Voor Versatel is de Umts-veiling niet voorbij. De telecomaanbieder heeft elf bezwaarschriften lopen, en hoopt nog steeds op een licentie. Computable sprak met Marc van der Heijden, vice president legal and regulatory affairs, over de veiling, toezichthouders en de liberalisering van de Nederlandse markt.
Marc van der Heijden kijkt met teleurstelling en zorg terug op de veiling van Umts-frequenties die deze zomer in het Kurhaus plaatsvond. "In de eerste plaats vanwege het ontwerp van de veiling. De overheid zou een onafhankelijke partij moeten zijn en de industrie moeten steunen. Vooraf hebben we al gewaarschuwd dat deze veiling een wangedrocht zou zijn, dat niet gaat werken."
Versatel heeft vooraf fel geageerd tegen het aantal te veilen frequenties. Het ministerie van Verkeer & Waterstaat stelde vijf frequenties beschikbaar, terwijl er ook vijf mobiele GSM-aanbieders actief zijn. Nieuwkomers op die markt, zoals Versatel, zouden daar niet zo gemakkelijk tussen komen. Om een frequentie te bemachtigen moest een van de zittende partijen opzij geduwd worden. Wanneer Versatel tot het eind zou meebieden, zou dat de prijs fors opdrijven.
Teleurstelling
Een volgende teleurstelling in de opstelling van de overheid kreeg Versatel te verwerken door de manier waarop de veiling afliep, na een dreigbrief van Telfort aan Versatel. "Het ministerie heeft daar niets aan gedaan. Ik begrijp nog steeds niet welk belang het ministerie had bij het in de modder laten lopen van de veiling. Nu lijkt het debat alleen nog maar te gaan over kwijtraken van de zwarte piet."
Versatel wilde in de eerste plaats een Umts-licentie, om op een goede manier toegang te krijgen tot de mobiele markt. Van der Heijden geeft toe dat het ook mogelijk zou zijn om ruimte op het netwerk van andere aanbieders te huren. Maar Versatel heeft liever zelf de toegang in handen. "We hebben al moeite genoeg om de koperlijnen die we bij anderen huren, goed geprijsd te krijgen. Bij mobiele verbindingen zal dat nog veel moeilijker zijn." Het was volgens Versatel de bedoeling om een volledig frequentieblok te kopen, om vervolgens driekwart weer te verkopen aan partners in een gezamenlijk netwerkbedrijf.
Door de gang van zaken bij de veiling is de situatie precies omgekeerd. Nu zoekt Versatel naar aansluiting bij een van de kopers. "Ik denk dat het voor de grote spelers uiteindelijk de enige manier is om de licentie en het netwerk te financieren." KPN heeft al laten weten geïnteresseerd te zijn in samenwerking met partijen als Versatel, en ook de deur naar andere partijen staat open. Maar concrete aankondigingen worden op korte termijn niet verwacht. Van der Heijden: "We zijn nu in het stadium dat we ideeën naar elkaar roepen."
Frequentieblokken
De situatie kan echter radicaal veranderen. Versatel heeft vanaf het begin alle juridische middelen ingezet om de manier waarop de frequentieblokken verdeeld worden, aan te vechten. "Wij gaan ervan uit dat de Umts-veiling niet is afgelopen. Er is sprake van flagrant mismanagement van de overheid. Als de rechter bijvoorbeeld bepaalt dat het hoogste bod van Telfort ongeldig is, geldt het bod dat wij hebben gedaan. De staatssecretaris kan dat ook zelf bepalen, als ze verstandig is. Anders bestaat de mogelijkheid dat ze over moet gaan tot herveiling, en kan ze daardoor allerlei schadeclaims tegemoet zien.
Momenteel lopen elf bezwaarschriften tegen verschillende aspecten van de veiling. Het eerste bezwaarschrift, gericht tegen het besluit om te gaan veilen, is in eerste instantie afgewezen door de overheid. Daar gaat nu de Rotterdamse rechtbank zich over buigen. "Het is nu echt advocatenwerk. Misschien hebben we een uitspraak over twee maanden, misschien pas over drie jaar." Ook de Europese Commissie buigt zich nu over de gang van zaken in Nederland.
Van der Heijden bestrijdt dat hij de dreigbrief van Telfort, die de veiling in feite beëindigde, naast zich neer had kunnen leggen. "Dat is het meest onderbelichte onderdeel van de veiling. Telfort weet als geen ander hoe zo’n brief uitwerkt. In Engeland, waar het moederbedrijf British Telecom opereert, doen bedrijven dat soort dingen veel vaker. Telfort dreigde door middel van een rapport van een gerenommeerd bureau allerlei vuilnis op straat te gooien. Dat kun je dan wel ontkennen, maar dan is je reputatie al geschaad, en je beurswaarde weggevaagd."
Liberalisering
Paradoxaal genoeg is de relatie met de concurrenten goed. "In de markt is iedereen ons dankbaar. De andere partijen hebben voor een habbekrats een licentie gekregen. Ook met Telfort is de relatie goed, zolang ze de licentie houden. Tijdens de veiling is de waarde van de vergunningen bij lange na niet gerealiseerd. Daarom zijn sommige politici nu zo boos."
In tegenstelling tot Paul Smits, bestuursvoorzitter van KPN, vindt Marc van der Heijden dat de liberalisering van de Nederlandse telecommarkt nog maar net begonnen is. Voor toezichthouder Opta is nog veel werk te doen, al is Versatel blij met het werk dat Opta tot nu toe verzet heeft. "Zonder Opta zaten wij hier niet."
Wel vindt hij dat de Europese Commissie al lang meer zeggenschap had moeten hebben over de internationale telecommarkt. "Het is te gek voor woorden dat er vijftien verschillende vergunningen bestaan voor Umts in Europa. Ook voor het leggen van glasvezelnetwerken gelden in alle landen weer andere regels. Ik denk dat ze in Brussel toch meer moeten durven.
Lokale overheden zijn niet in staat om goed weerstand te bieden aan internationale telecompartijen. De Nederlandse overheid heeft vooral mooie woorden uitgesproken, waar weinig daden tegenover staan. KPN heeft hier nog steeds een gigantisch marktaandeel. Toch gaan er bij de overheid steeds weer stemmen op dat het nu eens afgelopen moet zijn met Opta. Dan denk ik: waar komt dat vandaan? De Nederlandse overheid heeft moeite de ICT-sector te helpen waar die geholpen moet worden."
