisch hart. Binnen één vierkante kilometer vind je ruim 160 cafés en restaurants, meer dan 1500 winkels, zeven theaters, een muziekcentrum, dertien galerieën, vijftien bioscopen en een casino."
Zernikeborg
Het centrum van de ICT-bedrijvigheid in Groningen wordt volgend jaar geopend: de Zernikeborg. Het is een futuristisch gebouw dat het paradepaard van IT-stad Groningen moet worden. Het Groningse ICT-samenwerkingsinitiatief ICT@NN neemt er zijn intrek, evenals het rekencentrum van de universiteit, een High Performance Computing Center, de Groningen Internet Exchange en de tweede Cave in Nederland: een driedimensionale ruimte waarin op wanden, vloer en plafond real time stereoscopische beelden worden geprojecteerd.
De meeste faciliteiten in de Zernikeborg komen ter beschikking van het ICT-bedrijfsleven, dat zich in groten getale moet vestigen op het omringende Zernike Science Park. Daar, maar ook op bedrijfsterreinen elders in de stad biedt de gemeente Groningen incubatorfaciliteiten aan, ofwel alles wat nodig is in een kraamkamer voor startende bedrijven. Kantoorruimte natuurlijk, maar ook risicokapitaal (via het Zernike Seed Fund), digitale infrastructuur en contacten met de onderwijsinstellingen, onderzoekscentra en collega-ICT-ondernemingen.
Met de ontwikkeling van het Zernike Science Park is een investering gemoeid van bijna een half miljard. Dat alleen al toont aan dat het Groningen ernst is met het stimuleringsbeleid. ICT’ers die geïnteresseerd zijn in een arbeidsplaats in Groningen, moeten echter nog wel wat moeite doen om de geschikte vacatures te vinden. Er mag dan enerzijds een tekort zijn aan gekwalificeerde IT’ers en anderzijds een vergaande samenwerking binnen de ICT-sector, het gezamenlijk opzetten van een vacaturebank op internet en een systeem voor het verwerken van open sollicitaties is nog een stap te ver. Er wordt overigens wel gewerkt aan de ontwikkeling van dergelijke diensten.
