Toen het idee van een browser met Java een paar jaar geleden voor het eerst in het nieuws kwam, veroorzaakte dit nogal wat opschudding. Zo’n apparaat kon in een televisie worden ingebouwd; je had geen PC meer nodig – en dus ook geen Microsoft. De tegenstanders van Microsoft sloten zich snel bij de NC-beweging aan. IBM deed mee, Oracle was fanatieker. Oracle richtte zelfs een bedrijf op om zulke speciale tv-toestellen te produceren; de netwerkcomputer was geboren.
IBM, Oracle en de anderen probeerden de rest van de zakelijke wereld te overtuigen van de noodzaak alle PC’s door NC’s te vervangen. De resultaten waren miserabel. Het probleem was voor iedereen duidelijk, behalve misschien voor Oracle: er waren nog geen algemeen bruikbare Java-toepassingen beschikbaar. De producten die iedereen noodgedwongen gebruikt, zijn immers allemaal gebaseerd op een PC met Windows.
Het concept van de netwerkcomputer is zonder twijfel aantrekkelijk, met name voor nieuwe dunne client-applicaties in combinatie met applicatieservers. En zo is het dan toch begonnen; de NC komt niet in plaats van de PC, maar in combinatie met de PC. Een PC met een browser kan alle nieuwe Java-applicaties draaien, maar is tegelijkertijd ook geschikt voor alle bestaande applicaties. De PC emuleert een NC, terwijl een NC nooit een PC zou kunnen emuleren.
De belangrijkste applicaties zullen uiteindelijk wel voor de NC worden ontwikkeld, waarbij de PC naar niche-markten wordt verbannen. Dat zal echter nog jaren duren. Ondernemingen kunnen zich nu al volledig richten op Java en browsers, waarbij ze beschikken over een evolutionair pad van de bestaande PC-omgeving naar de nieuwe NC-omgeving. Als nieuwe releases van Microsoft Office gebruikers er niet toe zouden dwingen om miljoenen te verspillen aan het uitbreiden van hun PC’s, zonder enig zichtbaar voordeel, dan zouden we de komende drie of vier jaar helemaal niets aan onze PC’s hoeven te veranderen. Denk hier maar eens over na voordat u overstapt op Office 2000.
Microsoft is allesbehalve dom en reageerde op het NC-concept met ActiveX. Door een JVM met OLE te implementeren, maakt ActiveX het mogelijk dat client-programma’s Java- en OLE-functies kunnen combineren. OLE voegt hierbij de volledige PC-functionaliteit aan de browser toe. Het probleem is natuurlijk dat een Java-applet met ActiveX alleen op een PC draait en nooit op een fysieke NC zal kunnen draaien, waardoor het hierboven geschetste evolutionaire pad is geëlimineerd. ActiveX moet daarom vermeden worden; gebruik óf Java, óf de PC, maar niet allebei.
We staan aan de vooravond van een nieuw breekpunt in de evolutie van de NC. De Internet-TV komt eraan! In de thuismarkt zijn set top boxes inmiddels heel gewoon; deze kastjes gebruiken de televisie als display en maken via de telefoonlijn verbinding met internet. Omdat ze geen lokale opslagfaciliteiten hebben, wordt alle functionaliteit zoals e-mailservers, archivering van e-mail en dergelijke door de internet-provider verzorgd. Daarbij moeten ze wel tv’s in plaats van PC’s ondersteunen. De tv verandert langzaam in een NC, zij het met een lagere resolutie en met onvoldoende Java-ondersteuning om als desktop in de zakelijke markt te worden gebruikt. Maar toch, een NC is het.
Met de introductie van WAP wordt het NC-concept nu ook opgepakt door de telefoonmaatschappijen. De NC begon zijn leven als PC-achtige, met beeldscherm, toetsenbord en muis. Maar de beperkingen van de PC-architectuur zijn opgeheven en deze vrijheid begint nu zijn vruchten af te werpen; er ontstaat in hoog tempo een nieuwe generatie van zeer uiteenlopende NC’s.
Er is nog een ontwikkeling die voor de toekomstige NC van belang is. Het zijn de X-terminals, die GUI-interfaces, zoals Motif, Gnome, en KDE ondersteunen. Dit is van groot belang voor de progressie van Linux. Voor Motif zijn al net zo weinig applicaties als voor Java. Maar het X-concept is door Citrix ontwikkeld om Windows GUI’s op NT-servers te draaien, inmiddels door Microsoft geadopteerd als NT Terminal Server. Er zijn typische Windows-based Terminals (WBT’s) op de markt, maar wat belangrijker is, is dat de Citrix-client op X-terminals is geïmplementeerd, waardoor Motif-gebruikers toegang hebben tot Microsoft Office. De meeste NC’s zijn opnieuw geprogrammeerde X-terminals, die nu dus ook kunnen beschikken over Citrix client-functies. De NC kan daardoor dynamisch worden geconfigureerd; bijvoorbeeld als een oude terminal (3270, 5250 of ASCII), als een X-terminal, als een browser met JVM, of als een client voor Windows-applicaties. Citrix Winframe is een prachtig hulpmiddel om PC’s geleidelijk – naarmate Java-toepassingen volwassener worden – door NC’s te vervangen.
Conclusie: het NC-concept is zeer dominant; de fysieke NC bevindt zich echter nog in een zeer vroeg stadium van zijn ontwikkeling.