Even terug naar het einde van de vorige eeuw in Zambia: twee maanden geen Internet en e-mail! Ik voel mij afgesloten van de rest van de wereld. Mijn werk en privé-leven zijn aangewezen tot Lusaka en een dure telefoon.
Een bestand sturen naar één van onze leveranciers in het buitenland moet nu via een floppy en een koeriersdienst geschieden De installatie van onze nieuwe server wordt vertraagd doordat we een aantal ontbrekende drivers niet van het Internet kunnen downloaden. Het downloaden van software-patches voor Y2K-bestendigheid moet gestaakt worden. De fax en telefoon draaien overuren. Ik realiseer me ineens hoe afhankelijk ik ben van mijn Internetaansluiting.
Twee jaar geleden schreef ik nog een jubelverhaal over de grootste Internet-provider van Zambia, Zamnet. Op dat moment één van de beste providers in Afrika.
Maar inmiddels is de teleurstelling groot. Shuller, ‘managing director’ van Zamnet, kan zijn beloftes en dromen niet waar maken. De verbinding met de universiteit is uit de lucht. Nu gebeurt dit wel vaker, dus is er geen reden voor paniek. Zamnet bellen heeft geen zin, want de lijn staat rood gloeiend. Wij (het computercentrum van de universiteit) zijn blijkbaar niet de enige met problemen. Na een dag horen we dat de problemen serieus zijn, en dat het een week duurt om ze op te lossen. Maar een week later is dat niet het geval. Aangezien Zamnet de grootste Internetprovider is, is het grootste gedeelte van Zambia zonder elektronisch contact met het buitenland. Wat mij nog het meest verbaast, is dat slecht één krant er melding van maakt. Voor de rest lijkt iedereen de situatie niet bijzonder of alarmerend te vinden.
Ondertussen probeert Zamnet een oplossing te vinden voor de problemen met het grondstation. In twee weken tijd hebben zij met concurrent Zamtel een overeenkomst gesloten. Zamtel verhuurt een minimale bandbreedte van zijn satellietverbinding aan Zamnet voor e-mail. Eindelijk weer mail, behalve dan voor grote klanten, zoals de universiteit en de bank van Zambia, die rechtsreeks naar het grondstation gaat in plaats van via de mailserver van Zamnet. De Bank van Zambia maakt groot kabaal en krijgt een speciale regeling. De universiteit is weliswaar de grootste aandeelhouder van Zamnet, maar krijgt geen prioriteit en moet wachten totdat het grondstation gerepareerd is.
Alle routertabellen van Zamnet worden handmatig bijgehouden; het blijkt dat er een fout zit in de routering van de Unza-mail. Uiteindelijk is de universiteit op 28 december, bijna twee maanden later, weer volledig bereikbaar. Een goed begin voor het nieuwe jaar. Maar de problemen zijn de wereld nog niet uit. Helaas kan ik mijn vrienden niet bereiken, want er is geen ‘entry’ in de routingtabellen van Zamnet voor deze server. Ik kan het bijna niet geloven.
Het heeft de Netwerksectie uren onderzoek gekost om een ander routeringsprobleem van Zamnet te vinden. Bepaalde segmenten van ons netwerk kunnen geen files downloaden. Dat is geen probleem voor het hoofdsegment waar het Computer Centrum is aangesloten. Die heeft een juiste verwijzing in de routingtabel. Dat geldt niet voor de andere segmenten, waardoor de files blijven steken. Met e-mail hebben deze segmenten geen probleem. Die komt namelijk binnen op onze mailserver, die op het hoofdsegment is aangesloten. Maar voordat je erachter komt dat de problemen bij je Internetprovider liggen en niet bij je eigen netwerk!
Er gaan veel geruchten over de reden van de problemen bij Zamnet. Het officiële verhaal van Shuller is dat speciale onderdelen voor de reparatie uit de VS moesten komen. Op weg naar Zambia zouden de onderdelen zijn zoekgeraakt in Groot-Brittannië. Cashflow en organisatorische problemen hebben waarschijnlijk ook een grote rol gespeeld.
Een derde Internetprovider, Coppernet, die zich net in Lusaka gevestigd heeft, profiteert van de problemen van Zamnet en heeft een vliegende start gemaakt. Ik hoop dat er met Coppernet niet hetzelfde gebeurt als met Zamnet. De enorme vraag naar aansluitingen en goede service heeft Shuller de nodige organisatorische problemen opgeleverd, onder meer op het gebied van ondersteuning.
Soms vraag ik mij af of een voorraad aan reserveonderdelen en een back-upfaciliteit een noodzaak of een luxe zijn voor een Internetprovider.
Heleen Meijer heeft Lusaka verlaten om een functie elders te aanvaarden. Daarmee komen haar columns over informatietechnologie in Zambia tot een eind.