Mijn eerste Windows CE pda (personal digital assistant) kostte mij in 1997 f 1600,- Het ding viel fors tegen: het scherm was slecht te lezen, de batterijen snel leeg en de processor was ronduit traag.
Het ligt nu op zolder bij een antieke PC. In 1998 kocht ik voor f 500,- een REX, een elektronische Rolodex ter grootte van een kredietkaart. Die overleefde slechts een half jaar in mijn broekzak. Vorig jaar kocht ik alweer mijn derde pda. Deze kostte f 900,- Toen ik daarvoor een hardcover hoesje te pakken kreeg, had ik het helemaal voor elkaar: ‘mobile Internet in my pocket’. Agenda, adressenbestand, notities en volledige e-mail. Voor het laatste gebruik ik Multimail als software op de Palm V en via infrarood belt mijn gsm-telefoon in op ons intranet. Als ik mij verveel tijdens een lezing, haal ik mijn e-mail op. Of als ik tijdens een vergadering een vraag voor iemand anders heb, dan stuur ik ter plekke een mail. Daarbij is alleen de kleine piep hoorbaar als de gsm-verbinding gestart wordt.
Nu is het nog een combinatie van twee apparaten. Dit jaar verwacht ik een volgende generatie pda’s waarbij de pda-functies in de gsm-telefoon zitten, of waarbij pda’s met Bluetooth werken zodat de telefoon zelfs niet eens meer zichtbaar op tafel hoeft te liggen. Bluetooth is de opvolger voor infrarood en werkt met radio tot 10 meter. Helemaal fraai wordt het als de nieuwe Nintendo Game Boy Advance met nieuwe spelletjes via mobiele telefonie werkt. Dankzij de wet van Moore (‘de verdubbeling in 18 maanden van de prijs/prestatie van micro-elektronica’) hebben wij de mainframe in een PC gekregen, en via de laptop komt die in je broekzak te zitten.
Bij dergelijke snelle ontwikkelingen is technologiemanagement een hele uitdaging. Hoe kun je nu twee à drie maal 18 maanden vooruit kijken? Bij iedere nieuwe generatie pda’s verbetert de nuttigheidsfactor aanmerkelijk. Het is net als de PC-ontwikkeling gedurende de laatste twee decennia van de vorige eeuw. De overstap van de eerste PC naar een AT met een 10 MB grote harde schijf was een forse vooruitgang. De PC werd helemaal serieus rond 1988 toen de eerste 16 Mhz 386 PC op de markt kwamen. Echter, vandaag de dag pakt iedere volgende versie Pentium PC bijna negatief uit. Het kost meer tijd en moeite om software over te zetten dan een nieuwe PC aan snelheid en functionaliteit wint. De wet van de verminderende meer-opbrengst.
De boodschap is dat je voorzichtig moet zijn met het uitgeven van veel geld als het om nieuwe generaties technologie gaat. Bovengenoemde uitgaven heb ik thuis verantwoord als een combinatie van investeringen, leergeld en hobby. Dan nog ging het niet zonder lastige vragen. Op het werk kent u de beloftes van de IT-wereld (sneller en beter), terwijl de realiteit is dat je na het aanzetten van je PC steeds langer moet wachten op viruschecks en reboots. Er is dan zoveel geld uitgegeven aan nieuwe software, hardware en netwerken dat niemand nog lastige vragen durf te stellen. Technologiemanagement, op het juiste moment kiezen voor nieuwe technologie, blijft kritisch.
Op landelijke schaal is dat nog moeilijker. Er strijden dan nog meer belangen om allerhande technologie-investeringen. Neem het Tetra-verhaal voor politie, brandweer en ambulance. In het Schengen-akkoord werd bepaald dat overheidsdiensten over de landsgrenzen met elkaar zouden moeten kunnen communiceren. Nu hebben wij in heel Europa gsm, maar voor de zwaailichtensector werd een eigen nieuwe standaard bedacht: Tetra. Tetra kent één eis die met gsm/Umts (nog) niet goed te realiseren is: onmiddellijke verbinding met anderen. Bij gsm/Umts duurt dat een paar tellen. Terwijl Tetra als technologie in een niche zit met weinig concurrentie, kan iedereen die de ontwikkeling van computers heeft meegemaakt, voorspellen dat gsm/Umts zich razendsnel ontwikkelt en steeds goedkoper wordt. Gsm-toestellen, datasnelheden en airtime zijn al zo’n tien keer goedkoper dan Tetra. En waar gsm/Umts alleen maar sneller en eerder beschikbaar komt, wordt Tetra nu al vertraagd van 2003 naar 2004. Als overheid zou ik stoppen met Tetra en met gsm/Umts verder gaan. Voor de snelle spraakverbindingen kun je het huidige net moderniseren als back-upsysteem. Je surft dan vanzelf mee op nieuwe generaties technologieën. En je voorkomt lastige kamervragen van gsm- en straks Umts-operators die nu miljarden aan de overheid moeten betalen voor gebruik van frequenties, terwijl diezelfde overheid miljarden uitgeeft aan Tetra. Want uiteindelijk heb je liever lastige huiskamervragen over de kosten van je nieuwste speelgoed. Dat is technologiemanagement die minder kritisch is en waarmee je tenminste lol hebt.
Egbert-Jan Sol, vice president technology Ericsson
sol@ericsson.com
